সংখ্যাৰ সৈতে খেলা – Class 6 Maths Chapter 3 Question Answer In Assamese Medium

SEBA Class 6 Maths ৰ তৃতীয় অধ্যায়, “সংখ্যাৰ সৈতে খেলা” (Honkhyar Hoite Khela), গণিতৰ এক অতি আমোদজনক পাঠ। ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ সুবিধাৰ্থে, আমি এই Class 6 Maths Chapter 3 Assamese Medium Question Answer সমূহ সম্পূৰ্ণৰূপে সমাধান কৰি আগবঢ়াইছোঁ।

অধ্যায় 3: সংখ্যাৰ সৈতে খেলা

3.1 খেল-ধেমালিৰে সংখ্যাৰ বিষয়ে শিকোঁ আহা

এজন মহান গণিতজ্ঞই কৈছিল যে আমাৰ চৌপাশৰ প্ৰায় সকলোবোৰেই গণিত আৰু আমাৰ চাৰিওফালৰ প্ৰায় সকলোবোৰেই সংখ্যা। সংখ্যা হৈছে আমাৰ দৈনন্দিন জীৱনৰ এৰাব নোৱৰা অংশ। আমি গণনাত, বজাৰ-সমাৰত, সমস্যা সমাধানত, পঢ়াৰ সময়ত, খেল খেলা আদি বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত সংখ্যা ব্যৱহাৰ কৰোঁ। বিভিন্ন মৌলিক প্ৰক্ৰিয়া, যেনে- যোগ, বিয়োগ, পূৰণ আৰু হৰণেৰে আমি সংখ্যাসমূহৰ মাজত সম্বন্ধ স্থাপন কৰোঁ। গণিত শিকাৰ একমাত্ৰ উপায় হ’ল গণিত অনুশীলন কৰা। যাদু কোষ, চুডুকু, যাদু বৰ্গ, সাঁথৰ আদি খেলি থকাৰ সময়ত আমি সংখ্যাবোৰ উপভোগ কৰোঁ। এই পাঠত আমি বিভিন্ন গাণিতিক খেল খেলাত সংখ্যা কেনেকৈ জড়িত হয়, সেই বিষয়ে অন্বেষণ কৰিম।

লুডু খেলোঁ আহা

দহগৰাকী ল’ৰা-ছোৱালীয়ে লুডু খেলি আছে। প্ৰত্যেকেই এবাৰকৈ পাশতি নিক্ষেপ কৰাৰ সিদ্ধান্ত ল’লে। তেওঁলোকে পোৱা সংখ্যাবোৰ হ’ল: 3, 2, 6, 1, 5, 4, 2, 4, 2, 1। এতিয়া তলত দিয়া প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ দিবলৈ চেষ্টা কৰা-

1. তেওঁলোকৰ কেইজনে যুগ্ম সংখ্যা পাইছে?
   • উত্তৰ: 5 জনে (2, 6, 4, 2, 4)।
2. তেওঁলোকৰ কেইজনে অযুগ্ম সংখ্যা পাইছে?
   • উত্তৰ: 5 জনে (3, 1, 5, 2, 1)।
3. সংখ্যাবোৰ উৰ্ধক্ৰমত (সৰুৰ পৰা ডাঙৰলৈ) সজোৱা।
   • উত্তৰ: 1, 1, 2, 2, 2, 3, 4, 4, 5, 6।
4. কিমান ক্ৰমিক সংখ্যাৰ যোৰ আছে, যাৰ যোগফল যুগ্ম?
   • উত্তৰ: 4 টা যোৰ।
5. কিমান ক্ৰমিক সংখ্যাৰ যোৰ আছে, যাৰ যোগফল অযুগ্ম?
   • উত্তৰ: 5 টা যোৰ।
6. কোনকেইটা সংখ্যা সৰ্বাধিক বাৰ আৰু সৰ্বনিম্ন বাৰ দেখা পোৱা গৈছে?
   • উত্তৰ: সৰ্বাধিক: 2 (3 বাৰ), সৰ্বনিম্ন: 3, 5, 6 (1 বাৰকৈ)।
7. তেওঁলোকে পোৱা আটাইতকৈ ডাঙৰ আৰু আটাইতকৈ সৰু সংখ্যা দুটাৰ পাৰ্থক্য কিমান?
   • উত্তৰ: 6 – 1 = 5।

