Hello! You are looking for the complete answers to Chapter 2, “পৰিৱেশ আৰু পৰিৱেশৰ সমস্যা” in the “Geography” section of Class 10th Social Sciences. I have provided the correct and beautiful answers below based on the textbook.
নমস্কাৰ! আপুনি দশম শ্ৰেণীৰ সমাজ বিজ্ঞানৰ “ভূগোল” খণ্ডৰ দ্বিতীয় অধ্যায়, “পৰিৱেশ আৰু পৰিৱেশৰ সমস্যা”ৰ সম্পূৰ্ণ প্ৰশ্নোত্তৰখিনি বিচাৰিছে। মই পাঠ্যপুথিখনৰ আধাৰত তলত শুদ্ধ আৰু সুন্দৰকৈ প্ৰশ্নোত্তৰখিনি আগবঢ়ালোঁ।
অনুশীলনী
১। পৰিৱেশ বুলিলে কি বুজায় নিজৰ ভাষাত লিখা।
উত্তৰ: কোনো এটা জীৱ বা জীৱ-সম্প্ৰদায়ৰ চাৰিওফালে থকা জৈৱ (Biotic) আৰু অজৈৱ (Abiotic) উপাদানসমূহৰ সামগ্ৰিক অৱস্থাকে পৰিৱেশ বোলা হয়। এই উপাদানবোৰে জীৱৰ বৰ্তি থকাত প্ৰত্যক্ষ বা পৰোক্ষভাৱে প্ৰভাৱ পেলায়। স্থলমণ্ডল, জলমণ্ডল, বায়ুমণ্ডল আৰু জীৱমণ্ডল— এই চাৰিটা প্ৰধান মণ্ডলৰ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ ফলত যি এক জটিল তন্ত্ৰৰ সৃষ্টি হয়, সেয়াই হৈছে আমাৰ পৰিৱেশ।
২। পৰিৱেশৰ কেইটামান জৈৱ আৰু অজৈৱ উপাদানৰ কথা উল্লেখ কৰা।
উত্তৰ:
- জৈৱ উপাদান: উদ্ভিদ, প্ৰাণী, অণুজীৱ, মানুহ আদি।
- অজৈৱ উপাদান: মাটি, পানী, বায়ু, সূৰ্যৰ পোহৰ, খনিজ পদাৰ্থ, উষ্ণতা আদি।
৩। স্থলমণ্ডল বুলিলে কি বুজায় লিখা।
উত্তৰ: শিল, বালি, মাটি, খনিজ পদাৰ্থ আদিৰে গঠিত পৃথিৱীৰ উপৰিভাগৰ কঠিন স্থলভাগকে স্থলমণ্ডল (Lithosphere) বোলা হয়। ই পৃথিৱীৰ মুঠ পৃষ্ঠকালিৰ প্ৰায় ২৯ শতাংশ আগুৰি আছে। মহাদেশ, পাহাৰ-পৰ্বত, মালভূমি, সমভূমি আদি স্থলমণ্ডলৰেই অংশ।
৪। জলমণ্ডলৰ ভিতৰত কি কি পৰে লিখা।
উত্তৰ: পৃথিৱীৰ পৃষ্ঠত থকা সকলো জলভাগক একেলগে জলমণ্ডল (Hydrosphere) বোলা হয়। ইয়াৰ ভিতৰত সাগৰ-মহাসাগৰ, নদ-নদী, হ্ৰদ, বিল, জলাশয়, ভূ-গৰ্ভৰ পানী, আৰু হিমবাহ আদি পৰে।
৫। বায়ুমণ্ডল কিহেৰে গঠিত লিখা।
উত্তৰ: পৃথিৱীৰ চাৰিওফালে আগুৰি থকা গেছীয় তৰপটোক বায়ুমণ্ডল (Atmosphere) বোলা হয়। ই প্ৰধানকৈ নাইট্ৰ’জেন (৭৮.০৮%), অক্সিজেন (২০.৯৪%), আৰ্গন, কাৰ্বন-ডাই-অক্সাইড (০.০৩৫%) আদি বিভিন্ন গেছ, জলীয় বাষ্প আৰু ধূলিকণাৰে গঠিত।
