।।শ্রীকৃষ্ণায় নমঃ।।
।।ওঁ নমো ভগৱতে ৱাসুদেৱায়।।
শ্লোক ১:
জন্মাদ্যস্য যতোৎন্বয়াদিতৰতশ্চাৰ্থেষ্বভিজ্ঞঃ স্বৰাট্ তেনে ব্ৰহ্ম হৃদা য় আদিকৱয়ে মুহ্যন্তি য়ৎ সূৰয়ঃ। তেজোৱাৰিমৃদাং য়থা ৱিনিময়ো য়ত্র ত্ৰিসৰ্গোৎমৃষা ধাম্না স্বেন সদা নিৰস্তকুহকং সত্যং পৰং ধীমহি।।
অৰ্থ:
যিজন সৰ্বজ্ঞ, স্বয়ংপ্ৰভাৱশালী, আৰু সকলোৰে কাৰণ (জন্ম, স্থিতি, লয়ৰ উৎস), তেওঁৰ পৰাই এই বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ সৃষ্টি হৈছে। তেওঁকেই ব্ৰহ্ম বুলি কোৱা হয়। মহান ঋষি আৰু জ্ঞানীসকলেও তেওঁৰ মহিমা সম্পূৰ্ণৰূপে বুজিবলৈ অসমৰ্থ। তেওঁৰ মহিমা তেজ (অগ্নি), জল, আৰু মৃত্তিকাৰ (মাটি) পৰস্পৰৰ সমন্বয়ৰ দৰে অপৰোক্ষ আৰু অপ্ৰমেয়। তেওঁৰ নিজৰ মহিমাৰে তেওঁ সদায় মিছা (অসত্য) আঁতৰাই ৰাখে। আমি সেই পৰম সত্যক (ব্ৰহ্মক) ধ্যান কৰোঁ।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত ভগৱানৰ সৰ্বব্যাপীতা আৰু অপৰোক্ষ মহিমা বৰ্ণনা কৰা হৈছে। তেওঁ সকলোৰে উৎস আৰু কাৰণ। তেওঁৰ জ্ঞান আৰু শক্তি অপাৰ, আৰু তেওঁক সম্পূৰ্ণৰূপে বুজিবলৈ মানৱীয় বুদ্ধিৰ ক্ষমতা নাই। তেওঁৰ মহিমা সকলো সৃষ্টিৰ মাজত প্ৰতিফলিত হয়।
শ্লোক ২:
ধৰ্ম্মঃ প্রোজ্বিতকৈতৱোৎত্ৰ পৰমো নিৰ্ম্মৎসৰাণাং সতাং ৱেদ্যং বাস্তৱমত্র বস্তু শিৱদং তাপত্রয়োম্মূলনম্। শ্ৰীমদ্ভাগৱতে মহামুনিকৃতে কিংৱা পৰৈৰীশ্বৰঃ সদ্যো হৃদ্যৱৰুধ্যতেৎত্র কৃতিভিঃ শুশ্ৰূষুভিস্তৎক্ষণাৎ।।
অৰ্থ:
যি ধৰ্ম্ম পৰম পবিত্ৰ, নিৰ্মল আৰু মৎসৰতাহীন সাধুসকলৰ দ্বাৰা গ্ৰহণযোগ্য, যি ধৰ্ম্মৰ দ্বাৰা বাস্তৱ সত্য আৰু কল্যাণকাৰী বস্তু উপলব্ধি কৰা হয়, আৰু যি ধৰ্ম্মৰ দ্বাৰা তিনিটা তাপ (আধিভৌতিক, আধিদৈৱিক, আধ্যাত্মিক)ৰ মূল উৎপাটন কৰা হয়, সেই ধৰ্ম্ম হ’ল শ্ৰীমদ্ভাগৱত। মহামুনি বেদব্যাসৰ দ্বাৰা ৰচিত এই শ্ৰীমদ্ভাগৱতত ভগৱানৰ স্বৰূপ সদ্যো হৃদয়ত ধাৰণ কৰা হয়। যিসকলে ভক্তিৰে সেৱা কৰে, তেওঁলোকে তৎক্ষণাত ভগৱানক হৃদয়ত ধাৰণ কৰিব পাৰে।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ মহিমা বৰ্ণনা কৰা হৈছে। ইয়াক পৰম ধৰ্ম্ম বুলি কোৱা হৈছে, কিয়নো ই সত্য আৰু কল্যাণকাৰী জ্ঞান প্ৰদান কৰে। ইয়াৰ দ্বাৰা মানুহে ত্ৰিতাপ (দুখ)ৰ পৰা মুক্তি পায়। ভক্তিৰে শ্ৰীমদ্ভাগৱত অধ্যয়ন কৰিলে ভগৱানক হৃদয়ত ধাৰণ কৰিব পাৰি।
