এই শ্লোকসমূহত ব্যাস-নাৰদ সংবাদ বৰ্ণনা কৰা হৈছে, য’ত নাৰদ মুনিয়ে ব্যাস মুনিক কৃষ্ণকথাৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু বেদৰ তত্ত্বৰ সঠিক ব্যাখ্যা দিছে। অসমীয়াত ইয়াৰ অৰ্থ আৰু ব্যাখ্যা তলত দিয়া হ’ল:
শ্লোক ২২:
দিনেক পূৰ্ব্বত পৰাশৰ সুত ঋষি। বদৰিকাশ্ৰমত আছন্ত ব্যাস বসি।। উগুল থুগুল মন নাহি সুখ শান্তি। নপান্ত উপায় একো মনে গুণি গান্থি।।
অৰ্থ:
এদিন পূৰ্ব্বত পৰাশৰ ঋষিৰ পুত্ৰ ব্যাস মুনি বদৰিকাশ্ৰমত বসি আছিল। তেওঁৰ মন উগুল-থুগুল আছিল, সুখ-শান্তি নাছিল। তেওঁ মনে মনে গুণি-গান্থি থাকিলেও কোনো উপায় নাপালে।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত ব্যাস মুনিৰ মানসিক অশান্তি আৰু তেওঁৰ চিন্তা বৰ্ণনা কৰা হৈছে। তেওঁৰ মনত কোনো শান্তি নাছিল, আৰু তেওঁ কোনো সমাধান নাপাইছিল।
শ্লোক ২৩:
ব্রহ্মজ্ঞান চিন্তন্ত মনত নাহি সুখ। নজানন্ত কিসক মনত মিলৈ দুখ।। অধোমুখে আছে বসি হুয়া নিশৱদ। সেহি বেলা তৈতে আসি মিলিল নাৰদ।।
অৰ্থ:
ব্ৰহ্মজ্ঞান চিন্তা কৰিও তেওঁৰ মনত সুখ নাছিল। তেওঁ নাজানিলে কিয় মনত দুখ লাগিছে। তেওঁ অধোমুখে নীৰৱে বহি আছিল, এনেতে নাৰদ মুনি তাত উপস্থিত হ’ল।
ব্যাখ্যা:
ব্যাস মুনিয়ে ব্ৰহ্মজ্ঞান চিন্তা কৰিও মানসিক শান্তি নাপাইছিল। নাৰদ মুনিৰ আগমন তেওঁৰ অশান্তি দূৰ কৰিবলৈ আহিছিল।
শ্লোক ২৪:
হাতে দিব্য বীণা যন্ত্র মুখে ৰাম নাম। হৃদয়ত কৃষ্ণমূৰ্ত্তি স্ফুৰ্ত্তি অৱিশ্রাম।। প্রেমে দ্রৱৈ চিত্ত আতি ৰোমাঞ্চ শৰীৰ। ধাৰায়ে স্ৰৱন্তে আছৈ নয়নৰ নীৰ।।
অৰ্থ:
নাৰদ মুনিৰ হাতত দিব্য বীণা যন্ত্ৰ, মুখত ৰাম নাম, হৃদয়ত কৃষ্ণমূৰ্তিৰ স্ফুৰ্তি। তেওঁৰ চিত্ত প্ৰেমে দ্ৰৱিত, শৰীৰ ৰোমাঞ্চিত, আৰু চকুৰ পানীৰ ধাৰা বৈ আছিল।
ব্যাখ্যা:
নাৰদ মুনিৰ ভক্তিময় ৰূপ আৰু তেওঁৰ কৃষ্ণপ্ৰেমৰ প্ৰকাশ এই শ্লোকত বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
শ্লোক ২৫:
তোলন্ত যন্ত্রত মহাহৰিৰ চৰিত্ৰ। নাৰদক দেখি ব্যাস ঋষি সচকিত।। আথে বেথে উঠিলা ধৰিয়া কৃতাঞ্জলি। পৰম গৌৰৱে ঋষি কৰিয়া সেৱলি।।
অৰ্থ:
নাৰদ মুনিয়ে বীণা যন্ত্ৰত মহাহৰিৰ চৰিত্ৰ গাই আছিল। তেওঁক দেখি ব্যাস মুনি সচকিত হ’ল। তেওঁ আথে-বেথে উঠি কৃতাঞ্জলি ধৰি পৰম গৌৰৱে নাৰদ মুনিক সেৱা কৰিলে।
ব্যাখ্যা:
নাৰদ মুনিৰ আগমনত ব্যাস মুনিৰ সন্মান আৰু ভক্তি প্ৰকাশ কৰা হৈছে।
শ্লোক ২৬:
দিলন্ত আসন আনি বসিবাৰ তৰে। পাদ্য অর্ঘে গন্ধে ধূপে পূজিলা সাদৰে।। প্রণিপাতে পুছিলা কুশল আগমন। নাৰদে পুছিলা পাচে ব্যাসত বচন।।
অৰ্থ:
ব্যাস মুনিয়ে নাৰদ মুনিক আসন দি বহুৱালে, পাদ্য, অৰ্ঘ্য, গন্ধ, ধূপেৰে সাদৰে পূজা কৰিলে। প্ৰণিপাতে তেওঁৰ কুশল বাতৰি সুধিলে। নাৰদ মুনিয়ে পিছত ব্যাস মুনিক কথা সুধিলে।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত ব্যাস মুনিয়ে নাৰদ মুনিক সন্মান প্ৰদৰ্শন কৰা আৰু তেওঁৰ কুশল বাতৰি সুধা কথা বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
শ্লোক ২৭:
হাসিয়া বোলন্ত ঋষি কহিয়ো বৃত্তান্ত। কিবা হেতু নাহিকে তোহ্মাৰ চিত্ত শান্ত।। মহা উচপিচ কিয় থিৰ নুহি চিত্ত। মহন্তৰো মোহ ইটো কিনো বিপৰীত।।
অৰ্থ:
নাৰদ মুনিয়ে হাঁহি হাঁহি ক’লে, “মহামুনি, আপোনাৰ বৃত্তান্ত কওক। কিয় আপোনাৰ চিত্ত শান্ত নাই? আপুনি কিয় উচপিচ কৰিছে? আপোনাৰ চিত্ত কিয় স্থিৰ নহয়? মহন্তৰো মোহ ইয়াত কিয় হৈছে?”
ব্যাখ্যা:
নাৰদ মুনিয়ে ব্যাস মুনিৰ মানসিক অশান্তিৰ কাৰণ জানিবলৈ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰিছে।
শ্লোক ২৮:
কৰিলাহা বেদৰ অনেক শাখা ভেদ। যাৰ যেনে জাতি ধৰ্ম্ম দিলা পৰিচ্ছেদ।। কৰিলাহা ভাৰত পুৰাণ অষ্টাদশ। জগতত ব্যাপিলে তোহ্মাৰ মহাযশ।।
অৰ্থ:
“আপুনি বেদৰ অনেক শাখা ভাগ কৰিছে, যাতে প্ৰতিজনৰ জাতি আৰু ধৰ্ম্ম অনুসৰি পৰিচ্ছেদ দিব পাৰে। আপুনি মহাভাৰত আৰু অষ্টাদশ পুৰাণ ৰচনা কৰিছে। আপোনাৰ যশ জগতত ব্যাপি গৈছে।”
ব্যাখ্যা:
নাৰদ মুনিয়ে ব্যাস মুনিৰ কৃতিত্বৰ কথা উল্লেখ কৰিছে।
শ্লোক ২৯:
ব্ৰহ্মকো সাক্ষাত তুমি কৰা সমাধিত। তথাপি তোহ্মাৰ কেনে অসন্তোষ চিত্ত।। কহিয়োক ঋষি মোত ইহাৰ কাৰণ। শুনি প্রণিপাতে ব্যাসে বুলিলা বচন।।
অৰ্থ:
“আপুনি সমাধিত ব্ৰহ্মক সাক্ষাৎ কৰিছে, তথাপি আপোনাৰ চিত্ত কিয় অসন্তুষ্ট? মোক ইয়াৰ কাৰণ কওক।” শুনি ব্যাস মুনিয়ে প্ৰণিপাতে উত্তৰ দিলে।
