(Era of One-party Dominance) class 12 Political science in Assamese chapter 2
অধ্যায়টোৰ সাৰাংশ
স্বাধীনতাৰ পিছত ভাৰতে কেৱল জাতি গঠনৰ প্ৰত্যাহ্বানৰেই নহয়, গণতন্ত্ৰ প্ৰতিষ্ঠাৰ এক কঠিন প্ৰত্যাহ্বানৰো সন্মুখীন হৈছিল। বহুতো দেশে স্বাধীনতাৰ পিছত অগণতান্ত্ৰিক শাসন ব্যৱস্থা বাছি লৈছিল, কিন্তু ভাৰতৰ নেতাসকলে গণতান্ত্ৰিক পথটোকে বাছি লৈছিল। ইয়াৰ বাবে প্ৰথম পদক্ষেপ আছিল মুক্ত আৰু নিকা নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰা।
১৯৫০ চনত ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগ গঠন কৰা হয় আৰু সুকুমাৰ সেন প্ৰথম মুখ্য নিৰ্বাচনী আয়ুক্ত হয়। ১৭ কোটি ভোটাৰৰ বাবে নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰাটো এক বিশাল কাম আছিল, বিশেষকৈ যেতিয়া অধিকাংশ লোকেই নিৰক্ষৰ আছিল। বহু প্ৰত্যাহ্বানৰ মাজতো ১৯৫২ চনত ভাৰতৰ প্ৰথম সাধাৰণ নিৰ্বাচন সফলতাৰে অনুষ্ঠিত হয়।
প্ৰথম তিনিটা সাধাৰণ নিৰ্বাচনত (১৯৫২, ১৯৫৭, ১৯৬২) ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছে বিপুল বিজয় সাব্যস্ত কৰে। এই প্ৰাধান্যৰ মূল কাৰণ আছিল স্বাধীনতা সংগ্ৰামত ইয়াৰ উত্তৰাধিকাৰ, জৱাহৰলাল নেহৰুৰ দৰে करिश्मा-सम्पन्न নেতাৰ উপস্থিতি, আৰু দেশজুৰি থকা ইয়াৰ শক্তিশালী সংগঠন। কংগ্ৰেছ কেৱল এটা ৰাজনৈতিক দলেই নাছিল, ই এক সামাজিক আৰু আদৰ্শগত মিত্ৰজোঁট আছিল, য’ত বিভিন্ন মতাদৰ্শৰ (দক্ষিণপন্থী, বামপন্থী, মধ্যপন্থী) লোকসকলক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল। এই ‘আকোৱালি লোৱা’ চৰিত্ৰই ইয়াক এক আভ্যন্তৰীণ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰাত সহায় কৰিছিল।
এই সময়ছোৱাত বিৰোধী দলসমূহ দুৰ্বল আছিল যদিও তেওঁলোকৰ ভূমিকা গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল। সমাজবাদী দল, ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট দল, ভাৰতীয় জন সংঘ, আৰু স্বতন্ত্র দলৰ দৰে দলসমূহে কংগ্ৰেছৰ নীতিসমূহক সমালোচনা কৰি এক গণতান্ত্ৰিক পৰিৱেশ বৰ্তাই ৰখাত সহায় কৰিছিল। ১৯৫৭ চনত কেৰেলাত কমিউনিষ্ট দলৰ বিজয়ে প্ৰমাণ কৰিছিল যে কংগ্ৰেছক নিৰ্বাচনত পৰাস্ত কৰিব পৰা যায়।
অধ্যায় ২: এক দলীয় প্ৰাধান্যৰ যুগ
অনুশীলনীৰ প্ৰশ্নোত্তৰ
১। শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি লৈ খালি ঠাই পূৰণ কৰা।
(ক) ১৯৫২ চনৰ সাধাৰণ নির্বাচনে একে সময়তে লোকসভা আৰু ৰাজ্যৰ বিধানসভাৰ নিৰ্বাচন সাঙুৰি লৈছিল।
(খ) প্রথম সাধাৰণ নিৰ্বাচনত লোকসভাৰ আসনৰ ক্ষেত্ৰত দ্বিতীয় বৃহৎ দল হিচাপে জয়ী হৈছিল ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট পার্টী।
(গ) স্বতন্ত্ৰ দলৰ আদৰ্শৰ এটাই মাত্র উপদেশমূলক নীতি আছিল ৰাজ্যৰ অৰ্থনৈতিক নিয়ন্ত্ৰণৰ পৰা মুক্ত।
২। তলত দিয়া ‘ক’ তালিকাত থকা নেতাৰ সৈতে ‘খ’ তালিকাত থকা দলৰ সৈতে মিলোৱা।
(ক) এচ এ ডাঞ্জে – (ঘ) ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট দল
(খ) শ্যামা প্রসাদ মুখার্জী – (ক) ভাৰতীয় জন সংঘ
(গ) মিনু মাচানি – (খ) স্বতন্ত্র দল
(ঘ) অশোক মেহতা – (গ) প্রজা ছছিয়েলিষ্ট দল
৩। তলত এক দলৰ আধিপত্য সম্পৰ্কে চাৰিটা বিৱৰণ দিয়া হৈছে। তেওঁলোকৰ ভিতৰত কোনটো শুদ্ধ অথবা কোনটো অশুদ্ধ চিনাক্ত কৰা।
(ক) শক্তিশালী বিকল্প ৰাজনৈতিক দল নথকাৰ বাবে এক দলৰ আধিপত্যতা বাৰুকৈ শিপাইছে। – শুদ্ধ
(খ) দুৰ্বল জনমতৰ কাৰণে এক দলৰ আধিপত্যতাৰ উৎপত্তি হৈছে। – অশুদ্ধ
(গ) এক দলৰ আধিপত্যতা অতীত উপনিৱেশিক ৰাষ্ট্ৰৰ লগত জড়িত। – শুদ্ধ
(ঘ) এক দলৰ আধিপত্যই এখন দেশৰ গণতান্ত্রিক আদৰ্শৰ অনুপস্থিতিটো সূচায়। – অশুদ্ধ
৪। যদি ভাৰতীয় জন সংঘ অথবা ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট দলে প্রথম নিৰ্বাচনৰ পিছত চৰকাৰ গঠন কৰিলেহেঁতেন কি বিষয়ত চৰকাৰে গ্ৰহণ কৰা আঁচনিবোৰ পৃথক হ’লহেঁতেন? দুয়োটা দলৰ কাৰণে প্ৰত্যেকৰে তিনিটা অমিল দেখুওৱা।
উত্তৰ:
যদি ভাৰতীয় জন সংঘই চৰকাৰ গঠন কৰিলেহেঁতেন:
- বৈদেশিক নীতি: গোষ্ঠীনিৰপেক্ষ নীতিৰ পৰিৱৰ্তে, সম্ভৱতঃ আমেৰিকাৰ গোটৰ সৈতে মিত্ৰতা স্থাপন কৰিলেহেঁতেন আৰু পাকিস্তানৰ প্ৰতি অধিক আক্ৰমণাত্মক স্থিতি গ্ৰহণ কৰিলেহেঁতেন।
- ৰাষ্ট্ৰীয় ভাষা: ইংৰাজীক তৎকালীনভাৱে আঁতৰাই হিন্দীক একমাত্ৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ভাষা হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ বাবে জোৰ দিলেহেঁতেন।
- সাংস্কৃতিক নীতি: ‘এক দেশ, এক সংস্কৃতি, এক জাতি’ৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি এক নীতি প্ৰৱৰ্তন কৰিলেহেঁতেন, য’ত সংখ্যালঘুৰ অধিকাৰক কম গুৰুত্ব দি হিন্দু-কেন্দ্ৰিক সাংস্কৃতিক পৰিচয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হ’লহেঁতেন।