শ্লোক ৩:
নিগমকল্পতৰোর্গলিতং ফলং শুকমুখাদমৃতদ্ৰৱসংযুতম্। পিৱত ভাগৱতং ৰসমালয়ং মুহুৰহো ৰসিকা ভুৱি ভাৱুকাঃ।।
অৰ্থ:
বেদৰূপ কল্পতৰুৰ পৰা পকি পৰা ফল, শুকমুনিৰ মুখৰ পৰা নিৰ্গত হোৱা অমৃতৰ দৰে মধুৰ ৰসেৰে পৰিপূৰ্ণ শ্ৰীমদ্ভাগৱতক ৰসিকসকলে (ভক্তসকলে) পান কৰক। হে পৃথিৱীৰ ৰসিকসকল, এই শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ ৰসক মুহুৰ্তে মুহুৰ্তে উপভোগ কৰক।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত শ্ৰীমদ্ভাগৱতক বেদৰূপ কল্পতৰুৰ পৰা পকি পৰা ফলৰ সৈতে তুলনা কৰা হৈছে। ইয়াৰ ৰস অমৃতৰ দৰে মধুৰ আৰু পবিত্ৰ। ভক্তসকলে ইয়াৰ ৰস উপভোগ কৰি আত্মিক আনন্দ লাভ কৰিব পাৰে।
সাৰাংশ:
এই শ্লোকসমূহত শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ মহিমা আৰু ভগৱানৰ স্বৰূপ বৰ্ণনা কৰা হৈছে। ইয়াত কোৱা হৈছে যে শ্ৰীমদ্ভাগৱত পৰম ধৰ্ম্ম, ই সত্য আৰু কল্যাণকাৰী জ্ঞান প্ৰদান কৰে। ইয়াৰ দ্বাৰা মানুহে ত্ৰিতাপৰ পৰা মুক্তি পায় আৰু ভগৱানক হৃদয়ত ধাৰণ কৰিব পাৰে। শুকমুনিৰ মুখৰ পৰা নিৰ্গত হোৱা শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ ৰস অমৃতৰ দৰে মধুৰ, আৰু ভক্তসকলে ইয়াক উপভোগ কৰি আত্মিক আনন্দ লাভ কৰিব পাৰে।
এই ভক্তিমূলক শ্লোকসমূহত ভগৱান কৃষ্ণৰ মহিমা আৰু গুণগান বৰ্ণনা কৰা হৈছে। অসমীয়াত ইয়াৰ অৰ্থ আৰু ব্যাখ্যা তলত দিয়া হ’ল:
শ্লোক ১:
জয় জয় কৃষ্ণ কৃপাময় মহেশ্বৰ। যাৰ আজ্ঞা শিৰে বহে ব্রহ্মা হৰি হৰ।। মৎস্য কূৰ্ম্ম আদি অংশ অৱতাৰ যাৰ। ঈশ্বৰ কৃষ্ণক কোটি কোটি নমস্কাৰ।।
অৰ্থ:
জয় হোক কৃপাময় মহেশ্বৰ কৃষ্ণৰ। যিজনৰ আজ্ঞা ব্ৰহ্মা, বিষ্ণু (হৰি), আৰু শিৱ (হৰ)ই শিৰত ধাৰণ কৰে। মৎস্য, কূৰ্ম আদি যিজনৰ অংশ অৱতাৰ, সেই ঈশ্বৰ কৃষ্ণক কোটি কোটি নমস্কাৰ জনাওঁ।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত ভগৱান কৃষ্ণক সৰ্বশক্তিমান ঈশ্বৰ হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হৈছে। তেওঁৰ আজ্ঞাক ব্ৰহ্মা, বিষ্ণু, আৰু শিৱই মান্য কৰে। তেওঁৰ অংশ অৱতাৰ (যেনে মৎস্য, কূৰ্ম আদি)ৰ দ্বাৰা তেওঁ জগতৰ কল্যাণ সাধন কৰে। গতিকে, তেওঁক কোটি কোটি নমস্কাৰ জনোৱা হৈছে।