যাদু কোষ

এটা সংখ্যা যদি তাৰ দুয়োকাষে থকা দুয়োটা সংখ্যাতকৈ সৰু হয়, তেন্তে সংখ্যাটো থকা কোষটোক ৰং দিয়া হৈছে। 12ক ৰং কৰা হৈছে কাৰণ ই 65 আৰু 31তকৈ সৰু। 77ক ৰং কৰা হোৱা নাই, কাৰণ ই 65তকৈ ডাঙৰ আৰু 82 তকৈ সৰু। 205ক ৰং কৰা হৈছে, কাৰণ ইয়াৰ একাষত থকা একমাত্ৰ সংখ্যাটো হ’ল 582 আৰু 582তকৈ 205 সৰু।

কৰি চাওঁ আহা 3.1

1. ওপৰত আলোচনা কৰা ধৰণেৰে একে ধৰণৰ আৰ্হি ব্যৱহাৰ কৰি তলৰ যাদু কোষবোৰত থকা সংখ্যাবোৰ ৰং কৰা।
উত্তৰ: ৰং কৰিবলগীয়া সংখ্যাবোৰ হ’ল: 794, 3971, 2587, 456।

2. ওপৰত আলোচনা কৰা ধৰণেৰে একে আৰ্হি ব্যৱহাৰ কৰি তলৰ যাদু কোষবোৰ কেৱল চাৰিটা অংকবিশিষ্ট সংখ্যাৰে পূৰ কৰা।
উত্তৰ: (উদাহৰণ)
| 3986 | 3500 | 6837 | 7000 | 8105 | 7200 | 7516 |

3. পুনৰাবৃত্তি নকৰাকৈ 1,000 আৰু 10,000 ৰ মাজৰ সংখ্যা ব্যৱহাৰ কৰি যিমান পাৰি সিমান ধৰণে তলত দিয়া যাদু কোষবোৰ গঠন কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা।
উত্তৰ: (উদাহৰণ)
| 2500 | 3000 | 2800 | 4500 | 4000 | 5000 | 6000 | 5500 | 7000 |

4. ওপৰৰ তালিকাৰ 9টা কোষত থকা সংখ্যাৰ ভিতৰত কিমানটা সংখ্যা ৰঙীন কৰা হৈছে?
উত্তৰ: 2 টা (12 আৰু 203)।

3.2 সংখ্যাৰেখাত থকা সংখ্যাসমূহ

সংখ্যাৰেখাত কিছুমান সংখ্যা সিহঁতৰ সঠিক স্থানত ৰাখোঁ আহাঁ: 150, 325, 560, 120, 230, 580, 650, 720 and 780।

কৰি চাওঁ আহা 3.2

1. তলৰ সংখ্যাৰেখাবোৰত থকা সংখ্যাবোৰ পৰ্যবেক্ষণ কৰি বাকী থকা খালী ঠাইবোৰ পূৰ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা।
উত্তৰ:

• (a) 2000, 6000, 8000, 10000, 14000, 16000
• (b) 26941, 26942, 26943, 26944, 26946, 26948, 26949
• (c) 1649, 1696, 1790, 1884, 1931, 2025

3.3 অংকৰ সৈতে খেলা

সংখ্যাৰ অংকৰ যোগফল

উত্তমে লক্ষ্য কৰিছে যে যেতিয়া তেওঁ কিছুমান নিৰ্দিষ্ট সংখ্যাৰ অংকবোৰ যোগ কৰে তেতিয়া যোগফল একেই হয়। উদাহৰণস্বৰূপে: 66, 282, 363, 741, 1740 ইত্যাদি সংখ্যাসমূহৰ অংকবোৰৰ যোগফল 12।

কৰি চাওঁ আহা 3.3

1. অন্য পাঁচটা সংখ্যা লিখা যাৰ অংকৰ যোগফল 12।
উত্তৰ: 39, 48, 57, 93, 309।

2. দুটা অংকবিশিষ্ট আটাইতকৈ ডাঙৰ সংখ্যাটো কি, যাৰ অংক দুটাৰ যোগফল 12?
উত্তৰ: 93।

3. খালী ঠাই পূৰ কৰা:

• (i) 6
• (ii) 3
• (iii) 7
• (iv) 8

4. 3টা অংকবিশিষ্ট সংখ্যাবোৰৰ অংকৰ যোগফল উলিওৱা, যদিহে অংকবোৰ ক্ৰমিক অযুগ্ম হয়। (উদাহৰণস্বৰূপে 135)
উত্তৰ: 9 (যেনে: 135 ৰ বাবে 1+3+5=9)।

5. 3টা অংকবিশিষ্ট সংখ্যাবোৰৰ অংকৰ যোগফল নিৰ্ণয় কৰা, যদিহে অংকবোৰ ক্ৰমিক যুগ্ম হয়।
উত্তৰ: 12 (যেনে: 246 ৰ বাবে 2+4+6=12)।