যদি ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট দলে চৰকাৰ গঠন কৰিলেহেঁতেন:
- অৰ্থনৈতিক নীতি: ছোভিয়েট মডেলৰ দৰে ব্যাপক ভূমি সংস্কাৰ, সকলো মুখ্য উদ্যোগৰ ৰাষ্ট্ৰীয়কৰণ আৰু ৰাজ্য-নিয়ন্ত্ৰিত অৰ্থনীতি প্ৰতিষ্ঠা কৰিলেহেঁতেন।
- বৈদেশিক নীতি: ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ (USSR) সৈতে দৃঢ়ভাৱে মিত্ৰতা স্থাপন কৰিলেহেঁতেন আৰু আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ বিৰোধিতা কৰিলেহেঁতেন।
- কৃষি নীতি: সম্ভৱতঃ মাটিৰ ব্যক্তিগত মালিকীস্বত্ব বাতিল কৰি সমূহীয়া কৃষিক প্ৰোത്സাহন জনালেহেঁতেন।
৫। কি অর্থত কংগ্ৰেছ আদর্শগতভাৱে সংযুক্ত আছিল? বর্তমান কংগ্ৰেছৰ ভিতৰত থকা বিভিন্ন আদর্শগত ভাৱধাৰা উল্লেখ কৰা।
উত্তৰ: কংগ্ৰেছক এক আদৰ্শগত মিত্ৰজোঁট বুলি কোৱা হৈছিল কাৰণ ই বিভিন্ন ধৰণৰ বিশ্বাসৰ ব্যক্তি আৰু গোষ্ঠীক একেলগে স্থান দিছিল। ই এক মঞ্চৰ দৰে কাম কৰিছিল য’ত বিভিন্ন ৰাজনৈতিক আদৰ্শই সহাৱস্থান আৰু প্ৰতিযোগিতা কৰিব পাৰিছিল।
কংগ্ৰেছৰ ভিতৰত থকা বিভিন্ন আদৰ্শগত সোঁতসমূহ আছিল:
- বিপ্লৱী আৰু শান্তিবাদী
- ৰক্ষণশীল আৰু উগ্ৰপন্থী
- চৰমপন্থী আৰু নৰমপন্থী
- দক্ষিণপন্থী আৰু বামপন্থী
স্বাধীনতাৰ পিছৰ যুগত ইয়াৰ ভিতৰত সমাজবাদী, পুঁজিবাদী, পৰম্পৰাবাদী আৰু ধৰ্মনিৰপেক্ষ—সকলো ধৰণৰ লোক আছিল।
৬। প্ৰৱল ‘এক দলৰ আধিপত্য ব্যৱস্থা’ই বিপৰীত দিশে ভাৰতীয় ৰাজনীতিৰ গণতান্ত্রিক প্রকৃতি ক্ষতি কৰিছে নেকি?
উত্তৰ: নাই, এক দলৰ আধিপত্যৰ প্ৰচলনে ভাৰতীয় ৰাজনীতিৰ গণতান্ত্ৰিক চৰিত্ৰত প্ৰতিকূল প্ৰভাৱ পেলোৱা নাছিল। ইয়াৰ কাৰণ হ’ল:
- গণতান্ত্ৰিক নিৰ্বাচন: এই আধিপত্য মুক্ত আৰু নিকা নিৰ্বাচনৰ জৰিয়তে প্ৰতিষ্ঠা হৈছিল, বলপূৰ্বক বা অন্য দলক নিষিদ্ধ কৰি নহয়।
- আভ্যন্তৰীণ গণতন্ত্ৰ: কংগ্ৰেছ নিজেই বিভিন্ন গোট আৰু আদৰ্শৰ এক মিত্ৰজোঁট আছিল। কংগ্ৰেছৰ ভিতৰৰ আভ্যন্তৰীণ তৰ্ক-বিতৰ্ক আৰু ক্ষমতাৰ সংঘৰ্ষই চৰকাৰৰ ওপৰত এক নিয়ন্ত্ৰণ ৰাখিছিল।
- বিৰোধীৰ ভূমিকা: বিৰোধী দলবোৰ সৰু হ’লেও তেওঁলোকে সক্ৰিয়ভাৱে চৰকাৰক সমালোচনা কৰিছিল, যাৰ ফলত শাসকীয় দলটো নিয়ন্ত্ৰণত আছিল আৰু এক গণতান্ত্ৰিক ৰাজনৈতিক পৰিৱেশ নিশ্চিত হৈছিল।