৬। জীৱমণ্ডলৰ বিস্তৃতি সম্বন্ধে লিখা।
উত্তৰ: জীৱমণ্ডলে (Biosphere) পৃথিৱীৰ সেই অংশক বুজায় য’ত জীৱ, অৰ্থাৎ উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ অস্তিত্ব পোৱা যায়। ই স্থলমণ্ডল, জলমণ্ডল আৰু বায়ুমণ্ডলৰ যি অংশত জীৱই বাস কৰে, সেই অংশসমূহক সামৰি লয়। স্থলপৃষ্ঠ, সাগৰ-মহাসাগৰৰ পানীভাগ আৰু বায়ুমণ্ডলৰ যি উচ্চতালৈকে চৰাই-চিৰিকটি বা কীট-পতংগ উৰি ফুৰে, সেই সকলোবোৰ জীৱমণ্ডলৰ অন্তৰ্গত।
৭। পৃথিৱীৰ পৰিৱেশৰ প্ৰধান মণ্ডল চাৰিটাৰ মাজৰ সম্বন্ধৰ বিষয়ে চমুকৈ লিখা।
উত্তৰ: পৃথিৱীৰ পৰিৱেশৰ প্ৰধান মণ্ডল চাৰিটা— স্থলমণ্ডল, জলমণ্ডল, বায়ুমণ্ডল আৰু জীৱমণ্ডল— ইটোৱে সিটোৰ লগত ওতפּোতভাৱে জড়িত। এই মণ্ডলকেইটাৰ মাজত থকা পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-প্ৰতিক্ৰিয়াৰ ফলতেই পৃথিৱীত জীৱন ধাৰণৰ বাবে এক অনুকূল পৰিৱেশ গঢ় লৈ উঠিছে। উদাহৰণস্বৰূপে, জলমণ্ডলৰ পানী বাষ্পীভৱন হৈ বায়ুমণ্ডললৈ যায় আৰু বৰষুণৰূপে স্থলমণ্ডলত পৰে, যিয়ে উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ (জীৱমণ্ডল) জীৱন ধাৰণত সহায় কৰে। এই মণ্ডলবোৰৰ যিকোনো এটাৰ পৰিৱৰ্তনে আনবোৰৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলায়।
৮। পৰিৱেশৰ পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰধান কাৰকবোৰ উল্লেখ কৰা।
উত্তৰ: পৰিৱেশৰ পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰধান কাৰকবোৰ হ’ল:
- প্ৰাকৃতিক কাৰক: ভূমিকম্প, আগ্নেয়গিৰিৰ উদ্গীৰণ, বানপানী, খৰাং বতৰ আদি।
- মানৱসৃষ্ট কাৰক: জনসংখ্যা বৃদ্ধি, উদ্যোগীকৰণ, নগৰীকৰণ, বন ধ্বংস, কৃষিভূমিৰ সম্প্ৰসাৰণ, যাতায়াত ব্যৱস্থাৰ বিকাশ আৰু প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰ।
৯। পৰিৱেশৰ সমস্যা মানে কি ব্যাখ্যা কৰা।
উত্তৰ: যেতিয়া পৰিৱেশৰ বিভিন্ন উপাদানৰ মাজত থকা স্বাভাৱিক ভাৰসাম্য বিনষ্ট হয় আৰু ইয়াৰ ফলত জীৱজগতৰ বাবে ক্ষতিকাৰক পৰিস্থিতিৰ উদ্ভৱ হয়, তেতিয়া তাক পৰিৱেশৰ সমস্যা বোলা হয়। মূলতঃ মানুহৰ কাৰ্যকলাপৰ ফলত যেতিয়া পৰিৱেশৰ গুণাগুণ অৱনমিত হয় আৰু ই জীৱকুলৰ বাবে ভাবুকিৰ সৃষ্টি কৰে, তেতিয়াই পাৰিৱেশিক সমস্যাৰ সৃষ্টি হয়।
