সামাজিক আৰু প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশ সম্পৰ্কীয় ৰচনা
১. অসমৰ বানপানী সমস্যা আৰু তাৰ প্ৰতিকাৰ
ভূমিকা:
অসম প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্যৰ লীলাভূমি। ইয়াৰ বিশাল ব্ৰহ্মপুত্ৰ আৰু তাৰ উপনৈসমূহে অসমৰ বুকুত সভ্যতাৰ ভেটি গঢ়িছে। কিন্তু এই নদীসমূহে, বিশেষকৈ ব্ৰহ্মপুত্ৰই, প্ৰতি বছৰে বাৰিষা কালত অসমৰ বাবে ভয়ংকৰ অভিশাপ কঢ়িয়াই আনে। বানপানী অসমৰ এক জাতীয় সমস্যা। ই প্ৰতি বছৰে অসমৰ অৰ্থনীতি, সমাজ জীৱন আৰু জনজীৱনৰ ওপৰত গভীৰভাৱে বিৰূপ প্ৰভাৱ পেলাই আহিছে।
বানপানীৰ কাৰণ:
অসমত বানপানী হোৱাৰ আঁৰত কিছুমান প্ৰাকৃতিক আৰু মানৱসৃষ্ট কাৰণ জড়িত হৈ আছে।
- প্ৰাকৃতিক কাৰণ: বাৰিষা কালত হোৱা প্ৰচুৰ বৰষুণেই বানপানীৰ মূল কাৰণ। ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ উপনৈসমূহৰ উৎস হিমালয় আৰু চুবুৰীয়া পাহাৰীয়া অঞ্চলত হোৱা ধাৰাসাৰ বৰষুণৰ ফলত নদীৰ জলস্তৰ দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পায়। তদুপৰি, ব্ৰহ্মপুত্ৰ এখন তৰাং আৰু বহল নদী হোৱাৰ বাবে ই অতিৰিক্ত পানী ধৰি ৰাখিব নোৱাৰে।
- মানৱসৃষ্ট কাৰণ: বনাঞ্চল ধ্বংস ইয়াৰ অন্যতম প্ৰধান কাৰণ। গছ-গছনিয়ে মাটি খহাই নিয়াত বাধা দিয়ে, কিন্তু ব্যাপক হাৰত গছ-গছনি কটাৰ ফলত ভূমিস্খলন বৃদ্ধি পাইছে আৰু নদীৰ বুকু তৰাং হৈ পৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও, মথাউৰি নিৰ্মাণত হোৱা দুৰ্নীতি আৰু ইয়াৰ সঠিক ৰক্ষণাবেক্ষণৰ অভাৱেও বানপানীৰ সমস্যাটোক অধিক জটিল কৰি তুলিছে।
বানপানীৰ ফলত হোৱা ক্ষতি:
বানপানীয়ে অসমৰ অপূৰণীয় ক্ষতি সাধন কৰে।
- জন-জীৱনৰ ক্ষতি: প্ৰতি বছৰে বানপানীত বহুতো মানুহ আৰু জীৱ-জন্তুৰ মৃত্যু হয়। লাখ লাখ লোক গৃহহীন হৈ পৰে আৰু তেওঁলোকে আশ্ৰয় শিবিৰত থাকিবলগীয়া হয়। বানপানীৰ ফলত খোৱাপানীৰ অভাৱ আৰু বিভিন্ন বেমাৰ-আজাৰৰ (যেনে: কলেৰা, ডায়েৰিয়া) প্ৰাদুৰ্ভাৱ ঘটে।
- অৰ্থনৈতিক ক্ষতি: বানপানীয়ে খেতি-পথাৰ নষ্ট কৰে, যাৰ ফলত কৃষকসকল সৰ্বস্বান্ত হয়। ৰাস্তা-ঘাট, দলং, মথাউৰি, স্কুল-কলেজ আদিৰ বিস্তৰ ক্ষতি সাধন হয়। ই অসমৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশত এক ডাঙৰ হেঙাৰ হিচাপে থিয় দিছে।
- পৰিৱেশৰ ক্ষতি: কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানকে ধৰি বিভিন্ন অভয়াৰণ্যত বহুতো বন্যপ্ৰাণীৰ মৃত্যু হয়।
প্ৰতিকাৰৰ উপায়:
বানপানী সমস্যাটো সম্পূৰ্ণৰূপে নিৰ্মূল কৰা সম্ভৱ নহয়, কিন্তু কিছুমান বিজ্ঞানসন্মত আৰু দীৰ্ঘম্যাদী ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ ভয়াবহতা বহু পৰিমাণে হ্ৰাস কৰিব পাৰি।
