Hello! You are looking for the complete answers to Chapter 2, “International Organizations – United Nations and Others” of the “Political Science and Economics” section of Class 10th Social Science. I have provided the correct and beautiful answers below based on the textbook.
নমস্কাৰ! আপুনি দশম শ্ৰেণীৰ সমাজ বিজ্ঞানৰ “ৰাজনীতি আৰু অৰ্থনীতি বিজ্ঞান” খণ্ডৰ দ্বিতীয় অধ্যায়, “আন্তর্জাতিক সংস্থা- ৰাষ্ট্ৰসংঘ আৰু অন্যান্য”ৰ সম্পূৰ্ণ প্ৰশ্নোত্তৰখিনি বিচাৰিছে। মই পাঠ্যপুথিখনৰ আধাৰত তলত শুদ্ধ আৰু সুন্দৰকৈ প্ৰশ্নোত্তৰখিনি আগবঢ়ালোঁ।
আন্তর্জাতিক সংস্থা Class 10
অনুশীলনী
অতি চমু উত্তৰৰ প্ৰশ্ন:
১। ৰাষ্ট্ৰসংঘ কিয় গঠন হৈছিল?
উত্তৰ: দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ ভয়াৱহতা আৰু ধ্বংসলীলাৰ পিছত ভৱিষ্যতে বিশ্বত শান্তি আৰু নিৰাপত্তা স্থাপন কৰাৰ উদ্দেশ্যে ৰাষ্ট্ৰসংঘ গঠন হৈছিল।
২। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ দুটা উদ্দেশ্য উল্লেখ কৰা।
উত্তৰ: ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ দুটা প্ৰধান উদ্দেশ্য হ’ল:
(ক) আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় শান্তি আৰু নিৰাপত্তা বজাই ৰখা।
(খ) বিভিন্ন দেশসমূহৰ মাজত বন্ধুত্বপূর্ণ সম্পৰ্ক গঢ়ি তোলা।
৩। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ অংগকেইটাৰ নাম লিখা।
উত্তৰ: ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ ছটা প্ৰধান অংগ হ’ল:
(ক) সাধাৰণ সভা (General Assembly)
(খ) নিৰাপত্তা পৰিষদ (Security Council)
(গ) অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক পৰিষদ (Economic and Social Council)
(ঘ) ন্যাসৰক্ষী পৰিষদ (Trusteeship Council)
(ঙ) আন্তৰ্জাতিক ন্যায়ালয় (International Court of Justice)
(চ) সচিবালয় (Secretariat)
৪। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ লগত জড়িত থকা দুটা এজেন্সিৰ নাম লিখা।
উত্তৰ: ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ লগত জড়িত থকা দুটা এজেন্সি হ’ল:
(ক) বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা (WHO)
(খ) ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ শিশু পুঁজি (UNICEF)
৫। নিৰস্ত্ৰীকৰণৰ সম্পৰ্কত সম্পাদিত হোৱা দুখন চুক্তিৰ নাম লিখা।
উত্তৰ: নিৰস্ত্ৰীকৰণৰ সম্পৰ্কত সম্পাদিত হোৱা দুখন চুক্তি হ’ল:
(ক) আংশিকভাৱে আণৱিক অস্ত্ৰৰ বিস্ফোৰণ নিষিদ্ধ চুক্তি (Partial Nuclear Test Ban Treaty, ১৯৬৩)
(খ) পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰ সংকোচন চুক্তি (Nuclear Non-proliferation Treaty, ১৯৬৮)
৬। মানৱ অধিকাৰ মানে কি বুজা?