6. ওপৰৰ দুটা সমস্যাত (প্ৰশ্ন নং 4 আৰু 5ত) কিবা আৰ্হি দেখা পাইছানে?
উত্তৰ: হয়, ক্ৰমিক অযুগ্ম সংখ্যাৰ যোগফল সদায় 3 ৰে বিভাজ্য আৰু ক্ৰমিক যুগ্ম সংখ্যাৰ যোগফল সদায় 6 ৰে বিভাজ্য।

7. ওপৰত উল্লেখ কৰা (4 আৰু 5 নং প্ৰশ্নৰ) সংখ্যাবোৰৰ অংকবোৰৰ ক্ৰম ওলোটাকৈ লিখিও যোগফল উলিয়াবলৈ চেষ্টা কৰা।
উত্তৰ: যোগফল একেই থাকিব।

পেলিনড্ৰমিক সংখ্যা বা পেলিনড্ৰম

যিবোৰ সংখ্যা বাওঁফালৰ পৰা সোঁফাললৈ আৰু সোঁফালৰ পৰা বাওঁফাললৈ পঢ়িলেও একেই হয়, সেইবোৰক ‘পেলিনড্ৰমিক সংখ্যা’ বা ‘পেলিনড্ৰম আৰ্হি’ বুলি কোৱা হয়।

কৰি চাওঁ আহা 3.4

1. 78, 489 আৰু 3467 ৰ পৰা পেলিনড্ৰমিক সংখ্যা উলিয়াবলৈ চেষ্টা কৰা।
উত্তৰ:

• 78 → 4884
• 489 → 9339
• 3467 → 12221

2. সাঁথৰটো সমাধান কৰা: মই এটা 5 অংকৰ পেলিনড্ৰম…
উত্তৰ: 23632।

3. 5 অংকবিশিষ্ট আটাইতকৈ সৰু পেলিনড্ৰম সংখ্যা আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ পেলিনড্ৰম সংখ্যা দুটাৰ যোগফল কিমান? সংখ্যা দুটাৰ পাৰ্থক্য কিমান?
উত্তৰ:

• সৰু সংখ্যা: 10001
• ডাঙৰ সংখ্যা: 99999
• যোগফল: 110000
• পাৰ্থক্য: 89998

3.3 কিছুমান যাদু সংখ্যা

কাপ্ৰেকাৰৰ ধ্ৰুৱক

1905 চনত মহাৰাষ্ট্ৰত দত্তাত্ৰেয় ৰামচন্দ্ৰ কাপ্ৰেকাৰে জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। তেখেতে 4টা অংকৰ এটা যাদুকৰী সংখ্যা ‘6174’ আৱিষ্কাৰ কৰিছিল, যাক ‘কাপ্ৰেকাৰৰ ধ্ৰুৱক’ বুলি জনা যায়।

কৰি চাওঁ আহা 3.5

1. 4টা অংকৰ সংখ্যা 1435, 8751 আৰু 8632 ৰ বাবে ওপৰৰ প্ৰক্ৰিয়াটো চেষ্টা কৰা।
উত্তৰ: (1435 সংখ্যাটোৰ বাবে উদাহৰণ) 7টা স্তৰৰ অন্তত 6174 পোৱা যাব।

2. 4টা অংকবিশিষ্ট আৰু কেইটামান সংখ্যা লৈ ‘কাপ্ৰেকাৰ ধ্ৰুৱক’ পাবলৈ যত্ন কৰা।
উত্তৰ: (2005 সংখ্যাটোৰ বাবে উদাহৰণ) 7টা স্তৰৰ অন্তত 6174 পোৱা যাব।

3. 9632 সংখ্যাটোৰ পৰা ‘কাপ্ৰেকাৰৰ ধ্ৰুৱক’ পাবলৈ কেইটা স্তৰ পাৰ হ’ব লাগিব?
উত্তৰ: 6 টা স্তৰ।

4. কিছুমান 3টা অংক বিশিষ্ট সংখ্যা লৈ একে কেইটা স্তৰৰ মাজেৰে কাপ্ৰেকাৰৰ ধ্ৰুৱক পাবলৈ যত্ন কৰা।
উত্তৰ: 3টা অংকৰ সংখ্যাৰ বাবে কাপ্ৰেকাৰৰ ধ্ৰুৱক হৈছে 495।

1089 সংখ্যাটো

3টা অংকৰে গঠিত সংখ্যাৰ সৈতে জড়িত 1089 এটা আকৰ্ষণীয় সংখ্যা।

কৰি চাওঁ আহা 3.6

1. তিনিটা অংকবিশিষ্ট সংখ্যা 281, 164 আৰু 752 ৰ বাবে ওপৰৰ প্ৰক্ৰিয়াটো চেষ্টা কৰা।
উত্তৰ: (752 সংখ্যাটোৰ বাবে উদাহৰণ)