১০। ভৌগোলিক দিশৰপৰা পৰিৱেশৰ সমস্যাক কি কি ভাগত ভগাব পাৰি লিখা।
উত্তৰ: ভৌগোলিক দিশৰপৰা পৰিৱেশৰ সমস্যাসমূহক তিনিটা ভাগত ভগাব পাৰি:
- স্থানীয় সমস্যা (Local Problem): যিবোৰ সমস্যা এটা সৰু এলেকাত সীমাবদ্ধ থাকে। যেনে: কোনো এখন বিল তৰাং হোৱা।
- আঞ্চলিক সমস্যা (Regional Problem): যিবোৰ সমস্যা এটা বৃহৎ ভৌগোলিক অঞ্চলজুৰি বিয়পি থাকে। যেনে: ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ বানপানীৰ সমস্যা।
- গোলকীয় সমস্যা (Global Problem): যিবোৰ সমস্যাই সমগ্ৰ পৃথিৱীকে সামৰি লয়। যেনে: গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধি।
১১। পৰিৱেশৰ স্থানীয় সমস্যা কি? উদাহৰণ দি লিখা।
উত্তৰ: যিবোৰ পাৰিৱেশিক সমস্যাৰ উৎপত্তি আৰু বিস্তৃতি এটা সৰু এলেকা বা অঞ্চলত সীমাবদ্ধ হৈ থাকে, সেইবোৰক স্থানীয় সমস্যা বোলা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে, কোনো এটা সৰু উদ্যোগে কৰা ভূমি প্ৰদূষণ, এখন গাঁৱৰ খোৱাপানীৰ নাটনি, বা কোনো এটা অঞ্চলৰ গৰাখহনীয়া আদি স্থানীয় সমস্যাৰ উদাহৰণ।
১২। পৰিৱেশৰ আঞ্চলিক সমস্যাৰ দুটা উদাহৰণ দিয়া।
উত্তৰ: পৰিৱেশৰ আঞ্চলিক সমস্যাৰ দুটা উদাহৰণ হ’ল:
- অসমৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰ আৰু বৰাক উপত্যকাৰ বানপানী আৰু গৰাখহনীয়াৰ সমস্যা।
- কোনো এক বৃহৎ ঔদ্যোগিক অঞ্চলৰ বায়ু বা পানী প্ৰদূষণৰ সমস্যা।
১৩। কোনবোৰ সমস্যাক গোলকীয় পৰিৱেশ সমস্যা বুলি কোৱা হয় লিখা।
উত্তৰ: যিবোৰ পাৰিৱেশিক সমস্যাৰ বিস্তৃতিৰ কোনো ভৌগোলিক সীমা নাথাকে আৰু যিয়ে সমগ্ৰ পৃথিৱীৰ পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলায়, সেইবোৰক গোলকীয় পৰিৱেশ সমস্যা বোলা হয়। যেনে: গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধি, এচিড বৰষুণ, সাগৰপৃষ্ঠৰ উত্থান, আৰু অ’জন স্তৰৰ অৱক্ষয়।
১৪। পৰিৱেশৰ প্ৰধান সমস্যাসমূহ উল্লেখ কৰা।
উত্তৰ: পৰিৱেশৰ প্ৰধান সমস্যাসমূহ হ’ল:
- প্ৰদূষণ (মাটি, পানী আৰু বায়ু)
- মৰুকৰণ
- ভূমিস্খলন আৰু ভূমিক্ষয়
- গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধি
- বন ধ্বংস আৰু জৈৱ-বৈচিত্ৰ্য হ্রাস
- সাগৰপৃষ্ঠৰ উত্থান
১৫। প্ৰদূষণৰ অৰ্থ লিখা।
উত্তৰ: অনিষ্টকাৰী দ্ৰব্যই পৰিৱেশ বিনষ্ট কৰা প্ৰক্ৰিয়াকে সহজ অৰ্থত প্ৰদূষণ (Pollution) বোলা হয়। যেতিয়া কোনো ক্ষতিকাৰক পদাৰ্থ (যাক প্ৰদূষক বোলে) পৰিৱেশৰ উপাদান যেনে— মাটি, পানী বা বায়ুত মিহলি হৈ সেইবোৰৰ স্বাভাৱিক গুণাগুণ নষ্ট কৰে আৰু জীৱজগতৰ বাবে ক্ষতিকাৰক হৈ পৰে, তেতিয়া তাক প্ৰদূষণ বুলি কোৱা হয়।
১৬। পানী প্ৰদূষণ কি আৰু কেনেকৈ হয় লিখা।
উত্তৰ: পানীৰ লগত কোনো ক্ষতিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ, আৱৰ্জনা বা অণুজীৱ মিহলি হৈ যেতিয়া পানীৰ স্বাভাৱিক গুণাগুণ নষ্ট হয় আৰু ই জীৱ-জন্তু বা মানুহৰ ব্যৱহাৰৰ অনুপযোগী হৈ পৰে, তেতিয়া তাক পানী প্ৰদূষণ বোলা হয়।
পানী প্ৰদূষণৰ কাৰণ:
- নগৰ-মহানগৰৰ নলা-নৰ্দমাৰ পেলনীয়া পানী আৰু আৱৰ্জনা পোনপটীয়াকৈ নদ-নদীত পেলোৱাৰ ফলত।
- উদ্যোগৰ পৰা নিৰ্গত হোৱা ৰাসায়নিক আৰু বিষাক্ত আৱৰ্জনা পানীত মিহলি হ’লে।
- কৃষি ক্ষেত্ৰত ব্যৱহৃত ৰাসায়নিক সাৰ আৰু কীটনাশক দ্ৰব্য বৰষুণৰ পানীৰ লগত উটি গৈ জলাশয়ত পৰিলে।
- তেলবাহী জাহাজ দুৰ্ঘটনাগ্ৰস্ত হৈ সাগৰৰ পানীত তেল বিয়পি পৰিলে।
১৭। মাটি প্ৰদূষণৰ বিষয়ে এটি চমু টোকা লিখা।
উত্তৰ: মাটি প্ৰকৃতিৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ উপাদান আৰু মানুহৰ বাবে অপৰিহাৰ্য সম্পদ। যেতিয়া মাটিৰ লগত কোনো ক্ষতিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ, ঔদ্যোগিক আৱৰ্জনা, প্লাষ্টিক বা বিষাক্ত ধাতু মিহলি হৈ মাটিৰ স্বাভাৱিক গুণাগুণ আৰু উৰ্বৰতা নষ্ট কৰে, তেতিয়া তাক মাটি প্ৰদূষণ বোলা হয়। ইয়াৰ মূল কাৰণবোৰ হ’ল— কৃষি ক্ষেত্ৰত ৰাসায়নিক সাৰ আৰু কীটনাশকৰ অত্যাধিক প্ৰয়োগ, উদ্যোগ আৰু নগৰৰ আৱৰ্জনা মাটিত পেলোৱা, প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰ, আৰু খনিৰ পৰা খনিজ পদাৰ্থ উত্তোলনৰ সময়ত হোৱা অসাৱধানতা। মাটি প্ৰদূষণে কৃষি উৎপাদন কমোৱাৰ লগতে ভূ-গৰ্ভৰ পানীও দূষিত কৰে আৰু মানুহৰ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত বিৰূপ প্ৰভাৱ পেলায়।