- শান্তিপূৰ্ণ ক্ষমতা হস্তান্তৰ: এই ব্যৱস্থাই শান্তিপূৰ্ণ ক্ষমতা হস্তান্তৰৰ অনুমতি দিছিল, যেনেকৈ ১৯৫৭ চনত কেৰেলাত কমিউনিষ্টসকলে চৰকাৰ গঠন কৰাৰ জৰিয়তে দেখা গৈছিল।
৭। ছচিয়েলিষ্ট দল আৰু কমিউনিষ্ট দলৰ মাজত আৰু ভাৰতীয় জন সংঘ আৰু স্বতন্ত্ৰ দলৰ মাজত থকা প্ৰত্যেকৰে তিনিটাকৈ পাৰ্থক্য দেখুওৱা।
উত্তৰ:
ছচিয়েলিষ্ট দল আৰু কমিউনিষ্ট দলৰ মাজত পাৰ্থক্য:
- সমাজবাদৰ পথ: ছচিয়েলিষ্টসকলে গণতান্ত্ৰিক উপায়েৰে সমাজবাদ প্ৰতিষ্ঠা কৰাত বিশ্বাস কৰিছিল, আনহাতে প্ৰাৰম্ভিক কমিউনিষ্টসকলে হিংসাত্মক বিপ্লৱত বিশ্বাস কৰিছিল।
- সম্বন্ধ: ছচিয়েলিষ্টসকল কোনো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় শক্তিৰ সৈতে জড়িত নাছিল, আনহাতে ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট দল (CPI) আদৰ্শগতভাৱে ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ সৈতে জড়িত আছিল।
- কংগ্ৰেছৰ প্ৰতি দৃষ্টিভংগী: ছচিয়েলিষ্টসকলে কংগ্ৰেছক পুঁজিবাদীসকলক সমৰ্থন কৰাৰ বাবে সমালোচনা কৰিছিল, কিন্তু বহু ছচিয়েলিষ্ট নেতাৰ শিপা কংগ্ৰেছতে আছিল। CPI-এ কংগ্ৰেছ চৰকাৰক বুৰ্জোৱা চৰকাৰ হিচাপে গণ্য কৰিছিল আৰু প্ৰথমতে ভাৰতৰ স্বাধীনতাক এক ভেকোভাওনা বুলি ভাবিছিল।
ভাৰতীয় জন সংঘ (BJS) আৰু স্বতন্ত্ৰ দলৰ মাজত পাৰ্থক্য:
- অৰ্থনৈতিক আদৰ্শ: স্বতন্ত্ৰ দলে ন্যূনতম ৰাজ্যিক হস্তক্ষেপৰ সৈতে এক সম্পূৰ্ণ মুক্ত বজাৰ অৰ্থনীতিৰ পোষকতা কৰিছিল। জন সংঘই ব্যক্তিগত উদ্যোগক সমৰ্থন কৰিলেও ৰাজ্যিক পৰিকল্পনাৰ ইমান কঠোৰ বিৰোধী নাছিল।
- সাংস্কৃতিক আদৰ্শ: জন সংঘৰ মূল আদৰ্শ আছিল “এক দেশ, এক সংস্কৃতি, এক জাতি” (হিন্দুত্ব)ৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি গঢ় লোৱা সাংস্কৃতিক ৰাষ্ট্ৰীয়তাবাদ। স্বতন্ত্ৰ দলৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট সাংস্কৃতিক কাৰ্যসূচী নাছিল, ই এক বিশুদ্ধ অৰ্থনৈতিক-ৰাজনৈতিক দল আছিল।
- সামাজিক ভিত্তি: জন সংঘই নগৰীয়া ব্যৱসায়ী সম্প্ৰদায় আৰু হিন্দু ৰাষ্ট্ৰীয়তাবাদী গোটৰ পৰা সমৰ্থন লাভ কৰিছিল। স্বতন্ত্ৰ দলৰ সমৰ্থন আহিছিল ৰজা, জমিদাৰ আৰু ব্যৱসায়ী শ্ৰেণীৰ পৰা, যিসকল কংগ্ৰেছৰ সমাজবাদী নীতিৰ বিৰোধী আছিল।
৮। এক দলীয় আধিপত্যৰ অধীনত ভাৰত আৰু মেক্সিকৰ ক্ষেত্ৰত কি প্রধান পার্থক্য বুলি তুমি বিবেচনা কৰিবা?