ব্যাখ্যা:
নাৰদ মুনিয়ে ব্যাস মুনিৰ অসন্তোষৰ কাৰণ জানিবলৈ অনুৰোধ কৰিছে।
শ্লোক ৩০:
হঞো যদি আমি বেদ শাস্ত্ৰত পাৰ্গত। কৰো নিতে ঈশ্বৰ অৰ্পণা কৰ্ম্ম যত৷৷ মহাজ্ঞানপূর্ণ আমি জগতে প্রখ্যাত। হোন্ত সমাধিতে ব্রহ্ম আপুনি সাক্ষাত।।
অৰ্থ:
“মই বেদ শাস্ত্ৰত পাৰ্গত হৈছোঁ, সকলো কৰ্ম্ম ঈশ্বৰত অৰ্পণ কৰোঁ। মই মহাজ্ঞানপূৰ্ণ আৰু জগতত প্ৰখ্যাত। সমাধিত মই ব্ৰহ্মক সাক্ষাৎ কৰিছোঁ।”
ব্যাখ্যা:
ব্যাস মুনিয়ে তেওঁৰ জ্ঞান আৰু কৃতিত্বৰ কথা উল্লেখ কৰিছে।
শ্লোক ৩১:
তথাপি নুগুচে মোৰ মনে অসন্তোষ। নপাঞো বিমৰিষি কিবা কৰি আছো দোষ। আপুনি অগাধ বুদ্ধি অংশ অৱতাৰ। পুছোহো তোহ্মাত কৈয়ো কাৰণ ইহাৰ।।
অৰ্থ:
“তথাপি মোৰ মনত অসন্তোষ নুগুচে। মই বিচাৰি নাপাওঁ, মই কি দোষ কৰিছোঁ। আপুনি অগাধ বুদ্ধিৰ অংশ অৱতাৰ। মই আপোনাক ইয়াৰ কাৰণ সুধিছোঁ।”
ব্যাখ্যা:
ব্যাস মুনিয়ে তেওঁৰ অসন্তোষৰ কাৰণ জানিবলৈ নাৰদ মুনিক অনুৰোধ কৰিছে।
শ্লোক ৩২:
নাৰদ বদতি শুনা মহামুনি ব্যাস। তুমিসে কৰিলা সৱে জগতকে নাশ।। নিৰন্তৰে পশুৰ লোৱাইলা তুমি প্রাণ। নাহি মন্দ কৰ্ম আৰ ইহাৰ সমান।।
অৰ্থ:
নাৰদ মুনিয়ে ক’লে, “হে মহামুনি ব্যাস, শুনক। আপুনি জগতক নাশ কৰিছে। আপুনি নিৰন্তৰে পশুৰ প্ৰাণ লৈছে। ইয়াৰ সমান মন্দ কৰ্ম্ম আন নাই।”
ব্যাখ্যা:
নাৰদ মুনিয়ে ব্যাস মুনিক তেওঁৰ কৰ্ম্মৰ প্ৰতি সজাগ কৰিছে।
শ্লোক ৩৩:
আকস্মিকে লোকক কৰাইলা হিংসা ধৰ্ম্ম। নুবুজিলা তুমিয়ো বেদৰ তত্ত্ব মৰ্ম্ম।। গৰিহিত কৰ্ম্মকো কহিলা ধৰ্ম্ম বুলি। তোহ্মাৰ বচনে লোক নাশিল সমুলি।।
অৰ্থ:
“আপুনি আকস্মিকভাৱে লোকক হিংসা ধৰ্ম্ম কৰাইছে। আপুনি বেদৰ তত্ত্বৰ মৰ্ম বুজা নাই। গৰিহিত কৰ্ম্মকো ধৰ্ম্ম বুলি কৈছে। আপোনাৰ বচনে লোকক সমূলি নাশ কৰিছে।”
ব্যাখ্যা:
নাৰদ মুনিয়ে ব্যাস মুনিক তেওঁৰ কৰ্ম্মৰ প্ৰতি সজাগ কৰিছে।
শ্লোক ৩৪:
স্বভাৱে লম্পট বিষয়ত অনুৰাগ। স্বর্গ পাইবো বুলি ৰঙ্গে কাটৈ হংস ছাগ।। কৰৈ নানা হিংসা ধৰ্ম্ম নানা দেৱ পূজৈ। পুণ্যক্ষয় ভৈলে দুনাই নৰকত মজৈ।।
অৰ্থ:
“স্বভাৱতে লম্পট, বিষয়ত আসক্ত। স্বৰ্গ পাব বুলি ৰঙে হংস, ছাগ আদি কাটে। নানা হিংসা ধৰ্ম্ম কৰে, নানা দেৱতা পূজে। পুণ্য ক্ষয় হ’লে আকৌ নৰকত মজে।”
ব্যাখ্যা:
নাৰদ মুনিয়ে লোকৰ কৰ্ম্মৰ প্ৰতি সজাগ কৰিছে।
এই শ্লোকসমূহত নাৰদ মুনিয়ে ব্যাস মুনিক তেওঁৰ কৰ্মৰ প্ৰতি সজাগ কৰিছে আৰু কৃষ্ণকথাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছে। অসমীয়াত ইয়াৰ অৰ্থ আৰু ব্যাখ্যা তলত দিয়া হ’ল:
শ্লোক ৩৫:
যদি জ্ঞানীগণে তাক কৰে নিবাৰণ। আউৰ তাৰ বাক্যক নমানে একোজন।। বোলৈ উপালম্ভ কৰি বচন খণ্ডিত। ব্যাসতো অধিক ভৈল এহেন্তে পণ্ডিত।।
অৰ্থ:
“যদি জ্ঞানীসকলে তাক নিবাৰণ কৰে, তেওঁলোকে তাৰ বাক্যক নমানিব। তেওঁলোকে উপালম্ভ কৰি বচন খণ্ডন কৰিব। ব্যাসতো অধিক পণ্ডিত বুলি ভাবিব।”
ব্যাখ্যা:
নাৰদ মুনিয়ে কৈছে যে জ্ঞানীসকলে হিংসা ধৰ্ম্ম নিবাৰণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিলেও লোকসকলে তেওঁলোকৰ কথা নুশুনে। তেওঁলোকে জ্ঞানীসকলক উপহাস কৰে আৰু তেওঁলোকৰ বচন খণ্ডন কৰে। ইয়াতকৈও ব্যাস মুনিক অধিক পণ্ডিত বুলি ভাবে।
শ্লোক ৩৬:
প্রকটি কহিলা তুমি আনসে ধৰ্ম্মক। নকৈলা প্রখ্যাত কৰি কৃষ্ণ কীৰ্ত্তনক।। সিজিল তোহ্মাত ঋষি পৰম অন্যায়। নাহি সুস্থ চিত্ত তৱ সেহি অভিপ্রায়।।
অৰ্থ:
“আপুনি আন ধৰ্ম্মক প্ৰকটভাৱে কৈছে, কিন্তু কৃষ্ণকীৰ্ত্তনক প্ৰখ্যাত কৰা নাই। হে ঋষি, আপোনাৰ এই কাৰ্য্য পৰম অন্যায় হৈছে। আপোনাৰ চিত্ত সুস্থ নহয়, ইয়াৰ কাৰণ সেই অভিপ্ৰায়।”
ব্যাখ্যা:
নাৰদ মুনিয়ে ব্যাস মুনিক কৈছে যে তেওঁ আন ধৰ্ম্মৰ কথা প্ৰকটভাৱে কৈছে, কিন্তু কৃষ্ণকীৰ্ত্তনক প্ৰখ্যাত কৰা নাই। ইয়াত তেওঁৰ অন্যায় হৈছে, আৰু ইয়াৰ বাবে তেওঁৰ চিত্ত অসুস্থ হৈছে।
সাৰাংশ:
নাৰদ মুনিয়ে ব্যাস মুনিক তেওঁৰ কৰ্মৰ প্ৰতি সজাগ কৰিছে। তেওঁ কৈছে যে ব্যাস মুনিয়ে আন ধৰ্ম্মৰ কথা প্ৰকটভাৱে কৈছে, কিন্তু কৃষ্ণকীৰ্ত্তনক প্ৰখ্যাত কৰা নাই। ইয়াত তেওঁৰ অন্যায় হৈছে, আৰু ইয়াৰ বাবে তেওঁৰ চিত্ত অসুস্থ হৈছে। নাৰদ মুনিয়ে কৃষ্ণকথাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছে আৰু ব্যাস মুনিক ইয়াৰ প্ৰতি সজাগ কৰিছে।