শ্লোক ২:
নমো নমো মধু মুৰৰিপু মহাহৰি। অন্ত্যজো উত্তম আতি হোৱৈ যাক স্মৰি।। সমস্তে জগত উদ্ধাৰক যাৰ নাম। হেনয় কৃষ্ণক কৰো সহস্ৰ প্ৰণাম।।
অৰ্থ:
মধু আৰু মূৰ নামৰ অসুৰক বধ কৰা মহাহৰি কৃষ্ণক মই পুনঃ পুনঃ নমস্কাৰ জনাওঁ। যিজনক স্মৰণ কৰিলে অন্ত্যজ (নিম্ন জাতি)ও উত্তম হৈ পৰে। যিজনৰ নামেৰে সমস্ত জগত উদ্ধাৰ হয়, সেই কৃষ্ণক মই সহস্ৰ বাৰ প্ৰণাম কৰোঁ।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত কৃষ্ণৰ নামৰ মহিমা বৰ্ণনা কৰা হৈছে। তেওঁৰ নাম স্মৰণ কৰিলে সকলোৱে পবিত্ৰ হৈ পৰে, আৰু তেওঁৰ নামেৰে জগতৰ উদ্ধাৰ হয়। গতিকে, তেওঁক সহস্ৰ বাৰ প্ৰণাম জনোৱা হৈছে।
শ্লোক ৩:
প্ৰভূ ভগৱন্ত ভকতৰ নৱনিধি। হৰিক স্মৰণে আৰম্ভৰ হৌক সিদ্ধি।। পৰীক্ষিত মোক্ষকথা দ্বাদশ স্কন্ধৰ। কৃষ্ণৰ চৰণে ভণে কিঙ্কৰ কৃষ্ণৰ।।
অৰ্থ:
প্ৰভু ভগৱান ভক্তৰ নৱনিধি (ন ধনৰ ভঁৰাল)। হৰিৰ স্মৰণৰ দ্বাৰা সকলো আৰম্ভণিৰ সিদ্ধি হোক। পৰীক্ষিত ৰজাৰ মোক্ষৰ কাহিনী (শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ দ্বাদশ স্কন্ধ) কৃষ্ণৰ চৰণত অৰ্পণ কৰি, কৃষ্ণৰ দাসে (ভক্তে) এই কথা কয়।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত ভগৱান কৃষ্ণক ভক্তৰ নৱনিধি (সকলো ধনৰ ভঁৰাল) বুলি বৰ্ণনা কৰা হৈছে। তেওঁৰ নাম স্মৰণ কৰিলে সকলো কাম সিদ্ধ হয়। শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ দ্বাদশ স্কন্ধত পৰীক্ষিত ৰজাৰ মোক্ষৰ কাহিনী বৰ্ণনা কৰা হৈছে, আৰু ইয়াক কৃষ্ণৰ চৰণত অৰ্পণ কৰা হৈছে।
সাৰাংশ:
এই শ্লোকসমূহত ভগৱান কৃষ্ণৰ মহিমা, তেওঁৰ নামৰ শক্তি, আৰু তেওঁৰ ভক্তৰ প্ৰতি কৃপা বৰ্ণনা কৰা হৈছে। কৃষ্ণক সৰ্বশক্তিমান ঈশ্বৰ হিচাপে বৰ্ণনা কৰি, তেওঁৰ নাম স্মৰণৰ দ্বাৰা জগতৰ উদ্ধাৰ আৰু ভক্তৰ কল্যাণ হোৱা কথা উল্লেখ কৰা হৈছে। শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ কাহিনীও ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে, যিটো কৃষ্ণৰ চৰণত অৰ্পিত।
এই শ্লোকসমূহ শ্ৰীমদ্ভাগৱত মহাপুৰাণৰ সূত-শৌনক সংবাদৰ অংশ। ইয়াত সূত মুনি আৰু শৌনক আদি ঋষিসকলৰ মাজত হোৱা কথোপকথন বৰ্ণনা কৰা হৈছে। অসমীয়াত ইয়াৰ অৰ্থ আৰু ব্যাখ্যা তলত দিয়া হ’ল:
শ্লোক ৪:
প্ৰথম স্কন্ধৰপৰা দ্বাদশ পৰ্য্যন্তে। কহিলা ৰাজাত মহা মুনীন্দ্ৰ মহন্তে।। সংক্ষেপ কৰিয়া উদ্ধাৰিয়া তাৰ সাৰ। শঙ্কৰে ৰচিলা কৃষ্ণ চৰিত্ৰ পয়াৰ।।
অৰ্থ:
মহামুনি বেদব্যাসই প্ৰথম স্কন্ধৰ পৰা দ্বাদশ স্কন্ধলৈকে শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ কথা ৰজা পৰীক্ষিতক কৈছিল। সংক্ষেপে তাৰ সাৰাংশ উদ্ধাৰ কৰি, মহাপুৰুষ শঙ্কৰদেৱে কৃষ্ণ চৰিত্ৰৰ পয়াৰ (গীত) ৰচনা কৰিছিল।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ সাৰাংশ উল্লেখ কৰা হৈছে। মহামুনি বেদব্যাসই ৰজা পৰীক্ষিতক শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ কথা কৈছিল, আৰু মহাপুৰুষ শঙ্কৰদেৱে ইয়াৰ সাৰাংশ সংগ্ৰহ কৰি কৃষ্ণ চৰিত্ৰৰ গীত ৰচনা কৰিছিল।
শ্লোক ৫:
আঠাইশ সহস্ৰ ঋষি বেদত প্ৰধান। বিষ্ণুৰ নৈমিষ ক্ষেত্ৰ মহাপুণ্য স্থান।। মান্য কৰি সূতক পাতিলা সত্ৰ তথা। শৌনক প্ৰমুখ্যে শুনে ভাগৱত কথা।।
অৰ্থ:
আঠাইশ হাজাৰ ঋষি, যি বেদত পাৰদৰ্শী, বিষ্ণুৰ নৈমিষাৰণ্য নামৰ মহাপুণ্যশালী স্থানত গোট খাইছিল। তেওঁলোকে সূত মুনিক সন্মান কৰি তাত সত্ৰ পাতিলে, আৰু শৌনক আদি ঋষিসকলে শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ কথা শুনিবলৈ লৈছিল।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত নৈমিষাৰণ্যত হোৱা মহাযজ্ঞৰ কথা বৰ্ণনা কৰা হৈছে। ঋষিসকলে সূত মুনিক সন্মান কৰি তেওঁৰ পৰা শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ কথা শুনিছিল।
শ্লোক ৬:
শৌনক বদতি শুনা সূত মহামানী। পৰম পাতকী কলি পাইলে হেন জানি।। আৰম্ভিলা যজ্ঞ আসি সহস্ৰ বৎসৰ। হোমধূমে ধূম্ৰবৰ্ণ ভৈল কলেৱৰ।।
অৰ্থ:
শৌনক মুনিয়ে ক’লে, “হে মহামানী সূত মুনি, শুনক। কলি যুগৰ পৰম পাতকী প্ৰভাৱে পৃথিৱীত প্ৰবেশ কৰিছে বুলি জানি, আমি সহস্ৰ বছৰৰ যজ্ঞ আৰম্ভ কৰিছোঁ। হোমৰ ধূম্ৰেৰে আমাৰ শৰীৰ ধূম্ৰবৰ্ণ হৈ পৰিছে।”
ব্যাখ্যা:
শৌনক মুনিয়ে কলি যুগৰ পাপৰ প্ৰভাৱৰ পৰা মুক্তি পাবলৈ সহস্ৰ বছৰৰ যজ্ঞ আৰম্ভ কৰিছিল। হোমৰ ধূম্ৰে তেওঁলোকৰ শৰীৰ ধূম্ৰবৰ্ণ কৰিছিল।
শ্লোক ৭:
যিটো কৰ্ম্ম কৰো আত নাহিকে বিশ্বাস। আপোনাৰ আয়ুক কৰিলো ব্যর্থে নাশ।। সম্প্ৰতি তুমিসি চিন্তিয়োক মহাহিত। কৰায়োক পান কৃষ্ণ-চৰিত্ৰ অমৃত।।
অৰ্থ:
“যি কৰ্ম্ম কৰিছোঁ, তাৰ প্ৰতি মোৰ বিশ্বাস নাই। মই মোৰ আয়ু বৃথা নাশ কৰিলোঁ। এতিয়া আপুনি মহাহিত চিন্তক। কৃষ্ণ চৰিত্ৰৰ অমৃত পান কৰক।”
ব্যাখ্যা:
শৌনক মুনিয়ে অনুভৱ কৰিছিল যে তেওঁলোকে কৰা যজ্ঞ আদি কৰ্ম্মৰ প্ৰতি তেওঁৰ বিশ্বাস নাই। তেওঁ কৃষ্ণ চৰিত্ৰৰ অমৃত পান কৰিবলৈ অনুৰোধ কৰিছিল।
শ্লোক ৮:
পৰম ঈশ্বৰ কृष্ণ দেৱ নাৰায়ণ। তান মহাভক্তি ইটো শ্ৰৱণ কীৰ্ত্তন।। ইহাক নজানি আন কৰ্ম্ম কৰি মৰো। কৈয়ো কৃষ্ণকথা সূত যেনমতে তড়ো||
অৰ্থ:
“পৰম ঈশ্বৰ কৃষ্ণ, দেৱ নাৰায়ণ। তেওঁৰ মহাভক্তি হ’ল শ্ৰৱণ আৰু কীৰ্ত্তন। ইয়াক নাজানি আন কৰ্ম্ম কৰি মৰোঁ। সূত মুনি, কৃষ্ণকথা কৈ দিয়ক, যাতে মই তাৰ পৰা মুক্তি পাওঁ।”
ব্যাখ্যা:
শৌনক মুনিয়ে কৃষ্ণ ভক্তিৰ প্ৰয়োজনীয়তা বুজি পাইছিল আৰু সূত মুনিক কৃষ্ণকথা ক’বলৈ অনুৰোধ কৰিছিল।
শ্লোক ৯:
ইহাতেসে আহ্মাৰ মিলিল মহাভাগ। তুমি হেন মহন্তক পাইলো ভাগ্যে লাগ।। যত স্বর্গসুখ যিটো মোক্ষসুখ মূল। ভকতৰ সঙ্গৰ অল্পকো নুহি তুল।।
অৰ্থ:
“ইয়াতেই মোৰ মহাভাগ্য মিলিল। মই ভাগ্যবশত আপুনিৰ দৰে মহন্তক পাইছোঁ। স্বৰ্গসুখ আৰু মোক্ষসুখৰ মূল হ’ল ভক্তৰ সঙ্গ, ইয়াৰ তুলনা নাই।”
ব্যাখ্যা:
শৌনক মুনিয়ে সূত মুনিৰ সঙ্গক মহাভাগ্য বুলি গণ্য কৰিছিল আৰু ভক্তৰ সঙ্গক স্বৰ্গ আৰু মোক্ষৰ মূল বুলি কৈছিল।
শ্লোক ১০:
আকাশে সঞ্চৰে ৰবি ৰথ যেন বায়ু। সূৰ্য্যৰ লগত হৰৈ জগতৰ আয়ু।। একক্ষণ মানে যিটো শুনৈ কৃষ্ণকথা। তাৰ বিনে আৱৰ জীৱন যায় বৃথা।।
অৰ্থ:
“আকাশত সূৰ্য্যৰ ৰথ বায়ুৰ দৰে সঞ্চৰণ কৰে, আৰু সূৰ্য্যৰ লগত জগতৰ আয়ু হ্ৰাস পায়। যিজনে একক্ষণমানো কৃষ্ণকথা শুনে, তাৰ বাহিৰে আন জীৱন বৃথা যায়।”
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত কৃষ্ণকথাৰ মহিমা বৰ্ণনা কৰা হৈছে। যিজনে কৃষ্ণকথা শুনে, তেওঁৰ জীৱন সাৰ্থক হয়, আন সকলো বৃথা।
এই শ্লোকসমূহত ভক্তৰ কৃষ্ণকথা শ্ৰৱণৰ প্ৰতি আকুল আকাংক্ষা আৰু কৰ্ম্মৰ বিঘ্নিৰ কথা বৰ্ণনা কৰা হৈছে। অসমীয়াত ইয়াৰ অৰ্থ আৰু ব্যাখ্যা তলত দিয়া হ’ল:
শ্লোক ১১:
কৃষ্ণত অর্পিয়া আমি কৰো কৰ্ম্ম যত। তাতো নানা বিঘ্নি আছে জানিলো মনত।। এতেকে পিয়ায়ো কৃষ্ণ-চৰিত অমৃত। শ্ৰৱণ মাত্রকে যেন হঞো কৃতকৃত্য।।
অৰ্থ:
মই কৃষ্ণত অৰ্পণ কৰি সকলো কৰ্ম্ম কৰোঁ, কিন্তু তাতো নানা বিঘ্নি আছে বুলি মনত বুজিছোঁ। গতিকে, আপুনি মোক কৃষ্ণ চৰিত্ৰৰ অমৃত পান কৰাওক, যাতে শ্ৰৱণ মাত্ৰকে মই কৃতকৃত্য হওঁ।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত ভক্তই কৃষ্ণত অৰ্পণ কৰি কৰ্ম্ম কৰাৰ পিছতো বিঘ্নিৰ সন্মুখীন হোৱা কথা উল্লেখ কৰিছে। তেওঁ কৃষ্ণ চৰিত্ৰৰ অমৃত পান কৰি শ্ৰৱণৰ দ্বাৰা কৃতকৃত্য হ’বলৈ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰিছে।
শ্লোক ১২:
যাগ যোগ যজ্ঞ কৰি দুখ পাইলো মাত্র। আৱে কহিয়োক মহাভাগৱত শাস্ত্ৰ।।
অৰ্থ:
যাগ, যোগ, যজ্ঞ আদি কৰি মাথোঁ দুখ পাইছোঁ। এতিয়া আপুনি মোক মহাভাগৱত শাস্ত্ৰৰ কথা কওক।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত ভক্তই যাগ-যজ্ঞ আদি কৰ্ম্ম কৰি কেৱল দুখ পোৱা কথা উল্লেখ কৰিছে। তেওঁ এতিয়া মহাভাগৱত শাস্ত্ৰৰ পৰা কৃষ্ণকথা শুনিবলৈ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰিছে।
এই শ্লোকসমূহত শ্ৰীমদ্ভাগৱত মহাপুৰাণৰ প্ৰস্তাৱনা আৰু কৃষ্ণকথাৰ মহিমা বৰ্ণনা কৰা হৈছে। অসমীয়াত ইয়াৰ অৰ্থ আৰু ব্যাখ্যা তলত দিয়া হ’ল:
।।প্ৰস্তাৱনা।।
শ্লোক ১২:
কৃষ্ণকথা ইটো অমৃততো কৰি স্বাদ শুনো সুত শুক-পৰীক্ষিতৰ সম্বাদ।।
অৰ্থ:
কৃষ্ণকথা অমৃততকৈও মধুৰ। মই সূত মুনি আৰু শুক মুনিৰ মাজত হোৱা পৰীক্ষিত ৰজাৰ সৈতে কথোপকথন শুনোঁ।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত কৃষ্ণকথাৰ মধুৰতা আৰু তাৰ প্ৰতি আকুল আকাংক্ষা প্ৰকাশ কৰা হৈছে। সূত মুনি আৰু শুক মুনিৰ মাজত হোৱা পৰীক্ষিত ৰজাৰ সৈতে কথোপকথন শুনিবলৈ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰা হৈছে।
শ্লোক ১৩:
যাৰ ঘোঁৰা চলে আতি আকাশৰ পথে। সসাগৰা পৃথিৱী জিনিলা একৰথে।। জম্বু দ্বীপপতি পৰীক্ষিত মহাবীৰ। তৰুণ কালতে কেনে তেজিলা শৰীৰ।।
অৰ্থ:
যিজনৰ ঘোঁৰা আকাশৰ পথে চলিছিল, আৰু যিজনে একেটা ৰথেৰে সসাগৰা পৃথিৱী জয় কৰিছিল, সেই জম্বু দ্বীপৰ অধিপতি পৰীক্ষিত মহাবীৰই তৰুণ কালতে কেনেকৈ শৰীৰ ত্যাগ কৰিলে?