উত্তৰ: বিশ্বৰ প্ৰত্যেকজন ব্যক্তিয়ে মৰ্যাদাপূৰ্ণ জীৱন যাপন কৰিবৰ বাবে প্ৰয়োজন হোৱা কিছুমান ন্যূনতম অধিকাৰকে মানৱ অধিকাৰ বোলা হয়।
দীঘল উত্তৰৰ প্ৰশ্ন:
১। ৰাষ্ট্ৰসংঘ গঠনৰ উদ্দেশ্য আৰু ইয়াৰ নীতিকেইটা আলোচনা কৰা।
উত্তৰ:
ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ উদ্দেশ্য: ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ চনদৰ প্ৰথম অনুচ্ছেদত ইয়াৰ চাৰিটা মূল উদ্দেশ্য সন্নিৱিষ্ট কৰা হৈছে:
- আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় শান্তি আৰু নিৰাপত্তা বজাই ৰখা: বিশ্বত যুদ্ধ-বিগ্ৰহ ৰোধ কৰি এখন শান্তিপূৰ্ণ পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা।
- বন্ধুত্বপূৰ্ণ সম্পৰ্ক স্থাপন: দেশসমূহৰ মাজত সমান অধিকাৰ আৰু আত্মনিয়ন্ত্ৰণৰ নীতিৰ ভিত্তিত বন্ধুত্বপূৰ্ণ সম্পৰ্ক গঢ়ি তোলা।
- আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগিতা: অৰ্থনৈতিক, সামাজিক, সাংস্কৃতিক আদি সমস্যাসমূহ সমাধান কৰিবলৈ আৰু মানৱ অধিকাৰৰ প্ৰতি শ্ৰদ্ধা বৃদ্ধি কৰিবলৈ সহযোগিতা কৰা।
- কেন্দ্ৰীয় ভূমিকা পালন: এই উদ্দেশ্যসমূহ সাধন কৰিবলৈ বিভিন্ন দেশৰ মাজত সমন্বয় ৰক্ষা কৰা এক কেন্দ্ৰ হিচাপে কাম কৰা।
ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ নীতি:
- সাৰ্বভৌম সমতা: সকলো সদস্য ৰাষ্ট্ৰ সমান আৰু সাৰ্বভৌম।
- দায়িত্ব পালন: সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহে চনদত উল্লেখ থকা নিয়ম-নীতি মানি চলিব লাগিব।
- শান্তিপূৰ্ণ সমাধান: সকলো বিবাদ শান্তিপূৰ্ণভাৱে মীমাংসা কৰিব লাগিব।
- শক্তি প্ৰয়োগত বাধা: কোনো সদস্য ৰাষ্ট্ৰই আন ৰাষ্ট্ৰৰ বিৰুদ্ধে শক্তি প্ৰয়োগ কৰিব নোৱাৰিব।
- সহযোগিতা: ৰাষ্ট্ৰসংঘই লোৱা যিকোনো ব্যৱস্থাত সদস্য ৰাষ্ট্ৰই সহায় কৰিব লাগিব।
- আভ্যন্তৰীণ বিষয়ত হস্তক্ষেপ নকৰা: ৰাষ্ট্ৰসংঘই কোনো সদস্য ৰাষ্ট্ৰৰ আভ্যন্তৰীণ বিষয়ত হস্তক্ষেপ নকৰিব।
২। ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ নিৰাপত্তা পৰিষদৰ ওপৰত এটা টোকা লিখা।
উত্তৰ: নিৰাপত্তা পৰিষদ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু শক্তিশালী অংগ। বিশ্বৰ শান্তি আৰু নিৰাপত্তা ৰক্ষা কৰাৰ মূল দায়িত্ব এই পৰিষদৰ ওপৰত ন্যস্ত।
- গঠন: নিৰাপত্তা পৰিষদত মুঠ ১৫খন সদস্য ৰাষ্ট্ৰ আছে। ইয়াৰে ৫খন স্থায়ী সদস্য (আমেৰিকা, গ্ৰেট ব্ৰিটেইন, ফ্ৰান্স, ৰাছিয়া আৰু চীন) আৰু ১০খন অস্থায়ী সদস্য। অস্থায়ী সদস্যসকলক সাধাৰণ সভাই দুবছৰীয়া কাৰ্যকালৰ বাবে নিৰ্বাচিত কৰে।