- নদী খনন: ব্ৰহ্মপুত্ৰ আৰু ইয়াৰ উপনৈসমূহৰ বুকু নিয়মীয়াকৈ খনন কৰি পানী ধাৰণ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰিব লাগে।
- বিজ্ঞানসন্মত মথাউৰি নিৰ্মাণ: মথাউৰিসমূহ বিজ্ঞানসন্মতভাৱে নিৰ্মাণ কৰিব লাগে আৰু ইয়াৰ নিয়মিত মেৰামতিৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগে।
- বনানীকৰণ: নদীৰ পাৰত আৰু উৎস অঞ্চলত ব্যাপক হাৰত গছপুলি ৰোপণ কৰি ভূমিস্খলন ৰোধ কৰিব লাগে।
- আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগিতা: চুবুৰীয়া ৰাষ্ট্ৰ, বিশেষকৈ চীন আৰু ভূটানৰ লগত নদীৰ পানী নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে কূটনৈতিক আলোচনাৰ প্ৰয়োজন।
সামৰণি:
বানপানী অসমৰ এক জ্বলন্ত সমস্যা। এই সমস্যা সমাধানৰ বাবে কেৱল চৰকাৰেই নহয়, আমি সকলো জনসাধাৰণ সচেতন হ’ব লাগিব। এক সুপৰিকল্পিত, বিজ্ঞানসন্মত আৰু দীৰ্ঘম্যাদী আঁচনিৰ জৰিয়তেহে এই ৰাষ্ট্ৰীয় সমস্যাটোৰ এক স্থায়ী সমাধান সম্ভৱ হ’ব।
২. পৰিৱেশ প্ৰদূষণ আৰু ইয়াৰ নিৰাময়
ভূমিকা:
পৰিৱেশ হ’ল আমাৰ চাৰিওফালে থকা মাটি, পানী, বায়ু, গছ-গছনি আৰু জীৱ-জন্তুৰ এক সামগ্ৰিক ৰূপ। এটা সুস্থ জীৱনৰ বাবে এক সুস্থ আৰু নিকা পৰিৱেশ অপৰিহাৰ্য। কিন্তু বৰ্তমান সময়ত মানুহৰ অবিবেচক কাৰ্যকলাপৰ ফলত আমাৰ পৰিৱেশ ক্ৰমান্বয়ে প্ৰদূষিত হৈ পৰিছে। পৰিৱেশ প্ৰদূষণ আজি বিশ্বৰ এক ভয়ংকৰ সমস্যাত পৰিণত হৈছে।
প্ৰদূষণৰ প্ৰকাৰ আৰু কাৰণ:
পৰিৱেশ প্ৰদূষণ মূলতঃ চাৰি প্ৰকাৰৰ: বায়ু প্ৰদূষণ, জল প্ৰদূষণ, মাটি প্ৰদূষণ আৰু শব্দ প্ৰদূষণ।
- বায়ু প্ৰদূষণ: উদ্যোগ, যান-বাহন আৰু কল-কাৰখানাৰ পৰা নিৰ্গত হোৱা ক্ষতিকাৰক গেছ (যেনে: কাৰ্বন মনোক্সাইড, ছালফাৰ ডাইঅক্সাইড) আৰু ধোঁৱাই বায়ুমণ্ডলক প্ৰদূষিত কৰে। ই শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত ৰোগ, এচিড বৰষুণ আৰু গোলকীয় উষ্ণতাৰ মূল কাৰণ।
- জল প্ৰদূষণ: উদ্যোগৰ পৰা নিৰ্গত হোৱা ৰাসায়নিক আৱৰ্জনা, ঘৰুৱা লেতেৰা পানী আৰু কৃষিক্ষেত্ৰত ব্যৱহৃত কীটনাশক দ্ৰব্য নদী, বিল, সাগৰ আদিত মিহলি হৈ পানী প্ৰদূষিত কৰে। প্ৰদূষিত পানী সেৱনৰ ফলত কলেৰা, টাইফয়েড, জণ্ডিচ আদি ৰোগ হয়।
- মাটি প্ৰদূষণ: প্লাষ্টিক, পলিথিন, উদ্যোগিক আৱৰ্জনা আৰু ৰাসায়নিক সাৰৰ অত্যাধিক ব্যৱহাৰে মাটিৰ উৰ্বৰতা নষ্ট কৰে আৰু মাটি প্ৰদূষিত কৰে।
- শব্দ প্ৰদূষণ: যান-বাহনৰ হৰ্ণ, কল-কাৰখানাৰ যন্ত্ৰৰ শব্দ, লাউডস্পীকাৰৰ উচ্চ স্বৰ আদিয়ে শব্দ প্ৰদূষণৰ সৃষ্টি কৰে। ই মানুহৰ শ্ৰৱণ শক্তি হ্ৰাস কৰে, ৰক্তচাপ বৃদ্ধি কৰে আৰু মানসিক অশান্তিৰ সৃষ্টি কৰে।
