| অন্ধবিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰ | |
| শ্ৰেণী (Class) | 9 (নৱম শ্ৰেণীৰ) |
| বিষয় (Subject) | অসমীয়া (Assamese) |
| কিতাপৰ নাম (Book) | সাহিত্য চয়নিকা (Sahity Sayanika) |
| উপলব্ধ | প্ৰশ্নৰ উত্তৰ (Question Answer) |
| পাঠ (Lesson – 8) | অন্ধবিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰ |
| পাঠ্যক্ৰম | (SEBA ) |
অন্ধবিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰ Class 9
পাঠটোৰ সাৰাংশ
“অন্ধবিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰ” পাঠটোত লেখক জয়ন্ত মাধৱ বৰাই সমাজত প্ৰচলিত কিছুমান গভীৰ সামাজিক ব্যাধিৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিছে। ড° সৰ্বপল্লী ৰাধাকৃষ্ণণৰ “অন্ধবিশ্বাস, কুসংস্কাৰ পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ গধুৰ বোজা” – এই উক্তিৰে পাঠটো আৰম্ভ কৰি লেখকে দেখুৱাইছে যে কেনেকৈ এইবোৰে সমাজৰ প্ৰগতিত বাধা দিয়ে।
লেখকে অন্ধবিশ্বাস, কুসংস্কাৰ আৰু উৰাবাতৰিৰ মাজৰ পাৰ্থক্য স্পষ্ট কৰি দিছে। যিবোৰ বিশ্বাসৰ কোনো বৈজ্ঞানিক ভিত্তি নাই, সেয়াই অন্ধবিশ্বাস। যিবোৰ নীতি-নিয়মে সমাজৰ ক্ষতি কৰে, সেয়াই কুসংস্কাৰ। আৰু যিবোৰ কথাৰ কোনো সত্যতা নাই, অথচ উদ্দেশ্যপ্ৰণোদিতভাৱে প্ৰচাৰ কৰা হয়, সেয়াই উৰাবাতৰি।
পাঠটোত লেখকৰ মূল বক্তব্য হ’ল যে এই সামাজিক ব্যাধিবোৰৰ বাবে সমাজত বিভিন্ন অপ্ৰীতিকৰ পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হয়। উদাহৰণস্বৰূপে, ‘ডাইনী’ বা ‘সোপাধৰা’ৰ দৰে অন্ধবিশ্বাসৰ ফলত বহু নিৰীহ লোকে প্ৰাণ হেৰুৱাবলগীয়া হৈছে। লেখকে এইবোৰৰ আঁৰত থকা কাৰণসমূহো বিশ্লেষণ কৰিছে, যেনে— শিক্ষাৰ অভাৱতকৈ জ্ঞানৰ অভাৱ, আবেগক নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব নোৱৰা, অধ্যয়নবিমুখিতা, আৰু কিছুমান ক্ষেত্ৰত দুষ্ট লোকৰ স্বাৰ্থসিদ্ধি।
শেষত, লেখকে এই সমস্যাসমূহৰ সমাধানৰ বাবে কিছুমান উপায়ৰ কথা কৈছে। তেওঁৰ মতে, কেৱল আইন প্ৰণয়ন কৰিয়েই এইবোৰ নিৰ্মূল কৰিব নোৱাৰি। ইয়াৰ বাবে প্ৰয়োজন জনসাধাৰণৰ মাজত ব্যাপক সজাগতা। বিদ্যালয়ৰ পাঠ্যক্ৰমত এইবোৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা, তথ্যচিত্ৰ বা প্ৰচাৰ মাধ্যমৰ জৰিয়তে জনসজাগতা সৃষ্টি কৰা, আৰু সকলোৰে মনত এক যুক্তিবাদী আৰু বিজ্ঞানমনস্ক দৃষ্টিভংগী গঢ়ি তোলাটো অতি জৰুৰী। লেখকে বিশ্বাস কৰে যে যেতিয়া সমাজৰ প্ৰতিজন ব্যক্তি এই ব্যাধিবোৰৰ বিৰুদ্ধে সচেতন হ’ব, তেতিয়াহে সমাজখন প্ৰকৃত অৰ্থত আগুৱাই যাব।
গুৰুত্বপূৰ্ণ শব্দাৰ্থ
| শব্দ | অৰ্থ |
| অপদেৱতা | অহিত বা অপকাৰ কৰা দেৱতা; ভূত-প্ৰেত। |
| অবাঞ্ছিত | যিটো বাঞ্ছা কৰা নহয়; বিচৰা নহয়। |
| ইতিবাচক | কোনো কথা বা কামৰ প্ৰতি সন্মতিসূচক। |
| কলুষিত | কলংকযুক্ত; দূষিত। |
| গতিৰোধক | গতিক বাধা দিয়া ব্যৱস্থা। |
| গুজৱ | উৰাবাতৰি। |
| দেহাবয়ব | দেহৰ গঠন; দেহৰ অৱয়ব। |
| নেতিবাচক | অসন্মতি প্ৰকাশ কৰা; ঋণাত্মক। |
| প্ৰমূল্য | মানদণ্ড; বিশেষ মূল্য। |
| বন্দিত | যাক বন্দনা কৰা হয়; পূজনীয়। |
| ভ্ৰান্ত বিশ্বাস | ভুল ধাৰণা। |
পাঠভিত্তিক প্ৰশ্নাৱলী
ভাব-বিষয়ক
১। চমু উত্তৰ দিয়া :
(ক) উৰাবাতৰি মানে কি?