• A = 752
• ওলোটা সংখ্যা (B) = 257
• C = 752 – 257 = 495
• D = 594
• E = 495 + 594 = 1089

3.4 ঘড়ী আৰু কেলেণ্ডাৰ

আমাৰ দৈনন্দিন জীৱনত আমি 12-ঘণ্টাৰ ঘড়ীৰ সময়ৰ সৈতে পৰিচিত। আনহাতে, কিছুমান পৰিস্থিতিত 24-ঘণ্টাৰ ঘড়ীৰ সন্মুখীন হওঁ।

কৰি চাওঁ আহা 3.7

1. তলৰ 24-ঘণ্টীয়া ঘড়ীৰ সময়বোৰক 12-ঘণ্টাৰ সময়লৈ পৰিৱৰ্তন কৰা।
উত্তৰ: 5:10 a.m., 11:45 a.m., 3:40 p.m., 6:20 p.m., 5:45 p.m., 10:10 p.m.

2. তলৰ 12-ঘণ্টীয়া ঘড়ীৰ সময়বোৰক 24-ঘণ্টাৰ ঘড়ীৰ সময়লৈ পৰিৱৰ্তন কৰা।
উত্তৰ: 1:45 hrs, 16:45 hrs, 15:20 hrs, 21:35 hrs

3. 12-ঘণ্টীয়া ঘড়ী আৰু 24-ঘণ্টীয়া ঘড়ীৰ কেইটামান সময় লিখা, যিয়ে পেলিনড্ৰম আৰ্হি অনুসৰণ কৰে।
উত্তৰ: 12:21 p.m., 14:41 hrs আদি।

4. 24-ঘণ্টীয়া ঘড়ীৰ আটাইতকৈ সৰু আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ পেলিনড্ৰমিক সংখ্যা গঠন কৰিব পৰা সময়কেইটা লিখা।
উত্তৰ: সৰু: 00:00 hrs, ডাঙৰ: 23:32 hrs।

5. এনে কিছুমান সময় লিখা যিবিলাক 24-ঘণ্টীয়া ঘড়ীৰ পৰা 12-ঘণ্টীয়া ঘড়ীৰ সময়লৈ পৰিৱৰ্তন কৰিলে পেলিনড্ৰমিক সংখ্যা গঠন কৰে।
উত্তৰ: 13:31 (24-ঘণ্টীয়া) → 1:31 p.m. (12-ঘণ্টীয়া, পেলিনড্ৰম)।

3.6 কলাটজৰ ক্যান্‌জ্যাংচ্যাৰ

জাৰ্মান গণিতজ্ঞ লোথাৰ কলাটজে 1937 চনত এটা ক্যান্‌জ্যাংচ্যাৰ প্ৰস্তাৱ কৰিছিল।

কৰি চাওঁ আহা 3.8

1. কলাটজ ক্যানজ্যাংচ্চাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি 18, 25, 31, 42 আৰু 100 সংখ্যাকেইটাৰ কাৰণে এটা আকৃতি গঠন কৰা।
উত্তৰ: (18 সংখ্যাটোৰ বাবে উদাহৰণ)
18 → 9 → 28 → 14 → 7 → 22 → 11 → 34 → 17 → 52 → 26 → 13 → 40 → 20 → 10 → 5 → 16 → 8 → 4 → 2 → 1।

3.8 অনুমান

আমাৰ দৈনন্দিন জীৱনত আমি এনেবোৰ পৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন হওঁ, য’ত আমি সঠিক সংখ্যা নিৰ্ধাৰণ নকৰি অনুমানহে কৰিব লাগে।

কৰি চাওঁ আহা 3.9

1. তলত দিয়াবোৰ অনুমান কৰিবলৈ চেষ্টা কৰা।
উত্তৰ: (এইবোৰ অনুমানভিত্তিক প্ৰশ্ন, যাৰ উত্তৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ নিজা পৰিৱেশৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিব।)

• (a) তোমালোকৰ বিদ্যালয়ৰ মুঠ শিক্ষাৰ্থীৰ সংখ্যা: অনুমান: 500 জন।
• (b) বিদ্যালয় আৰু তোমালোকৰ ঘৰৰ মাজৰ দূৰত্ব: অনুমান: 2 কিলোমিটাৰ।
• (c) এসপ্তাহত তুমি ব্যৱহাৰ কৰা পানীৰ পৰিমাণ: অনুমান: 70 লিটাৰ।