প্ৰদূষণৰ নিৰাময়ৰ উপায়:
পৰিৱেশ প্ৰদূষণ ৰোধ কৰাটো আমাৰ সকলোৰে নৈতিক দায়িত্ব। ইয়াৰ বাবে চৰকাৰ আৰু জনসাধাৰণ উভয়ে মিলি কাম কৰিব লাগিব।
- বনানীকৰণ: ব্যাপক হাৰত গছপুলি ৰোপণ কৰিব লাগে, কাৰণ গছে বায়ু বিশুদ্ধ কৰে আৰু পৰিৱেশৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰে।
- সচেতনতা বৃদ্ধি: প্ৰদূষণৰ ভয়াবহতাৰ বিষয়ে জনসাধাৰণক সচেতন কৰিব লাগে। স্কুল-কলেজত এই বিষয়ে শিক্ষা দিয়া উচিত।
- আইনৰ সঠিক প্ৰয়োগ: প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে থকা আইনসমূহ কঠোৰভাৱে প্ৰয়োগ কৰিব লাগে আৰু আইন অমান্যকাৰীক শাস্তি দিব লাগে।
- আৱৰ্জনাৰ সঠিক ব্যৱস্থাপনা: উদ্যোগ আৰু ঘৰুৱা আৱৰ্জনা সঠিকভাৱে নিষ্কাশন কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগে। প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰ কমাব লাগে।
- নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ ব্যৱহাৰ: কয়লা, পেট্ৰ’ল আদিৰ পৰিৱৰ্তে সৌৰশক্তি, বায়ুশক্তি আদি নবীকৰণযোগ্য শক্তিৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰিব লাগে।
সামৰণি:
আমাৰ অস্তিত্বৰ বাবে এক সুস্থ পৰিৱেশ অপৰিহাৰ্য। যদি আমি এতিয়াই সচেতন নহওঁ, তেন্তে এদিন এই প্ৰদূষণে আমাৰ অস্তিত্বকে বিপন্ন কৰি তুলিব। আহক, আমি সকলোৱে মিলি আমাৰ এই ধুনীয়া পৃথিৱীখনক প্ৰদূষণমুক্ত কৰি ভৱিষ্যত প্ৰজন্মৰ বাবে এক বাসোপযোগী পৰিৱেশ গঢ়ি তোলোঁ।
৩. নিবনুৱা সমস্যা
ভূমিকা:
নিবনুৱা সমস্যা ভাৰতবৰ্ষৰ এক অন্যতম প্ৰধান সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক সমস্যা। যেতিয়া এজন কৰ্মক্ষম আৰু কৰ্ম-ইচ্ছুক ব্যক্তিয়ে নিজৰ যোগ্যতা অনুসৰি কোনো কাম বা সংস্থাপন নাপায়, তেতিয়া সেই অৱস্থাটোকে নিবনুৱা অৱস্থা বোলা হয়। এই সমস্যাই কেৱল ব্যক্তিৰ জীৱনলৈকে হতাশা নমাই অনাই নহয়, বৰঞ্চ ই দেশৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশতও বাধাৰ সৃষ্টি কৰে।
নিবনুৱা সমস্যাৰ কাৰণ:
ভাৰতবৰ্ষত নিবনুৱা সমস্যাৰ আঁৰত বহুতো কাৰণ জড়িত হৈ আছে।
- জনসংখ্যা বৃদ্ধি: দ্ৰুত হাৰত বৃদ্ধি পোৱা জনসংখ্যাই নিবনুৱা সমস্যাৰ মূল কাৰণ। জনসংখ্যাৰ তুলনাত সংস্থাপনৰ সুযোগ সৃষ্টি নোহোৱাৰ ফলত এই সমস্যাই এক ভয়ংকৰ ৰূপ ধাৰণ কৰিছে।
- ত্ৰুটিপূৰ্ণ শিক্ষা ব্যৱস্থা: আমাৰ দেশৰ শিক্ষা ব্যৱস্থা বহু পৰিমাণে পুথিগত আৰু তত্ত্বমূলক। ই ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক কৰ্মমুখী বা বৃত্তিমূলক শিক্ষা প্ৰদান কৰাত విఫল হৈছে। ফলত, শিক্ষিত যুৱক-যুৱতীসকলে চাকৰিৰ বাবে অপেক্ষা কৰি থাকিবলগীয়া হয়।
- কৃষিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতা: ভাৰতৰ অধিকাংশ লোকেই কৃষিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। কিন্তু কৃষিখণ্ডত ছদ্মবেশী নিবনুৱা (disguised unemployment) সমস্যা বিৰাজমান আৰু ইয়াৰ উৎপাদন ক্ষমতাও কম।
- উদ্যোগৰ অভাৱ: অসমৰ দৰে ৰাজ্যত বৃহৎ উদ্যোগৰ অভাৱৰ বাবেও সংস্থাপনৰ সুযোগ সীমিত। কুটিৰ শিল্পসমূহো ক্ৰমান্বয়ে অৱনতিৰ মুখলৈ গতি কৰিছে।
- চাকৰিৰ প্ৰতি মোহ: বহুতো শিক্ষিত যুৱক-যুৱতীয়ে কেৱল চৰকাৰী চাকৰিৰ বাবে অপেক্ষা কৰি থাকে আৰু সৰু-সুৰা কাম বা আত্ম-সংস্থাপনৰ প্ৰতি আগ্ৰহী নহয়।
সমস্যাৰ সমাধান:
নিবনুৱা সমস্যা সমাধানৰ বাবে এক বহুমুখী আৰু সুপৰিকল্পিত আঁচনিৰ প্ৰয়োজন।
- জনসংখ্যা নিয়ন্ত্ৰণ: জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ হাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰিলে এই সমস্যা বহু পৰিমাণে লাঘৱ হ’ব।
- কৰ্মমুখী শিক্ষা: শিক্ষা ব্যৱস্থাক অধিক কৰ্মমুখী আৰু বৃত্তিমূলক কৰি তুলিব লাগে, যাতে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে পঢ়া-শুনা শেষ কৰি আত্ম-সংস্থাপনৰ পথ বাছি ল’ব পাৰে।
- উদ্যোগীকৰণ: নতুন নতুন উদ্যোগ স্থাপন কৰি সংস্থাপনৰ সুযোগ সৃষ্টি কৰিব লাগে। চৰকাৰে ক্ষুদ্ৰ আৰু কুটিৰ শিল্পসমূহক উৎসাহিত কৰিব লাগে।
- আত্ম-সংস্থাপনৰ বাবে প্ৰেৰণা: চৰকাৰে যুৱক-যুৱতীক আত্ম-সংস্থাপনৰ বাবে কম সুদত ঋণ দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগে আৰু তেওঁলোকক এই ক্ষেত্ৰত উৎসাহিত কৰিব লাগে।
- শ্ৰমৰ মৰ্যাদা: কোনো কামেই যে সৰু নহয়, এই ধাৰণাটো সমাজত প্ৰতিষ্ঠা কৰিব লাগে, যাতে যুৱক-যুৱতীসকলে শ্ৰমৰ মৰ্যাদা দিবলৈ শিকে।
সামৰণি:
নিবনুৱা সমস্যা দেশৰ বাবে এক ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বান। ই দেশৰ যুৱশক্তিক বিপথে পৰিচালিত কৰিব পাৰে আৰু সামাজিক অস্থিৰতাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। সেয়েহে, চৰকাৰ আৰু জনসাধাৰণৰ উমৈহতীয়া প্ৰচেষ্টাৰে এই সমস্যাৰ এক ফলপ্ৰসূ সমাধান বিচাৰি উলিওৱাটো অতি জৰুৰী। তেতিয়াহে দেশ প্ৰগতিৰ পথত আগুৱাই যাব পাৰিব।
৪. নাৰী শিক্ষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা
ভূমিকা:
সমাজ এখনৰ আধা অংশ পুৰুষ আৰু আধা অংশ নাৰী। যদি নাৰীসকল শিক্ষাৰ পোহৰৰ পৰা বঞ্চিত হৈ থাকে, তেন্তে সমাজখন কেতিয়াও সম্পূৰ্ণৰূপে বিকশিত হ’ব নোৱাৰে। নেপোলিয়ন বোনাপাৰ্টে কৈছিল, ” মোক এজনী শিক্ষিতা মাতৃ দিয়া, মই তোমালোকক এটা শিক্ষিত জাতি দিম।” এগৰাকী শিক্ষিতা নাৰীয়ে কেৱল নিজৰ জীৱনেই নহয়, বৰঞ্চ নিজৰ পৰিয়াল আৰু সমগ্ৰ সমাজখনকে পোহৰাই তুলিব পাৰে। সেয়েহে, এখন সুস্থ আৰু উন্নত সমাজ গঢ়াৰ বাবে নাৰী শিক্ষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা অপৰিসীম।
নাৰী শিক্ষাৰ গুৰুত্ব:
নাৰী শিক্ষাৰ গুৰুত্ব বিভিন্ন দিশৰ পৰা অনুভৱ কৰিব পাৰি।
- পৰিয়ালৰ উন্নতি: এগৰাকী শিক্ষিতা মাতৃয়ে নিজৰ সন্তানক সঠিকভাৱে লালন-পালন কৰিব পাৰে আৰু তেওঁলোকক সুশিক্ষা দিব পাৰে। তেওঁ পৰিয়ালৰ স্বাস্থ্য, পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতা আৰু অৰ্থনৈতিক দিশটোৰ প্ৰতিও অধিক সচেতন হয়। ফলত, পৰিয়ালটোৰ সামগ্ৰিক উন্নতি হয়।
- সামাজিক কু-সংস্কাৰ দূৰীকৰণ: শিক্ষাই নাৰীক অন্ধবিশ্বাস আৰু কু-সংস্কাৰৰ পৰা মুক্ত কৰে। বাল্য-বিবাহ, যৌতুক প্ৰথা, ডাইনী হত্যা আদি সামাজিক ব্যাধিবোৰৰ বিৰুদ্ধে নাৰীসকল সচেতন হয় আৰু ইয়াৰ বিৰুদ্ধে মাত মাতিবলৈ সাহস পায়।
- অৰ্থনৈতিক স্বাৱলম্বন: শিক্ষা লাভ কৰি নাৰীসকলে অৰ্থনৈতিকভাৱে স্বাৱলম্বী হ’ব পাৰে। তেওঁলোকে চাকৰি বা ব্যৱসায় কৰি পৰিয়ালৰ আৰ্থিক অৱস্থাত সহায় কৰিব পাৰে আৰু নিজৰ প্ৰয়োজন পূৰণৰ বাবে আনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল হ’ব নালাগে।
- দেশৰ বিকাশত অৰিহণা: শিক্ষিতা নাৰীসকলে দেশৰ ৰাজনৈতিক, সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক বিকাশত পুৰুষৰ সমানে অৰিহণা যোগাব পাৰে। তেওঁলোকে নিজৰ অধিকাৰ আৰু কৰ্তব্যৰ প্ৰতি সচেতন হয় আৰু দেশৰ এজন সুনাগৰিক হিচাপে ভূমিকা পালন কৰে।
নাৰী শিক্ষাৰ বাধা আৰু সমাধান:
আজিও আমাৰ সমাজত নাৰী শিক্ষাৰ পথত কিছুমান বাধা আছে। দৰিদ্ৰতা, পুৰুষতান্ত্ৰিক মানসিকতা, নিৰাপত্তাহীনতা আদি কাৰণত বহুতো ছোৱালীয়ে শিক্ষাৰ পৰা বঞ্চিত হয়। এই বাধাসমূহ দূৰ কৰিবলৈ চৰকাৰে বিভিন্ন আঁচনি (যেনে: বিনামূলীয়া শিক্ষা, ছাত্ৰী বৃত্তি) গ্ৰহণ কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও, সমাজৰ মানসিকতাৰ পৰিৱৰ্তন অনাটো অতি জৰুৰী। “ল’ৰা-ছোৱালী সমান” এই ধাৰণাটো সমাজৰ প্ৰতিটো স্তৰতে প্ৰতিষ্ঠা কৰিব লাগিব।
সামৰণি:
নাৰীসকল সমাজৰ এক অপৰিহাৰ্য অংগ। তেওঁলোকক শিক্ষাৰ পোহৰৰ পৰা আঁতৰাই ৰাখি এখন উন্নত সমাজৰ কথা কল্পনা কৰিব নোৱাৰি। স্বামী বিবেকানন্দই কৈছিল যে এখন পাখিৰে চৰাই এটাই উৰিব নোৱাৰে। ঠিক সেইদৰে, কেৱল পুৰুষৰ উন্নতিৰে দেশৰ উন্নতি সম্ভৱ নহয়। সেয়েহে, দেশ আৰু জাতিৰ সৰ্বাংগীণ বিকাশৰ বাবে নাৰী শিক্ষাৰ প্ৰসাৰ আৰু প্ৰচাৰত গুৰুত্ব দিয়াটো আমাৰ সকলোৰে পৱিত্ৰ কৰ্তব্য।