উত্তৰ:
- নিৰ্বাচনৰ প্ৰকৃতি: ভাৰতত এক দলৰ আধিপত্য মুক্ত আৰু নিকা বহুদলীয় নিৰ্বাচনৰ মাজতো বৰ্তি আছিল। মেক্সিকোত, ইনষ্টিটিউচনেল ৰিভলিউচনৰী পাৰ্টিয়ে (PRI) ৬০ বছৰ ধৰি নিৰ্বাচনী জালিয়াতি, হেতালি আৰু বলপ্ৰয়োগৰ জৰিয়তে ক্ষমতা দখল কৰি ৰাখিছিল, যাৰ ফলত নিৰ্বাচনসমূহ অগণতান্ত্ৰিক হৈ পৰিছিল।
- বিৰোধীৰ ভূমিকা: ভাৰতত বিৰোধী দলবোৰে, যদিও সৰু, মুক্তভাৱে কাম কৰিছিল আৰু চৰকাৰক সমালোচনা কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। মেক্সিকোত, বিৰোধী দলবোৰ কেৱল নামমাত্ৰ আছিল আৰু ব্যৱস্থাটোক গণতান্ত্ৰিক দেখুৱাবলৈহে তেওঁলোকৰ অস্তিত্ব আছিল।
- গণতান্ত্ৰিক মনোভাৱ: ভাৰতৰ ব্যৱস্থাটো প্ৰকৃততে গণতান্ত্ৰিক আছিল, য’ত নাগৰিকৰ স্বাধীনতা আৰু ৰাজনৈতিক অধিকাৰক সন্মান কৰা হৈছিল। মেক্সিকোৰ PRI অধীনৰ ব্যৱস্থাটো মূলতঃ একনায়কত্ববাদী আছিল, যাক গণতন্ত্ৰৰ ৰূপত সজোৱা হৈছিল।
৯। ভাৰতৰ ৰাজনৈতিক মানচিত্র এখন লোৱা আৰু চিন দিয়া:
(ক) ১৯৫২-৬৭ সময়ত দুখন ৰাজ্যত য’ত কিছুমান মুহূর্তত কংগ্রেছ ক্ষমতাত নাছিল। – কেৰেলা (কমিউনিষ্ট নেতৃত্বাধীন চৰকাৰ, ১৯৫৭-৫৯) আৰু জম্মু আৰু কাশ্মীৰ (নেশ্বনেল কনফাৰেন্সৰ দ্বাৰা শাসিত)।
(খ) এই সময়তে দুখন ৰাজ্যত য’ত কংগ্ৰেছ পুনৰ ক্ষমতালৈ আহিছিল। – উত্তৰ প্ৰদেশ আৰু মহাৰাষ্ট্ৰ (প্ৰথমতে বোম্বে ৰাজ্যৰ অংশ)।
১০। তলত দিয়া কথাফাঁকি পঢ়া আৰু তলত দিয়া প্রশ্নবোৰৰ উত্তৰ দিয়া।
(ক) লেখকে কিয় ভাবিছিল যে কংগ্রেছ এটা একগোট হৈ থকা আৰু অনুশাসিত দল হব নোৱাৰে? – লেখক ৰজনী কোঠাৰীয়ে যুক্তি দিছিল যে কংগ্ৰেছে এখন বৈচিত্ৰ্যপূৰ্ণ ৰাষ্ট্ৰ শাসন কৰা আৰু বিভিন্ন স্বাৰ্থক সামৰি লোৱাৰ ঐতিহাসিক ভূমিকা পালন কৰিবলৈ হ’লে ইয়াক এক কঠোৰ, অনুশাসিত দল হোৱাৰ পৰিৱৰ্তে এক “সৰ্বগ্ৰাহী” মিত্ৰজোঁট হোৱাৰ প্ৰয়োজন আছিল। এটা অনুশাসিত দলে ভাৰতৰ বিশাল বৈচিত্ৰ্যক সামৰি ল’ব নোৱাৰিলেহেঁতেন।