উত্তৰ: যিবোৰ বাতৰি সত্যৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত নহয়, অথচ অজ্ঞতাৰ কাৰণে বা মানুহক উত্তেজিত কৰিবলৈ উদ্দেশ্যপ্ৰণোদিতভাৱে প্ৰচাৰ কৰা হয়, তাকে উৰাবাতৰি বোলে।
(খ) কুসংস্কাৰ বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰ: যিবোৰ নীতি-নিয়ম, ব্যৱস্থা বা পৰম্পৰাই এখন সুস্থ সমাজৰ পৰিপন্থী আৰু সমাজৰ প্ৰগতিত বাধা দিয়ে, সেইবোৰকেই কুসংস্কাৰ বোলা হয়।
(গ) ‘অন্ধবিশ্বাস, কুসংস্কাৰ পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ গধুৰ বোজা।’- কথাষাৰ কোনে কৈছিল?
উত্তৰ: কথাষাৰ ড° সৰ্বপল্লী ৰাধাকৃষ্ণণে কৈছিল।
(ঘ) কোনখন সন্ধিৰ পিছত আৰু কেতিয়া অসম বৃটিছৰ অধীনলৈ যায়?
উত্তৰ: ১৮২৬ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ইয়াণ্ডাবু সন্ধিৰ পিছত অসম বৃটিছৰ অধীনলৈ যায়।
(ঙ) অসমলৈ আহি শদিয়াৰ সেমেকা জলবায়ুত মিছনেৰীসকল কেনে ধৰণৰ ৰোগত আক্ৰান্ত হৈছিল?
উত্তৰ: অসমলৈ আহি শদিয়াৰ সেমেকা জলবায়ুত মিছনেৰীসকল কলেৰা ৰোগত আক্ৰান্ত হৈছিল।
২। অন্ধবিশ্বাস মানে? অন্ধবিশ্বাসে সমাজত কেনে ধৰণৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে লিখা।
উত্তৰ: যিবোৰ বিশ্বাস বা ধাৰণাৰ কোনো বৈজ্ঞানিক ভিত্তি নাই আৰু যিবোৰ যুক্তিৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত নহয়, তেনেবোৰ বিশ্বাসকেই অন্ধবিশ্বাস বোলা হয়।
অন্ধবিশ্বাসে সমাজত বহুতো গুৰুতৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। যেনে:
- সামাজিক অশান্তি: ‘ডাইনী’ বা ‘সোপাধৰা’ৰ দৰে অন্ধবিশ্বাসৰ ফলত নিৰীহ লোকৰ ওপৰত অত্যাচাৰ চলোৱা হয়, যাৰ ফলত সমাজত হিংসা আৰু অশান্তিৰ সৃষ্টি হয়।
- স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা: ৰোগ হ’লে বিজ্ঞানসন্মত চিকিৎসা গ্ৰহণ নকৰি বেজ বা তন্ত্ৰ-মন্ত্ৰৰ আশ্ৰয় লোৱাৰ ফলত বহু লোকে প্ৰাণ হেৰুৱায়।
- সামাজিক বিভেদ: জাত-পাত, ধৰ্মক লৈ গঢ়ি উঠা অন্ধবিশ্বাসে সমাজত বিভেদৰ সৃষ্টি কৰে।
- প্ৰগতিৰ বাধা: অন্ধবিশ্বাসে মানুহক যুক্তিবাদী চিন্তাৰ পৰা আঁতৰাই ৰাখে, যাৰ ফলত সমাজৰ সামগ্ৰিক প্ৰগতিত বাধাৰ সৃষ্টি হয়।
৩। কি কি কাৰণত অন্ধবিশ্বাস, কুসংস্কাৰৰ দ্বাৰা জনসাধাৰণ প্ৰভাৱিত হয়?