১৮। বায়ু কেনেকৈ প্ৰদূষিত হয় লিখা।
উত্তৰ: বায়ু বিভিন্ন গেছৰ এক স্বাভাৱিক মিশ্ৰণ। যেতিয়া প্রাকৃতিক বা মানৱসৃষ্ট কাৰণত বায়ুমণ্ডলত ক্ষতিকাৰক গেছ, ধূলিকণা বা ধোঁৱাৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু ইয়াৰ স্বাভাৱিক ভাৰসাম্য নষ্ট হয়, তেতিয়া বায়ু প্ৰদূষিত হয়।
বায়ু প্ৰদূষণৰ কাৰণ:
- প্ৰাকৃতিক কাৰণ: আগ্নেয়গিৰিৰ উদ্গীৰণৰ ফলত নিৰ্গত হোৱা ছাই আৰু গেছ, আৰু বনজুইৰ পৰা ওলোৱা ধোঁৱা।
- মানৱসৃষ্ট কাৰণ: উদ্যোগ, কল-কাৰখানা আৰু যান-বাহনৰ পৰা নিৰ্গত হোৱা ধোঁৱা আৰু বিষাক্ত গেছ (যেনে- কাৰ্বন মন’ক্সাইড, ছালফাৰ ডাই-অক্সাইড), জীৱাশ্ম ইন্ধন (কয়লা, পেট্ৰ’ল) দহন, আৰু নিৰ্মাণ কাৰ্যৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা ধূলিকণা।
১৯। মৰুভূমি কাক বোলে? মৰুকৰণৰ সংজ্ঞা দিয়া।
উত্তৰ:
- মৰুভূমি: যিবোৰ অঞ্চলত বৰষুণৰ পৰিমাণ অতি কম আৰু বাষ্পীভৱনৰ হাৰ বেছি হোৱাৰ ফলত পৰিৱেশ অতি শুকান হৈ থাকে আৰু গছ-গছনি প্ৰায় নাথাকে, তেনে অঞ্চলক মৰুভূমি বোলে।
- মৰুকৰণ (Desertification): মৰুকৰণ হৈছে এনে এটা প্ৰক্ৰিয়া যাৰ ফলত শুকান, অৰ্ধ-শুকান আৰু কম আৰ্দ্ৰ অঞ্চলৰ উৎপাদনক্ষম ভূমি ক্ৰমান্বয়ে অনুৎপাদনশীল হৈ পৰে আৰু অৱশেষত মৰুভূমি সদৃশ অৱস্থাৰ সৃষ্টি হয়। ই প্ৰকৃততে মৰুভূমিৰ কাষৰীয়া অঞ্চলবোৰলৈ মৰুভূমিৰ সম্প্ৰসাৰণ ঘটা কাৰ্যকে বুজায়।
২০। মৰুকৰণৰ কাৰণ দৰ্শোৱা।
উত্তৰ: মৰুকৰণৰ প্ৰধান কাৰণবোৰ হ’ল:
- প্ৰাকৃতিক কাৰণ: দীৰ্ঘদিনীয়া খৰাং বতৰ, বৰষুণৰ পৰিমাণ কমা, আৰু গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধিৰ ফলত হোৱা জলবায়ুৰ পৰিৱৰ্তন।
- মানৱসৃষ্ট কাৰণ:
- বন ধ্বংস: গছ-গছনি কাটিলে মাটিৰ জলীয় বাষ্প ধৰি ৰখাৰ ক্ষমতা কমে আৰু ভূমিক্ষয় হয়।
- অত্যাধিক পশুচাৰণ (Overgrazing): একে ঠাইতে বেছিকৈ পশু চৰালে মাটিৰ ঘাঁহ-বন নাইকিয়া হৈ মাটি মুকলি হৈ পৰে।
- অবৈজ্ঞানিক কৃষি পদ্ধতি: অনুচিতভাৱে মাটি চহালে বা জলসিঞ্চন কৰিলে মাটিৰ গুণাগুণ নষ্ট হয়।
- জনসংখ্যা বৃদ্ধি: বৰ্ধিত জনসংখ্যাৰ হেঁচাত ভূমিৰ ওপৰত অত্যাধিক হেঁচা পৰে।
২১। মৰুকৰণ সমস্যাৰ সমাধান সম্ভৱনে?