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত পৰীক্ষিত ৰজাৰ বীৰত্ব আৰু তেওঁৰ তৰুণ কালতে শৰীৰ ত্যাগ কৰা কাহিনীৰ প্ৰতি কৌতূহল প্ৰকাশ কৰা হৈছে।
শ্লোক ১৪:
ভৃত্য যেন খাটে পৃথিৱীৰ ৰাজা যত। কৃষ্ণত ভকত তেন্তে মহাভাগৱত।। হৰি স্মৰি যিমতে কৰিলা তনু ত্যাগ। কহিয়ো তাহানে জন্ম সূত মহাভাগ।।
অৰ্থ:
যিদৰে পৃথিৱীৰ ৰজাসকলে ভৃত্যৰ দৰে খাটে, তেনেদৰে কৃষ্ণত ভক্ত হৈছে মহাভাগৱত। হৰিৰ স্মৰণ কৰি তেওঁ কেনেকৈ শৰীৰ ত্যাগ কৰিলে, সেই কথা কওক, হে মহাভাগ সূত মুনি।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত পৰীক্ষিত ৰজাৰ ভক্তি আৰু তেওঁৰ শৰীৰ ত্যাগৰ কাহিনী শুনিবলৈ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰা হৈছে।
শ্লোক ১৫:
বিষ্ণু বৈষ্ণৱৰ কিঞ্চিতেকো নাহি ভেদ। দুইৰো কথা কৰে পাতকৰ কন্ধছেদ।। এতেকে শুনিবো আমি কৃষ্ণৰ চৰিত্ৰ। এহিসে তাড়িবে আৱে দুৰ্ঘোৰ কলিত।।
অৰ্থ:
বিষ্ণু আৰু বৈষ্ণৱৰ মাজত একো ভেদ নাই। দুয়োৰো কথা পাতকৰ (পাপৰ) কন্ধচ্ছেদ কৰে। গতিকে, মই কৃষ্ণৰ চৰিত্ৰ শুনিম, কিয়নো ইয়াৰ দ্বাৰা দুৰ্ঘোৰ কলি যুগৰ প্ৰভাৱ দূৰ কৰিব পাৰি।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত কৃষ্ণকথাৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা কলি যুগৰ পাপৰ প্ৰভাৱ দূৰ কৰিব পৰা কথা উল্লেখ কৰা হৈছে।
শ্লোক ১৬:
দেৱৰো দুর্লভ শুক মুনি মহাভাগ। কিমতে পাইলন্ত পৰীক্ষিতে তাঙ্ক লাগ।। বৈকুণ্ঠৰ শাস্ত্র যিটো বেদান্তৰো তত্ত্ব। সাত দিনে কৈলা সিটো মহাভাগৱত।।
অৰ্থ:
দেৱতাসকলৰ বাবেও দুৰ্লভ শুক মুনি মহাভাগ। পৰীক্ষিত ৰজাই কেনেকৈ তেওঁক পাইছিল? বৈকুণ্ঠৰ শাস্ত্ৰ, বেদান্তৰ তত্ত্ব, সেই মহাভাগৱত সাত দিনত কৈছিল।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত শুক মুনিৰ মহিমা আৰু তেওঁৰ দ্বাৰা পৰীক্ষিত ৰজাক মহাভাগৱত শুনোৱা কাহিনী উল্লেখ কৰা হৈছে।
শ্লোক ১৭:
কি হেতু ৰাজাক আসি দংশিলে তক্ষকে। পাইলা গতি ভাগৱত শ্ৰৱণ মাত্রকে।। বৈষ্ণৱৰ বৃত্তান্ত শুনিবাক ইচ্ছা আছে। কহিয়োক সূত আন কথা শুনো পাচে।।
অৰ্থ:
কিয় তক্ষকে ৰজাক দংশিলে? ভাগৱত শ্ৰৱণ মাত্ৰকে তেওঁ কেনেকৈ গতি পাইছিল? বৈষ্ণৱৰ বৃত্তান্ত শুনিবলৈ ইচ্ছা আছে। সূত মুনি, আন কথা কওক, পিছত শুনিম।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত পৰীক্ষিত ৰজাৰ মোক্ষ প্ৰাপ্তিৰ কাহিনী আৰু বৈষ্ণৱৰ বৃত্তান্ত শুনিবলৈ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰা হৈছে।