(খ) এই কেইবছৰত কংগ্ৰেছৰ শ্ৰেষ্ঠ নিয়মৰ কিছুমান উদাহৰণ দিয়া। – উদাহৰণস্বৰূপে: মন্ত্ৰীসভাত সমাজবাদী আৰু ৰক্ষণশীলৰ দৰে বিভিন্ন আদৰ্শৰ নেতাক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা; বিভিন্ন ৰাজ্যিক গোটক (ফেকচন) যথেষ্ট স্বায়ত্তশাসন প্ৰদান কৰা; আৰু বিভিন্ন জাতি আৰু শ্ৰেণীৰ পৰা বিভিন্ন সামাজিক গোষ্ঠীক নিজৰ মাজত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা।
(গ) লেখকে কিয় কৈছিল যে কংগ্ৰেছৰ সম্পৰ্কে গান্ধীজীৰ মতামত “ভবিষ্যত আবেগিক আছিল”? – লেখকে গান্ধীজীৰ মতামতক “আবেগিক” (utopian) বুলি কৈছে কাৰণ গান্ধীজীয়ে এনে এখন কংগ্ৰেছৰ কল্পনা কৰিছিল যি কেৱল উচ্চ নৈতিক নীতিত চলিব, প্ৰায় এক অৰাজনৈতিক সেৱা সংগঠনৰ দৰে। কোঠাৰীয়ে যুক্তি দিয়ে যে শাসনৰ ব্যৱহাৰিক জগতত, এটা দলক ক্ষমতা চম্ভালিব পৰা আৰু প্ৰতিযোগিতা কৰিব পৰা এক কাৰ্যক্ষম ৰাজনৈতিক যন্ত্ৰ হোৱা প্ৰয়োজন, যিটো গান্ধীজীৰ আদৰ্শবাদী দৃষ্টিভংগীৰ পৰা পৃথক।
পূৰ্ববৰ্ষৰ AHSEC প্ৰশ্নোত্তৰ (২০১৫-২০২৪)
- ২০১৫: স্বতন্ত্র দলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সভাপতি কোন আছিল? (১ নম্বৰ)
উত্তৰ: চি. ৰাজাগোপালাচাৰী। - ২০১৬: ভাৰতত প্ৰথম সাধাৰণ নিৰ্বাচন কোন চনত অনুষ্ঠিত হৈছিল? (১ নম্বৰ)
উত্তৰ: ১৯৫২ চনত। - ২০১৭: ভাৰতৰ প্ৰথম তিনিটা সাধাৰণ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছ দলৰ প্ৰাধান্যৰ এটা বৈশিষ্ট্য উল্লেখ কৰা। (১ নম্বৰ)
উত্তৰ: কংগ্ৰেছে প্ৰথম তিনিটা সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ প্ৰতিটোতে লোকসভাৰ তিনি-চতুৰ্থাংশ আসনত জয়লাভ কৰিছিল। - ২০১৮: ভাৰতীয় সংবিধানৰ কোনটো অনুচ্ছেদৰ অধীনত ১৯৫৯ চনত কেৰেলাৰ কমিউনিষ্ট চৰকাৰখনক বৰ্খাস্ত কৰা হৈছিল? (১ নম্বৰ)
উত্তৰ: অনুচ্ছেদ ৩৫৬। - ২০১৯: ‘PRI’ ৰ সম্পূৰ্ণ ৰূপটো লিখা। (১ নম্বৰ)
উত্তৰ: Institutional Revolutionary Party (ইনষ্টিটিউচনেল ৰিভলিউচনৰী পাৰ্টি)। - ২০২০: ভাৰতীয় জন সংঘৰ প্ৰতিষ্ঠাপক কোন আছিল? (১ নম্বৰ)