উত্তৰ: হয়, মৰুকৰণ সমস্যাৰ সমাধান সম্ভৱ, কিন্তু ই এক জটিল আৰু দীৰ্ঘম্যাদী প্ৰক্ৰিয়া। ইয়াৰ বাবে স্থানীয়, ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত সমন্বিত প্ৰচেষ্টাৰ প্ৰয়োজন।
সমাধানৰ উপায়:
- ব্যাপক হাৰত গছপুলি ৰোপণ কৰি সেউজ আৱৰণ বৃদ্ধি কৰা।
- পশুচাৰণ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা।
- বৈজ্ঞানিক আৰু বহনক্ষম কৃষি পদ্ধতি অৱলম্বন কৰা।
- জলসিঞ্চনৰ সঠিক ব্যৱহাৰ কৰা।
- মৰুকৰণৰ বিষয়ে জনসাধাৰণৰ মাজত সজাগতা সৃষ্টি কৰা।
- গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধি ৰোধ কৰাৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰা।
২২। গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধি কি? ইয়াৰ কাৰকবোৰ উল্লেখ কৰা।
উত্তৰ:
- গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধি (Global Warming): বায়ুমণ্ডলত সেউজগৃহ গেছ (Greenhouse gas), যেনে— কাৰ্বন-ডাই-অক্সাইড, মিথেন, নাইট্ৰাছ অক্সাইড আদিৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পোৱাৰ ফলত পৃথিৱীৰ গড় উষ্ণতা ক্ৰমান্বয়ে বাঢ়ি অহা পৰিঘটনাটোক গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধি বোলা হয়।
- কাৰকসমূহ:
- জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ দহন: উদ্যোগ, যান-বাহন আদিত কয়লা, পেট্ৰ’ল, ডিজেল আদিৰ দহনৰ ফলত কাৰ্বন-ডাই-অক্সাইড গেছ নিৰ্গত হয়।
- বন ধ্বংস: গছ-গছনিয়ে কাৰ্বন-ডাই-অক্সাইড শোষণ কৰে, গতিকে বন ধ্বংসৰ ফলত বায়ুমণ্ডলত ইয়াৰ পৰিমাণ বাঢ়ে।
- কৃষিকাৰ্য: ধাননি পথাৰ আৰু পশুধনৰ পৰা মিথেন গেছ নিৰ্গত হয়।
- ঔদ্যোগিক প্ৰক্ৰিয়া: কিছুমান উদ্যোগৰ পৰা ক্ল’ৰ’ফ্ল’ৰ’কাৰ্বন (CFC) আৰু নাইট্ৰাছ অক্সাইডৰ দৰে গেছ নিৰ্গত হয়।
২৩। গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধিয়ে কি ধৰণৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব লিখা।
উত্তৰ: গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধিয়ে তলত দিয়া ধৰণৰ গুৰুতৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব:
- মেৰু অঞ্চলৰ বৰফ গলা: উষ্ণতা বৃদ্ধিৰ ফলত মেৰু অঞ্চলৰ বৰফ গলিব, যাৰ ফলত সাগৰপৃষ্ঠৰ উচ্চতা বাঢ়িব।
- সাগৰপৃষ্ঠৰ উত্থান: সাগৰপৃষ্ঠ ওপৰলৈ উঠিলে উপকূলীয় অঞ্চল আৰু বহুতো দ্বীপ পানীত বুৰ যাব।
- জলবায়ুৰ চৰম অৱস্থা: বানপানী, খৰাং বতৰ, ঘূৰ্ণিবতাহ আদিৰ সংখ্যা আৰু প্ৰাবল্য বাঢ়িব।
- কৃষি উৎপাদনত প্ৰভাৱ: শস্য উৎপাদনৰ ধৰণ সলনি হ’ব আৰু কিছুমান অঞ্চলত উৎপাদন কমি যাব।
- জৈৱ-বৈচিত্ৰ্যৰ ওপৰত প্ৰভাৱ: বহুতো উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ বাসস্থান ধ্বংস হ’ব আৰু সিহঁত বিলুপ্তিৰ মুখামুখি হ’ব।
- মানুহৰ স্বাস্থ্য: গৰমৰ ফলত হোৱা ৰোগ আৰু মহ-ডেँহৰ দৰে বাহকৰ দ্বাৰা বিয়পা ৰোগৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ বাঢ়িব।
২৪। গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধি ৰোধ কৰাৰ উপায় কি?