শ্লোক ১৮:
হেন শুনি সূতে বিনাৱন্ত অৱনত। আমি অকুলীন হেন আছিল মনত।। তোমাসাৰ প্রশ্নে ভৈলো আজিসি পৱিত্ৰ। শুনা যেন জানো কহো কৃষ্ণৰ চৰিত্ৰ।।
অৰ্থ:
এই কথা শুনি সূত মুনিয়ে বিনয়েৰে ক’লে, “মই অকুলীন বুলি ভাবিছিলোঁ। তোমালোকৰ প্ৰশ্নৰ দ্বাৰা আজি মই পৱিত্ৰ হৈছোঁ। শুনক, মই যেনেকৈ জানো, কৃষ্ণৰ চৰিত্ৰ কওঁ।”
ব্যাখ্যা:
সূত মুনিয়ে নিজকে অকুলীন বুলি ভাবিছিল, কিন্তু ঋষিসকলৰ প্ৰশ্নৰ দ্বাৰা তেওঁ পৱিত্ৰ হৈ কৃষ্ণকথা ক’বলৈ সাজু হৈছে।
শ্লোক ১৯:
সাৱশেষে কথা কোনে কহিবে স্বৰূপে। যেন পক্ষী উৰয় পখাৰ অনুৰূপে।। সেহিমতে যতমান লৱে মোৰ মতি। বর্ণাইবো কৃষ্ণৰ লীলা তোহ্মাত সম্প্রতি।।
অৰ্থ:
কোনে সম্পূৰ্ণৰূপে কথা ক’ব পাৰে? যিদৰে পক্ষীয়ে পাখিৰ অনুৰূপে উৰে, তেনেদৰে মোৰ বুদ্ধি অনুসৰি কৃষ্ণৰ লীলা বৰ্ণাইম।
ব্যাখ্যা:
সূত মুনিয়ে কৃষ্ণৰ লীলা বৰ্ণাবলৈ সাজু হৈছে, কিন্তু তেওঁ স্বীকাৰ কৰিছে যে সম্পূৰ্ণৰূপে বৰ্ণাবলৈ কঠিন।
শ্লোক ২০:
গ্রাম্যকথা কথনে মলিন হোৱে বাণী। তাক শুদ্ধ কৰো কৃষ্ণকথাক বখানি।। কৃষ্ণ চৰিত্ৰত মোৰ মহা লাভ আছে। কৃষ্ণৰ কীৰ্ত্তনে জাতি অজাতি নবাছে।।
অৰ্থ:
গ্ৰাম্য কথা ক’লে বাণী মলিন হয়। মই কৃষ্ণকথাৰ দ্বাৰা ইয়াক শুদ্ধ কৰোঁ। কৃষ্ণ চৰিত্ৰত মোৰ মহা লাভ আছে। কৃষ্ণৰ কীৰ্ত্তনত জাতি-অজাতিৰ ভেদ নাই।
ব্যাখ্যা:
সূত মুনিয়ে কৃষ্ণকথাৰ পৱিত্ৰতা আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা সকলো ভেদাভেদ দূৰ কৰা কথা উল্লেখ কৰিছে।
শ্লোক ২১:
ৱৈকুণ্ঠৰ শাস্ত্র ইটো মহাভাগৱত। যেনমতে পৃথিৱীত ভৈলন্ত বেকত।। যিমতে কৰিলা শাস্ত্র ব্যাস সৰ্ব্বজানে। প্রথমে হৰিক স্মৰি শুনা সাৱধানে।।
অৰ্থ:
বৈকুণ্ঠৰ শাস্ত্ৰ, এই মহাভাগৱত, যিদৰে পৃথিৱীত প্ৰকাশ পাইছিল, আৰু যিদৰে সৰ্বজ্ঞ ব্যাসদেৱে ইয়াক ৰচনা কৰিছিল, সেই কথা শুনক। প্ৰথমে হৰিক স্মৰণ কৰি সাৱধানে শুনক।
ব্যাখ্যা:
এই শ্লোকত মহাভাগৱতৰ উৎপত্তি আৰু ইয়াৰ পৱিত্ৰতা উল্লেখ কৰা হৈছে। ইয়াক শুনাৰ আগতে হৰিক স্মৰণ কৰিবলৈ উপদেশ দিয়া হৈছে।
সাৰাংশ:
এই শ্লোকসমূহত কৃষ্ণকথাৰ পৱিত্ৰতা, পৰীক্ষিত ৰজাৰ কাহিনী, আৰু মহাভাগৱতৰ উৎপত্তি বৰ্ণনা কৰা হৈছে। সূত মুনিয়ে কৃষ্ণৰ লীলা বৰ্ণাবলৈ সাজু হৈছে, আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা কলি যুগৰ পাপ দূৰ কৰিব পৰা কথা উল্লেখ কৰা হৈছে।