| শ্ৰেণী | অষ্টম শ্ৰেণী (Class 8) |
|---|---|
| বিষয় | সমাজ বিজ্ঞান (Social Science) |
| পাঠৰ নাম | ভাৰতীয় সংবিধান |
| খণ্ড | ৰাজনৈতিক (political) |
| পাঠৰ নং | অধ্যায় 2 (Chapter 2) |
| পাঠ্যক্ৰম | ৰাজ্যিক শৈক্ষিক গৱেষণা আৰু প্ৰশিক্ষণ পৰিষদ (SCERT) |
ভাৰতীয় সংবিধান Class 8
১। চমু উত্তৰ লিখা
(ক) ভাৰতীয় সংবিধানখন ৰচনা কৰোতে কিমান সময় লাগিছিল?
উত্তৰ: ভাৰতীয় সংবিধান ৰচনা কৰোতে ২ বছৰ, ১১ মাহ, ১৮ দিন সময় লাগিছিল।
(খ) কোন চনত ভাৰতীয় সংবিধানখন সম্পূৰ্ণৰূপে কাৰ্যকৰী কৰা হয়?
উত্তৰ: ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত ভাৰতীয় সংবিধান সম্পূৰ্ণৰূপে কাৰ্যকৰী কৰা হয়।
(গ) কেতিয়াৰপৰা ভাৰতত সদস্য নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ হয়?
উত্তৰ: ১৮৯২ চনৰ সংশোধিত ভাৰত পৰিষদ আইনৰ পৰা ভাৰতত সদস্য নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ হয়।
(ঘ) ১৯৩৫ চনৰ ভাৰত চৰকাৰ আইনত কি ব্যৱস্থা প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল?
উত্তৰ: ১৯৩৫ চনৰ ভাৰত চৰকাৰ আইনত স্বায়ত্বশাসন আৰু যুক্তৰাষ্ট্ৰীয় শাসন ব্যৱস্থা প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল।
(ঙ) সংবিধান সভাৰ খচৰা কমিটি খন কেতিয়া গঠন কৰা হৈছিল?
উত্তৰ: সংবিধান সভাৰ খচৰা কমিটি ১৯৪৭ চনৰ ২৯ আগষ্টত গঠন কৰা হৈছিল।
২। খালী ঠাই পূৰ কৰা
(ক) ভাৰতীয় সংবিধানত ৩৯৫ টা অনুচ্ছেদ, ২২ টা অধ্যয়, ১২ টা অনুসূচী আছে।
(খ) সংবিধানে ক্ষমতাসমূহ কেন্দ্ৰীয়, ৰাজ্যিক, উমৈহতীয়া তালিকাত ভাগ কৰিছে।
(গ) সংবিধানৰ ৪২ তম সংশোধনৰ যোগেদি সংবিধানৰ প্ৰস্তাৱনাত সমাজবাদী শব্দটো সংযোগ কৰা হৈছে।
(ঘ) সংবিধানৰ খচৰা কমিটিত অসমৰ সদস্যজন হ’ল ছৈয়দ মহম্মদ চাদুল্লা।
৩। উত্তৰ লিখা
(ক) ভাৰতৰ সংবিধানক কিয় দীৰ্ঘতম সংবিধান বুলি কোৱা হয়?
উত্তৰ: ভাৰতীয় সংবিধান দীৰ্ঘতম কাৰণ ইয়াত ৩৯৫ টা অনুচ্ছেদ, ২২ টা অধ্যায়, আৰু ১২ টা অনুসূচী আছে। ই বিশ্বৰ বিভিন্ন সংবিধানৰ (যেনে আমেৰিকা, বৃটেইন, আয়াৰলেণ্ড) আদর্শ গ্ৰহণ কৰি বিস্তৃতভাৱে ৰচিত, যাৰ ফলত ইয়াৰ আয়তন বৃদ্ধি পাইছে।
(খ) সংমিশ্ৰিত সংবিধান মানে কি বুজা?