উত্তৰ: গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধি ৰোধ কৰাৰ উপায়সমূহ হ’ল:
- জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ (কয়লা, পেট্ৰ’ল) ব্যৱহাৰ কমাই নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ উৎস যেনে— সৌৰশক্তি, বায়ুশক্তি আদিৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰা।
- ব্যাপক হাৰত গছপুলি ৰোপণ কৰি বনানীকৰণ কৰা আৰু বন ধ্বংস ৰোধ কৰা।
- শক্তিৰ অপচয় ৰোধ কৰা আৰু শক্তি-দক্ষ (energy-efficient) যন্ত্ৰপাতি ব্যৱহাৰ কৰা।
- ৰাজহুৱা পৰিবহণ ব্যৱস্থাৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰা আৰু ব্যক্তিগত যান-বাহনৰ ব্যৱহাৰ কমোৱা।
- পুনৰাৱৰ্তন (Recycling) আৰু পুনৰ্ব্যৱহাৰৰ (Reuse) ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া।
- গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধিৰ বিষয়ে জনসচেতনতা বৃদ্ধি কৰা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তি, যেনে— পেৰিছ চুক্তি, কাৰ্যকৰী কৰা।
২৫। তোমাৰ নিজৰ ঠাইখনত পৰিৱেশৰ কিবা সমস্যা আছেনে? যদি আছে তাৰ কাৰণ ব্যাখ্যা কৰা আৰু সমাধানৰ উপায় চিন্তা কৰি লিখা।
উত্তৰ: (এই প্ৰশ্নটোৰ উত্তৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে নিজৰ অভিজ্ঞতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি লিখিব লাগিব। তলত এটা নমুনা উত্তৰ দিয়া হ’ল।)
হয়, মোৰ নিজৰ ঠাইখনত পৰিৱেশৰ কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ সমস্যা আছে। ইয়াৰ ভিতৰত প্ৰধান সমস্যাটো হ’ল পানী প্ৰদূষণ আৰু প্লাষ্টিক আৱৰ্জনাৰ সমস্যা।
কাৰণ:
১. নলা-নৰ্দমাৰ পেলনীয়া পানী: আমাৰ চহৰখনৰ বহুতো ঘৰৰ আৰু দোকান-পোহাৰৰ পেলনীয়া পানী পোনপটীয়াকৈ ওচৰৰ নলা আৰু সৰু জান-জুৰিবোৰত পেলাই দিয়া হয়। এই পানীত চাবোন, ডিটাৰজেন্ট আৰু অন্য লেতেৰা বস্তু মিহলি হৈ থাকে।
২. আৱৰ্জনা পেলোৱা: বহুতো লোকে ঘৰৰ আৱৰ্জনা, বিশেষকৈ প্লাষ্টিকৰ মোনা, বটল আদি পানীৰ উৎস বা খালী ঠাইত পেলাই দিয়ে। এইবোৰг পচন নঘটে আৰু বহুদিন ধৰি পৰি থাকি মাটি আৰু পানী দুয়োকে প্ৰদূষিত কৰে।
৩. সজাগতাৰ অভাৱ: বহু লোক পৰিৱেশৰ প্ৰতি সচেতন নহয় আৰু তেওঁলোকে নিজৰ কাৰ্যৰ ফলত হ’ব পৰা ক্ষতিৰ বিষয়ে নাজানে।
সমাধানৰ উপায়:
১. সজাগতা সৃষ্টি: বিদ্যালয়, স্থানীয় ক্লাব আৰু চৰকাৰী-বেচৰকাৰী সংস্থাৰ জৰিয়তে মানুহৰ মাজত পৰিৱেশ সম্পৰ্কীয় সজাগতা সৃষ্টি কৰিব লাগে। প্লাষ্টিকৰ অপকাৰিতা আৰু আৱৰ্জনা সঠিক ঠাইত পেলোৱাৰ গুৰুত্ব বুজাব লাগে।
২. আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা: পৌৰসভা বা পঞ্চায়তে নিয়মীয়াকৈ ঘৰে ঘৰে আৱৰ্জনা সংগ্ৰহ কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগে। পচনশীল আৰু অপচনশীল আৱৰ্জনা পৃথক কৰাৰ বাবে জনসাধাৰণক উৎসাহিত কৰিব লাগে।
৩. প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰ কমোৱা: প্লাষ্টিকৰ মোনাৰ সলনি কাপোৰৰ মোনা বা কাগজৰ ঠোঙা ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ সকলোকে আহ্বান জনাব লাগে।
৪. নলা-নৰ্দমা পৰিষ্কাৰ: নিয়মীয়াকৈ নলা-নৰ্দমা পৰিষ্কাৰ কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগে যাতে পানী জমা হৈ মহ-ডেঁহৰ বংশবৃদ্ধি নহয় আৰু দুৰ্গন্ধ নোলায়।
৫. গছপুলি ৰোপণ: আমাৰ চৌপাশৰ খালী ঠাইত গছপুলি ৰোপণ কৰিলে পৰিৱেশটো সেউজীয়া আৰু স্বাস্থ্যকৰ হৈ পৰিব।