উত্তৰ: অন্ধবিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰৰ দ্বাৰা জনসাধাৰণ প্ৰভাৱিত হোৱাৰ মূল কাৰণসমূহ হ’ল:
- জ্ঞানৰ অভাৱ: আনুষ্ঠানিক শিক্ষা থাকিলেও বহু লোকৰ বিজ্ঞানমনস্কতা আৰু যুক্তিবাদী জ্ঞানৰ অভাৱ।
- অধ্যয়নবিমুখিতা: কিতাপ-পত্ৰ বা অন্য উৎসৰ পৰা জ্ঞান আহৰণ নকৰাৰ ফলত মানুহে উৰাবাতৰিকে সহজে বিশ্বাস কৰে।
- আৱেগৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণহীনতা: বহুতে আৱেগৰ বশৱৰ্তী হৈ কোনো ঘটনাৰ সত্যাসত্য নিৰূপণ নকৰাকৈয়ে বিশ্বাস কৰি লয়।
- স্বাৰ্থপৰতা: কিছুমান দুষ্ট লোকে নিজৰ স্বাৰ্থ সিদ্ধিৰ বাবে সমাজত উদ্দেশ্যপ্ৰণোদিতভাৱে অন্ধবিশ্বাস বিয়পায়।
- যোগাযোগৰ অভাৱ: বিশেষকৈ দুৰ্গম অঞ্চলৰ লোকসকলে বাহিৰৰ জগতৰ লগত যোগাযোগৰ অভাৱৰ বাবে পুৰণি ধ্যান-ধাৰণাকে খামুচি ধৰি থাকে।
৪। অন্ধবিশ্বাস, কুসংস্কাৰ আদি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ কেনে ধৰণৰ আঁচনি গ্ৰহণ কৰিব পাৰি?
উত্তৰ: অন্ধবিশ্বাস, কুসংস্কাৰ আদি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ তলত দিয়া ধৰণৰ আঁচনি গ্ৰহণ কৰিব পাৰি:
- জনসজাগতা: চৰকাৰ আৰু বিভিন্ন সংগঠনে প্ৰচাৰ মাধ্যম, বাটৰ নাট, সভা-সমিতি আদিৰ জৰিয়তে জনসাধাৰণৰ মাজত ব্যাপক সজাগতা সৃষ্টি কৰিব লাগে।
- শিক্ষা ব্যৱস্থা: বিদ্যালয় আৰু মহাবিদ্যালয়ৰ পাঠ্যক্ৰমত অন্ধবিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰৰ ভয়াবহতাৰ বিষয়ে পাঠ অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব লাগে।
- যুক্তিবাদী চিন্তাৰ প্ৰসাৰ: সমাজত বিজ্ঞানমনস্কতা আৰু যুক্তিবাদী চিন্তাৰ প্ৰসাৰ ঘটাব লাগে, যাতে মানুহে কোনো কথা সহজে বিশ্বাস নকৰি প্ৰশ্ন কৰিবলৈ শিকে।
- কঠোৰ আইন: ‘ডাইনী হত্যা’ বা তেনে ধৰণৰ অপৰাধৰ বিৰুদ্ধে কঠোৰ আইন প্ৰণয়ন কৰি তাক কাৰ্যকৰী কৰিব লাগে।
- সামাজিক আন্দোলন: সমাজৰ প্ৰতিজন সচেতন ব্যক্তিয়ে ইয়াৰ বিৰুদ্ধে এক সামাজিক আন্দোলন গঢ়ি তুলিব লাগে।
৫। ‘ডাইনী’, ‘সোপাধৰা’—এইবোৰ অন্ধবিশ্বাস। অন্ধবিশ্বাস বুলি জানিও কিছু লোকে এই বিষয় দুটাক লৈ উৰাবাতৰি প্ৰচাৰ কৰে আৰু বহু লোকে বিশ্বাস কৰিও লয়। ইয়াৰ কাৰণ কি কি বুলি ভাবা?