উত্তৰ: সংমিশ্ৰিত সংবিধান মানে নমনীয় আৰু অনমনীয় উভয়ৰ সংমিশ্ৰণ। ভাৰতীয় সংবিধানৰ কিছু অংশ (যেনে সাধাৰণ আইন) সহজে সংশোধনযোগ্য, আন কিছু (যেনে মৌলিক গঠন) সংশোধনৰ বাবে জটিল প্ৰক্ৰিয়াৰ প্ৰয়োজন।
(গ) ৰাষ্ট্ৰ পৰিচালনাৰ নিৰ্দেশাত্মক নীতিৰ প্ৰধান উদ্দেশ্যসমূহ কি কি?
উত্তৰ:
- জীৱনধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত কৰা।
- অৰ্থনৈতিক সমতা স্থাপন।
- গ্ৰাম্য উন্নয়ন।
- পঞ্চায়ত ব্যৱস্থা প্ৰৱৰ্তন।
- শান্তিপূৰ্ণ বিবাদ নিষ্পত্তি আৰু আন্তৰ্জাতিক বন্ধুত্ব।
- ৬-১৪ বছৰৰ শিশুৰ বিনামূলীয়া শিক্ষা।
- পিছপৰা শ্ৰেণীৰ সংৰক্ষণ।
(ঘ) কোন দেশৰ সংবিধানৰ আৰ্হিত আমাৰ সংবিধানত নিৰ্দেশাত্মক নীতি অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে?
উত্তৰ: আয়াৰলেণ্ডৰ সংবিধানৰ আৰ্হিত।
৪। এটা শব্দত প্ৰকাশ কৰা
(ক) যি ৰাষ্ট্ৰৰ মুৰব্বী বংশানুক্ৰমিকভাৱে নহয়।
উত্তৰ: গণৰাজ্য।
(খ) যি ৰাষ্ট্ৰ বিদেশী শাসনৰপৰা মুক্ত।
উত্তৰ: সাৰ্বভৌম।
(গ) যি ৰাষ্ট্ৰত কোনো ৰাষ্ট্ৰীয় ধৰ্ম নাই।
উত্তৰ: ধৰ্মনিৰপেক্ষ।
(ঘ) যি ৰাষ্ট্ৰই জনসাধাৰণৰ কল্যাণ কামনা কৰে।
উত্তৰ: কল্যাণকামী।
৫। সোঁ অংশৰ লগত বাওঁ অংশ মিলোৱা
(ক) বৃটিছ সংবিধানৰপৰা — সংসদীয় গণতন্ত্ৰ।
(খ) কানাডা, অষ্ট্ৰেলিয়া, দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰপৰা — যুক্তৰাষ্ট্ৰীয় শাসন ব্যৱস্থা।
(গ) মাৰ্কিন যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ সংবিধানৰপৰা — মৌলিক অধিকাৰ।
(ঘ) ফৰাছী সংবিধানৰপৰা — স্বতন্ত্ৰতা, সমতা, ভাতৃত্ববোধ।
(ঙ) আয়াৰলেণ্ড সংবিধানৰপৰা — ৰাষ্ট্ৰৰ নিৰ্দেশনাত্মক নীতি।
৬। ভাৰতীয় সংবিধানৰ ঐতিহাসিক পটভূমিৰ বিষয়ে চমুকৈ লিখা
উত্তৰ: ভাৰতীয় সংবিধানৰ ঐতিহাসিক পটভূমি বৃটিছ শাসনকালৰ পৰা আৰম্ভ হয়। ১৮৫৭ৰ বিদ্ৰোহৰ পিছত শাসনভাৰ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ পৰা বৃটিছ ৰাণীৰ হাতলৈ যায়। ১৮৬১ৰ ভাৰত পৰিষদ আইনে প্ৰশাসন বিকেন্দ্ৰীকৰণৰ সূচনা কৰে। ১৮৯২ৰ সংশোধিত আইনে নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ কৰে। ১৯০৯ৰ মৰ্লে-মিন্টো সংস্কাৰ আৰু ১৯১৯ৰ আইনে সীমিত স্বায়ত্বশাসন দিয়ে। ১৯৩৫ৰ ভাৰত