উত্তৰ: শ্যামা প্ৰসাদ মুখাৰ্জী। - ২০২২: ভাৰতৰ প্ৰথম সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ ওপৰত এটা চমু টোকা লিখা। (৪ নম্বৰ)
উত্তৰ: ভাৰতৰ প্ৰথম সাধাৰণ নিৰ্বাচন ১৯৫২ চনত অনুষ্ঠিত হৈছিল। ই এক বিশাল কাৰ্যসূচী আছিল, য’ত ১৭ কোটি যোগ্য ভোটাৰ আছিল, যাৰ অধিকাংশই দৰিদ্ৰ আৰু নিৰক্ষৰ আছিল। সুকুমাৰ সেনৰ অধীনত নিৰ্বাচন আয়োগে প্ৰতিজন প্ৰাৰ্থীৰ বাবে পৃথক বেলট বাকচত দলীয় প্ৰতীক ব্যৱহাৰ কৰাৰ দৰে অভিনৱ পদ্ধতি উদ্ভাৱন কৰিছিল। নিৰ্বাচনটো লোকসভা আৰু ৰাজ্যিক বিধানসভা উভয়ৰ বাবে একেলগে অনুষ্ঠিত হৈছিল। বিফলতাৰ ভৱিষ্যদ্বাণী সত্ত্বেও, নিৰ্বাচনটো এক বৃহৎ সফলতা আছিল, য’ত ভোটাৰৰ উপস্থিতি যথেষ্ট বেছি আছিল, আৰু ইয়াক বিশ্বজুৰি গণতন্ত্ৰৰ ইতিহাসত এক মাইলৰ খুঁটি হিচাপে প্ৰশংসা কৰা হৈছিল। - ২০২৩: ভাৰতৰ প্ৰথম মুখ্য নিৰ্বাচন আয়ুক্ত কোন আছিল? (১ নম্বৰ)
উত্তৰ: সুকুমাৰ সেন। - ২০২৪: ভাৰতত প্ৰথম অ-কংগ্ৰেছী চৰকাৰ কোনখন ৰাজ্যত গঠন হৈছিল? (১ নম্বৰ)
উত্তৰ: কেৰেলা।
১০টা অতিৰিক্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্নোত্তৰ
- কেৰেলাৰ “মুক্তি সংগ্ৰাম” কি আছিল?
উত্তৰ: ই আছিল ১৯৫৯ চনত কেৰেলাৰ নিৰ্বাচিত কমিউনিষ্ট চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে কংগ্ৰেছ দলে নেতৃত্ব দিয়া এক প্ৰতিবাদী আন্দোলন। ইয়াৰ ফলত কেন্দ্ৰই চৰকাৰখনক বৰ্খাস্ত কৰিছিল। - ‘কংগ্ৰেছ ব্যৱস্থা’ বুলিলে কি বুজা যায়?
উত্তৰ: ৰাজনীতি বিজ্ঞানী ৰজনী কোঠাৰীয়ে উদ্ভাৱন কৰা ‘কংগ্ৰেছ ব্যৱস্থা’ শব্দটোৱে কংগ্ৰেছৰ আধিপত্যৰ সময়ছোৱাক বুজায়, য’ত কংগ্ৰেছ দলেই এক বহল মিত্ৰজোঁট হিচাপে কাম কৰিছিল, বিভিন্ন গোট আৰু আদৰ্শক সামৰি লৈছিল, আৰু বিৰোধী দলবোৰ কেৱল দাঁতিতহে আছিল। - কংগ্ৰেছ সমাজবাদী দলৰ প্ৰতিষ্ঠাপকৰ নাম লিখা।
উত্তৰ: আচাৰ্য নৰেন্দ্ৰ দেৱ ১৯৩৪ চনত গঠন হোৱা কংগ্ৰেছ সমাজবাদী দলৰ প্ৰতিষ্ঠাপক-সভাপতি আছিল। - সমাজবাদী দলে নিৰ্বাচনত কিয় দুৰ্বল প্ৰদৰ্শন কৰিছিল?