উত্তৰ: ইয়াৰ মূল কাৰণসমূহ হ’ল:
- জ্ঞানৰ অভাৱ আৰু ভয়: বহু লোকৰ বিজ্ঞানসন্মত জ্ঞানৰ অভাৱ। তেওঁলোকে ৰোগ-ব্যাধি বা অন্য অপ্ৰাকৃতিক ঘটনাক সহজে অপদেৱতাৰ ক্ৰিয়া বুলি ভাবি লয় আৰু ভয় খায়।
- স্বাৰ্থপৰতা আৰু ষড়যন্ত্ৰ: কিছুমান লোকে ব্যক্তিগত শত্ৰুতা, মাটি-বাৰীৰ লোভ বা অন্য স্বাৰ্থ পূৰণৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট কোনো ব্যক্তিক ‘ডাইনী’ বা ‘সোপাধৰা’ বুলি অপপ্ৰচাৰ চলায়।
- সামাজিক হেঁচা: যেতিয়া এটা উৰাবাতৰি সমাজত বিয়পি পৰে, তেতিয়া বহুতে সামাজিক হেঁচাত পৰি বা নিজকে আনৰ পৰা পৃথক নকৰিবলৈ তাক বিশ্বাস কৰিবলৈ বাধ্য হয়।
- মনস্তাত্ত্বিক কাৰণ: মানুহে সাধাৰণতে নেতিবাচক বা চাঞ্চল্যকৰ খবৰৰ প্ৰতি সহজে আকৰ্ষিত হয়, যাৰ ফলত উৰাবাতৰিবোৰ দ্ৰুতগতিত বিয়পি পৰে।
৬। তোমালোকৰ অঞ্চলত প্ৰচলিত অন্ধবিশ্বাস, কুসংস্কাৰ আদি তোমাৰ চকুত পৰিছে নেকি? সেইবোৰ নিৰাময়ৰ বাবে তোমাৰ ফালৰ পৰা কি কি ব্যৱস্থা ল’বা—এই বিষয়ে এটি টোকা প্ৰস্তুত কৰা।
উত্তৰ: (এই প্ৰশ্নৰ উত্তৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে নিজৰ অভিজ্ঞতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি লিখিব লাগিব। তলত এটা নমুনা দিয়া হ’ল।)
আমাৰ অঞ্চলত এতিয়াও দুই-এটা অন্ধবিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰ প্ৰচলিত হৈ আছে। যেনে— মেকুৰীয়ে বাট কাটিলে যাত্ৰা অশুভ হয় বুলি ভবা, জৰা-ফুঁকাৰে বেমাৰ ভাল কৰিবলৈ চেষ্টা আদি।
এইবোৰ নিৰাময়ৰ বাবে মই তলত দিয়া ব্যৱস্থাসমূহ ল’ব পাৰোঁ:
- প্ৰথমে, মই মোৰ বন্ধু-বান্ধৱী আৰু পৰিয়ালৰ লোকসকলক এইবোৰৰ আঁৰৰ অবৈজ্ঞানিক ভিত্তিৰ বিষয়ে বুজাম।
- বিদ্যালয়ত শিক্ষকৰ সহায়ত এখন সজাগতা সভাৰ আয়োজন কৰিম, য’ত আমিโปষ্টাৰ, চুটি নাটক আদিৰ জৰিয়তে মানুহক সচেতন কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিম।
- কোনোবাই যদি বেমাৰ হ’লে ডাক্তৰৰ ওচৰলৈ নোযোৱাকৈ কেৱল বেজৰ ওচৰলৈ যায়, তেন্তে তেওঁলোকক বিজ্ঞানসন্মত চিকিৎসাৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে বুজাম।
- সৰু সৰু গোটত আলোচনা কৰি আমি কেনেকৈ এইবোৰৰ পৰা মুক্ত হ’ব পাৰোঁ, তাৰ উপায় বিচাৰি উলিয়াম।
৭। ব্যাখ্যা কৰা :
(ক) অন্ধবিশ্বাস, কুসংস্কাৰ পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ গধুৰ বোজা।
উত্তৰ: উদ্ধত কথাফাকি প্রসিদ্ধ গল্পকাৰ, ঔপন্যাসিক জয়ন্ত মাধৰ বৰা ৰচিত “অন্ধ বিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰ”প্রবন্ধটিৰ অন্তগত।