- ভেটো ক্ষমতা: কোনো গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়ত সিদ্ধান্ত ল’বলৈ ৯জন সদস্যৰ সন্মতিৰ প্ৰয়োজন, যাৰ ভিতৰত পাঁচোজন স্থায়ী সদস্যৰ সন্মতি থকাটো বাধ্যতামূলক। যদি কোনো স্থায়ী সদস্যই কোনো প্ৰস্তাৱৰ বিৰোধিতা কৰে, তেন্তে সেই প্ৰস্তাৱ গৃহীত নহয়। এই ক্ষমতাকে “ভেটো” (Veto) ক্ষমতা বুলি কোৱা হয়।
- কাৰ্যাৱলী: ইয়াৰ প্ৰধান কাম হ’ল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিবাদসমূহৰ শান্তিপূৰ্ণ সমাধান কৰা, আগ্ৰাসনকাৰী ৰাষ্ট্ৰৰ বিৰুদ্ধে শাস্তিমূলক ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা, আৰু বিশ্ব শান্তি ৰক্ষাৰ বাবে সামৰিক বাহিনী প্ৰেৰণ কৰা। ইয়াৰ সিদ্ধান্তসমূহ সকলো সদস্য ৰাষ্ট্ৰই মানি চলিবলৈ বাধ্য।
৩। বিশ্বশান্তিৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰসংঘই লোৱা পদক্ষেপসমূহ আলোচনা কৰা।
উত্তৰ: বিশ্বশান্তি স্থাপনৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰসংঘই জন্মলগ্নৰে পৰা বিভিন্ন গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰি আহিছে।
- নিৰস্ত্ৰীকৰণ: বিশ্বত অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰৰ দৌৰ কমাই আনিবলৈ ৰাষ্ট্ৰসংঘই নিৰস্ত্ৰীকৰণ আয়োগ গঠন কৰিছে। ইয়াৰ তৎপৰতাত বিভিন্ন চুক্তি যেনে— আংশিকভাৱে আণৱিক অস্ত্ৰৰ বিস্ফোৰণ নিষিদ্ধ চুক্তি (১৯৬৩), পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰ সংকোচন চুক্তি (১৯৬৮), আৰু সাম্প্ৰতিক CTBT আদি সম্পাদিত হৈছে।
- শান্তিৰক্ষী বাহিনী: বিশ্বৰ বিভিন্ন সংঘাতপূৰ্ণ অঞ্চলত শান্তি স্থাপন আৰু আইন-শৃংখলা বজাই ৰাখিবলৈ ৰাষ্ট্ৰসংঘই শান্তিৰক্ষী বাহিনী (Peacekeeping Force) মোতায়েন কৰে।
- প্ৰতিৰোধমূলক কূটনীতি (Preventive Diplomacy): বিবাদসমূহ যাতে যুদ্ধলৈ পৰিৱৰ্তিত নহয়, তাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰসংঘই আলোচনা আৰু মধ্যস্থতাৰ জৰিয়তে সমস্যা সমাধানৰ চেষ্টা চলায়।
- আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ন্যায়ালয়: দেশসমূহৰ মাজত হোৱা আইনসংগত বিবাদসমূহ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ন্যায়ালয়ৰ জৰিয়তে সমাধান কৰি যুদ্ধৰ পৰিৱেশ দূৰ কৰা হয়।
এই পদক্ষেপসমূহৰ বাবেই যোৱা ৭০ বছৰতকৈও অধিক কাল বিশ্বই তৃতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ ভয়াৱহতাৰ পৰা ৰক্ষা পৰি আছে।
৪। ভাৰতবৰ্ষৰ ৰাষ্ট্ৰীয় মানৱ অধিকাৰ আয়োগ সম্পৰ্কত এটা টোকা লিখা।
উত্তৰ: ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ নিৰ্দেশনা অনুসৰি ভাৰতবৰ্ষত মানৱ অধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় মানৱ অধিকাৰ আয়োগ (National Human Rights Commission) গঠন কৰা হয়।