চৰকাৰ আইনে যুক্তৰাষ্ট্ৰীয় ব্যৱস্থা প্ৰৱৰ্তন কৰে। ১৯২৭ৰ চাইমন কমিশ্বন আৰু ১৯৩০-৩২ৰ ঘূৰণীয়া মেজমেলে সংবিধানৰ ভিত্তি স্থাপন কৰে। ১৯৪০ৰ আগষ্ট প্ৰস্তাৱ আৰু ১৯৪৬ৰ কেবিনেট মিছনে সংবিধান সভা গঠনৰ পথ মুকলি কৰে। ১৯৪৭ত স্বাধীনতাৰ পিছত সংবিধান সভাই ১৯৪৯ত সংবিধান গ্ৰহণ কৰে, যি ১৯৫০ত কাৰ্যকৰী হয়।
৭। সংবিধান প্ৰণয়নত অসমৰ ভূমিকা কি আছিল লিখা
উত্তৰ: সংবিধান প্ৰণয়নত অসমৰ ভূমিকা গুৰুত্বপূৰ্ণ। ছৈয়দ মহম্মদ চাদুল্লা খচৰা কমিটিৰ সদস্য আছিল। গোপীনাথ বৰদলৈ সংখ্যালঘু উপদেষ্টা সমিতিৰ সভাপতি হৈ ষষ্ঠ অনুসূচীৰ জৰিয়তে উত্তৰ-পূৰ্বৰ জনজাতি অঞ্চলৰ স্বায়ত্বশাসন নিশ্চিত কৰে। ধৰণীধৰ বসুমতাৰী, নিবাৰণ চন্দ্ৰ লস্কৰ, কুলধৰ চলিহা, ৰোহিণী কুমাৰ চৌধুৰী আৰু আব্দুল ৰউফেও সংবিধান সভাত অংশ লৈ অসম তথা দেশৰ স্বাৰ্থ ৰক্ষাৰ বাবে অৱদান আগবঢ়ায়।
৮। ভাৰতীয় সংবিধানৰ প্ৰস্তাৱনাত থকা মূল আদৰ্শসমূহ বৰ্ণনা কৰা
উত্তৰ: ভাৰতীয় সংবিধানৰ প্ৰস্তাৱনাত মূল আদৰ্শসমূহ হ’ল:
(ক) স্বাধীনতা: মতপ্ৰকাশ, ধৰ্ম পালন আৰু প্ৰচাৰৰ স্বাধীনতা।
(খ) সমতা: জাতি, ধৰ্ম, লিংগ নিৰ্বিশেষে সকলোৰে আইনগত সমানতা।
(গ) ন্যায়: সামাজিক (সমান অধিকাৰ), অৰ্থনৈতিক (অসমতা দূৰীকৰণ), আৰু ৰাজনৈতিক (ভোটদান, প্ৰতিদ্বন্দ্বিতাৰ অধিকাৰ)।
(ঘ) ভাতৃত্ববোধ: সকলো জাতি-ধৰ্মৰ মাজত একতা, সম্প্ৰীতি আৰু সহানুভূতি।
৯। চমু টোকা লিখা
(ক) ড° ভীমৰাও আম্বেদকাৰ
উত্তৰ: ড° ভীমৰাও আম্বেদকাৰ ভাৰতীয় সংবিধানৰ খচৰা কমিটিৰ সভাপতি আছিল। তেওঁ অস্পৃশ্যতা দূৰীকৰণ, মৌলিক অধিকাৰ প্ৰতিষ্ঠা আৰু মহিলাৰ শিক্ষা-সম্পত্তিৰ অধিকাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব দি সংবিধান ৰচনাত মূল ভূমিকা পালন কৰে।
(খ) ড° ৰাজেন্দ্ৰ প্ৰসাদ
উত্তৰ: ড° ৰাজেন্দ্ৰ প্ৰসাদ সংবিধান সভাৰ সভাপতি আৰু স্বাধীন ভাৰতৰ প্ৰথম ৰাষ্ট্ৰপতি আছিল। তেওঁৰ সভাপতিত্বত ১৯৪৯ত সংবিধান গৃহীত হয় আৰু ১৯৫০ত কাৰ্যকৰী হয়।
(গ) সংসদীয় চৰকাৰ
উত্তৰ: সংসদীয় চৰকাৰত ৰাষ্ট্ৰপতি নামমাত্ৰ প্ৰধান, আৰু প্ৰকৃত ক্ষমতা প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ নেতৃত্বত মন্ত্ৰীপৰিষদৰ হাতত থাকে। মন্ত্ৰীপৰিষদ লোকসভাৰ ওচৰত দায়বদ্ধ।