এই কথাষাৰৰ জৰিয়তে লেখকে বুজাব বিচাৰিছে যে অন্ধবিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰে এখন সমাজৰ প্ৰগতিত আটাইতকৈ ডাঙৰ বাধাৰ সৃষ্টি কৰে। যিদৰে এটা গধুৰ বোজাই এজন মানুহক আগুৱাই যোৱাত বাধা দিয়ে, ঠিক তেনেদৰে এই সামাজিক ব্যাধিবোৰে সমাজখনক পিছলৈ টানি নিয়ে। ই মানুহৰ যুক্তিবাদী চিন্তা-চৰ্চা ধ্বংস কৰে, সমাজত বিভেদ আৰু হিংসাৰ সৃষ্টি কৰে, আৰু সামগ্ৰিকভাৱে মানৱ সভ্যতাৰ বাবে এক অভিশাপস্বৰূপ হৈ পৰে। সেয়েহে, ইয়াক পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ গধুৰ বোজা বুলি কোৱা হৈছে।
(খ) সংস্কাৰ এক জীৱন পদ্ধতি।
উত্তৰ: উদ্ধত কথাফাকি প্রসিদ্ধ গল্পকাৰ, ঔপন্যাসিক জয়ন্ত মাধৰ বৰা ৰচিত “অন্ধ বিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰ”প্রবন্ধটিৰ অন্তগত।
এই কথাষাৰৰ অৰ্থ হ’ল যে সংস্কাৰ মানে কেৱল কিছুমান নীতি-নিয়ম নহয়, বৰঞ্চ ই আমাৰ জীৱন-যাপনৰ এক সামগ্ৰিক পদ্ধতি। আমাৰ আচাৰ-ব্যৱহাৰ, চিন্তা-চৰ্চা, পৰম্পৰা— এই সকলোবোৰ মিলি আমাৰ সংস্কাৰ গঢ় লৈ উঠে। কিন্তু লেখকে লগতে এইটোও কৈছে যে যদি এই সংস্কাৰে সমাজক নতুন চিন্তাৰে উজ্জীৱিত কৰি আগুৱাই লৈ নাযায়, তেন্তে সি কুসংস্কাৰত পৰিণত হয়। গতিকে, সংস্কাৰ গতিশীল আৰু সময়ৰ লগত পৰিৱৰ্তনশীল হোৱা উচিত।
(গ) মানুহ শিক্ষিত হৈছে, কিন্তু সেই অনুপাতে হৈছে অধ্যয়নবিমুখ।
উত্তৰ: উদ্ধত কথাফাকি প্রসিদ্ধ গল্পকাৰ, ঔপন্যাসিক জয়ন্ত মাধৰ বৰা ৰচিত “অন্ধ বিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰ”প্রবন্ধটিৰ অন্তগত।
এই কথাষাৰৰ জৰিয়তে লেখকে বৰ্তমানৰ শিক্ষা ব্যৱস্থাৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ আঙুলিয়াই দিছে। তেওঁৰ মতে, আজিকালি বহু লোক আনুষ্ঠানিকভাৱে শিক্ষিত অৰ্থাৎ ডিগ্ৰীধাৰী, কিন্তু তেওঁলোকে পাঠ্যপুথিৰ বাহিৰে অন্য কিতাপ-পত্ৰ অধ্যয়ন নকৰে। অধ্যয়নৰ অভাৱত তেওঁলোকৰ জ্ঞান সীমিত হৈ ৰয় আৰু তেওঁলোকে কোনো কথাৰ গভীৰলৈ গৈ চিন্তা-চৰ্চা কৰিব নোৱাৰে। ইয়াৰ ফলত, তেওঁলোক সহজে অন্ধবিশ্বাস বা উৰাবাতৰিৰ বলি হয়। গতিকে, কেৱল শিক্ষিত হ’লেই নহ’ব, জ্ঞান আহৰণৰ বাবে অধ্যয়নো কৰিব লাগিব।
ভাষা-বিষয়ক
৮। উদাহৰণটো চাই বাকীকেইটা কৰা :
- সজাগতা: অসজাগতা
- সামাজিক: অসামাজিক
- ৰাজনৈতিক: অৰাজনৈতিক
- সাংবিধানিক: অসাংবিধানিক
- প্ৰচাৰ: অপপ্ৰচাৰ
৯। তলৰ শব্দবোৰৰ বিপৰীত অৰ্থ বুজোৱা শব্দবোৰ লিখা :