উত্তৰ: সমাজবাদী দলৰ আদৰ্শ কংগ্ৰেছ দলৰ ঘোষিত উদ্দেশ্যৰ সৈতে বহু পৰিমাণে একে আছিল। যেতিয়া কংগ্ৰেছে “সমাজবাদী আৰ্হিৰ সমাজ”ৰ লক্ষ্য গ্ৰহণ কৰিলে, সমাজবাদীসকলৰ বাবে নিজকে এক পৃথক বিকল্প হিচাপে দাঙি ধৰাটো কঠিন হৈ পৰিছিল। - ভাৰতীয় জন সংঘৰ (BJS) মূল আদৰ্শ কি আছিল?
উত্তৰ: জন সংঘৰ মূল আদৰ্শ “এক দেশ, এক সংস্কৃতি, আৰু এক জাতি”ৰ নীতি আৰু ‘অখণ্ড ভাৰত’ৰ ধাৰণাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি গঢ় লৈছিল। - কোনটো দল ভাৰতীয় জন সংঘৰ উত্তৰসূৰী?
উত্তৰ: ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টি (BJP) ভাৰতীয় জন সংঘৰ উত্তৰসূৰী। - স্বতন্ত্র দল কিয় গঠন কৰা হৈছিল?
উত্তৰ: ১৯৫৯ চনত কংগ্ৰেছৰ নাগপুৰ প্ৰস্তাৱৰ বিৰোধিতা কৰি স্বতন্ত্র দল গঠন কৰা হৈছিল, য’ত ভূমিৰ সীমা নিৰ্ধাৰণ, খাদ্য শস্যৰ ৰাজ্যিক ব্যৱসায় আৰু সমবায় কৃষিৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছিল। - ভাৰতৰ এক-দলীয় ব্যৱস্থাৰ প্ৰকৃতি আন দেশৰ তুলনাত কেনেকুৱা আছিল?
উত্তৰ: ভাৰতৰ এক-দলীয় ব্যৱস্থা গণতান্ত্ৰিক আছিল, কাৰণ ই মুক্ত আৰু নিকা নিৰ্বাচনৰ সৈতে এক বহুদলীয় কাঠামোৰ ভিতৰত আছিল। এইটো চীন বা কিউবাৰ দৰে দেশৰ এক-দলীয় ব্যৱস্থাৰ দৰে নাছিল, যিবোৰ একনায়কত্ববাদী আছিল আৰু ৰাজনৈতিক প্ৰতিযোগিতাৰ অনুমতি নিদিছিল। - নেহৰুৰ প্ৰথম মন্ত্ৰীসভাত অন্তৰ্ভুক্ত হোৱা বিৰোধীৰ দুজন বিশিষ্ট নেতা কোন আছিল?
উত্তৰ: ড° বি.আৰ. আম্বেদকাৰ আৰু শ্যামা প্ৰসাদ মুখাৰ্জী। - ভাৰতত নিৰ্বাচনৰ বাবে কোনটো নিৰ্বাচনী ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হৈছিল?
উত্তৰ: ভাৰতে ফাৰ্ষ্ট-পাষ্ট-দ্য-পোষ্ট (FPTP) ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিছিল, য’ত এটা সমষ্টিত আন সকলো প্ৰাৰ্থীতকৈ অধিক ভোট লাভ কৰা প্ৰাৰ্থীজনক বিজয়ী ঘোষণা কৰা হয়।