- গঠন: ১৯৯৩ চনৰ ১২ অক্টোবৰত ‘মানৱ অধিকাৰ সুৰক্ষা আইন, ১৯৯৩’ৰ অধীনত এই আয়োগ গঠন কৰা হয়।
- গাঁথনি: আয়োগৰ সভাপতিজন উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ অৱসৰপ্ৰাপ্ত মুখ্য ন্যায়াধীশ হ’ব লাগে। ইয়াৰ উপৰিও উচ্চতম আৰু উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ ন্যায়াধীশ আৰু মানৱ অধিকাৰ সম্পৰ্কে অভিজ্ঞতা থকা ব্যক্তিক সদস্য হিচাপে লোৱা হয়। ৰাষ্ট্ৰীয় সংখ্যালঘু আয়োগ, অনুসূচিত জাতি-জনজাতি আয়োগ আৰু মহিলা আয়োগৰ সভাপতিসকলো ইয়াৰ পদেন সদস্য।
- কাৰ্যাৱলী: আয়োগৰ মূল কাম হ’ল ভাৰতত মানৱ অধিকাৰ উলংঘনৰ ঘটনাসমূহ পৰ্যালোচনা কৰা, অভিযোগ গ্ৰহণ কৰা, আৰু সেই সম্পৰ্কে চৰকাৰক প্ৰতিবেদন দাখিল কৰি বিহিত ব্যৱস্থা ল’বলৈ পৰামৰ্শ দিয়া। ই মানৱ অধিকাৰৰ ক্ষেত্ৰত এক অতন্দ্ৰ প্ৰহৰীৰ ভূমিকা পালন কৰে।
৫। মানৱ অধিকাৰ সম্পৰ্কত ৰাষ্ট্ৰসংঘই লোৱা পদক্ষেপ আলোচনা কৰা।
উত্তৰ: মানৱ অধিকাৰ ৰক্ষা কৰাটো ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ অন্যতম প্ৰধান উদ্দেশ্য। এই ক্ষেত্ৰত ৰাষ্ট্ৰসংঘই লোৱা পদক্ষেপসমূহ অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।
- মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বজনীন ঘোষণাপত্ৰ (১৯৪৮): ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাধাৰণ সভাই ১৯৪৮ চনৰ ১০ ডিচেম্বৰত এই ঐতিহাসিক ঘোষণাপত্ৰখন গ্ৰহণ কৰে। ইয়াত ৩০টা অনুচ্ছেদ আছে য’ত মানুহৰ মৌলিক নাগৰিক, ৰাজনৈতিক, অৰ্থনৈতিক, সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক অধিকাৰসমূহ সন্নিৱিষ্ট কৰা হৈছে। এই দিনটোক “মানৱ অধিকাৰ দিৱস” হিচাপে পালন কৰা হয়।
- মানৱ অধিকাৰ আয়োগ: ১৯৪৬ চনত মানৱ অধিকাৰ উলংঘনৰ ঘটনাসমূহ চোৱা-চিতা কৰিবলৈ এই আয়োগ গঠন কৰা হৈছিল। বৰ্তমান ই মানৱ অধিকাৰ পৰিষদ (Human Rights Council) নামেৰে জনাজাত।
- বিভিন্ন চুক্তি আৰু সন্মিলন: ৰাষ্ট্ৰসংঘই মহিলা, শিশু, শৰণাৰ্থী, আৰু অন্যান্য দুৰ্বল শ্ৰেণীৰ লোকসকলৰ অধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰিবলৈ বহুতো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তি আৰু সন্মিলনৰ আয়োজন কৰিছে।
- সজাগতা সৃষ্টি: ৰাষ্ট্ৰসংঘই বিশ্বজুৰি মানৱ অধিকাৰৰ গুৰুত্ব সম্পৰ্কে সজাগতা সৃষ্টি কৰাত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে।
এই পদক্ষেপসমূহৰ জৰিয়তে ৰাষ্ট্ৰসংঘই বিশ্বৰ নাগৰিকসকলক এক মৰ্যাদাপূৰ্ণ জীৱন দিয়াৰ বাবে অহৰহ চেষ্টা চলাই আছে।