- ইতিবাচক: নেতিবাচক
- সৎ: অসৎ
- যোগাত্মক: বিয়োগাত্মক
- সক্ষম: অক্ষম
- উচিত: অনুচিত
- অভিশাপ: আশীৰ্বাদ
১০। পাঠত উল্লেখ থকা পাঁচোটা যুৰীয়া শব্দ বিচাৰি উলিওৱা।
উত্তৰ: পূজা-পাতল, জাত-কুল, ভূত-প্ৰেত, ভাল-বেয়া, ভুল-শুদ্ধ।
১১। বাক্য ৰচনা কৰা :
- মৌলিক অধিকাৰ: শিক্ষা লাভ কৰাটো প্ৰতিজন শিশুৰ এক মৌলিক অধিকাৰ।
- অমানবীয় কাৰ্য: ডাইনীৰ সন্দেহত নিৰীহ লোকক হত্যা কৰাটো এক অমানবীয় কাৰ্য।
- প্ৰচাৰ মাধ্যম: প্ৰচাৰ মাধ্যমে সমাজত সজাগতা সৃষ্টি কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
- সজাগতা সভা: অন্ধবিশ্বাসৰ বিৰুদ্ধে এখন সজাগতা সভা অনুষ্ঠিত কৰা হৈছিল।
- স্বাৰ্থান্বেষী লোক: কিছুমান স্বাৰ্থান্বেষী লোকে নিজৰ লাভৰ বাবে সমাজত উৰাবাতৰি বিয়পায়।
- আদিম স্তৰ: কুসংস্কাৰে সমাজখনক আদিম স্তৰলৈ লৈ যায়।
Class 9 Assamese Chapter 8
অতিৰিক্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্নোত্তৰ
১. ড° সৰ্বপল্লী ৰাধাকৃষ্ণণে কাক পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ গধুৰ বোজা বুলি কৈছিল?
উত্তৰ: অন্ধবিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰক।
২. পাঠটোত উল্লেখ কৰা এটা সামাজিক ব্যাধিৰ নাম লিখা।
উত্তৰ: ডাইনী বিশ্বাস।
৩. মিছনেৰীসকলে শদিয়াত কি ৰোগত আক্ৰান্ত হৈছিল?
উত্তৰ: কলেৰা ৰোগত।
৪. স্থানীয় লোকসকলে কলেৰা ৰোগৰ কাৰণ কি বুলি ভাবিছিল?
উত্তৰ: কোনোবা অপদেৱতাৰ কু-প্ৰভাৱ বুলি ভাবিছিল।
৫. ‘ডাইনী’ বা ‘সোপাধৰা’ৰ দৰে অন্ধবিশ্বাসৰ ফলত কি হয়?
উত্তৰ: সমাজত হিংসা, হত্যাৰ দৰে অপ্ৰীতিকৰ আৰু অমানৱীয় ঘটনা সংঘটিত হয়।
৬. লেখকৰ মতে, অন্ধবিশ্বাসৰ এটা মূল কাৰণ কি?
উত্তৰ: জ্ঞানৰ অভাৱ আৰু অধ্যয়নবিমুখিতা।
৭. ‘ডাইনী হত্যা’ বন্ধ কৰিবলৈ চৰকাৰে কি ব্যৱস্থা লৈছে?
উত্তৰ: ‘ডাইনী হত্যা’ বন্ধ কৰিবলৈ চৰকাৰে কঠোৰ আইন প্ৰণয়ন কৰিছে।
৮. যুক্তিবাদী মন কাক বোলে?
উত্তৰ: যি মনেৰে কোনো কথা সহজে বিশ্বাস নকৰি তাৰ আঁৰৰ কাৰণসমূহ যুক্তিৰে বিচাৰ কৰা হয়, তেনে মনকে যুক্তিবাদী মন বোলে।
৯. জয়ন্ত মাধৱ বৰাই সাহিত্য অকাডেমী বঁটা লাভ কৰা উপন্যাসখনৰ নাম কি?
উত্তৰ: “মৰিয়াহোলা”।
১০. পাঠটোৰ মূল উদ্দেশ্য কি?
উত্তৰ: পাঠটোৰ মূল উদ্দেশ্য হ’ল ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক অন্ধবিশ্বাস আৰু কুসংস্কাৰৰ ভয়াবহতাৰ বিষয়ে সচেতন কৰা আৰু তেওঁলোকৰ মনত এক বিজ্ঞানমনস্ক আৰু যুক্তিবাদী দৃষ্টিভংগী গঢ়ি তোলা।