ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ স্নাতক দ্বিতীয় ষাণ্মাসিকৰ অসমীয়া সাধাৰণ পাঠ্যক্ৰম “অসমীয়া গদ্যসাহিত্য” (DSC-1B) ৰ গোট-৪: আধুনিক অসমীয়া গদ্যঃ ব্যক্তিনিষ্ঠ গদ্য সম্পৰ্কে এক বিস্তৃত আলোচনা আগবঢ়োৱা হ’ল। Dibrugarh University 2nd Semester Assamese Study Guide
গোট-৪: আধুনিক অসমীয়া গদ্যঃ ব্যক্তিনিষ্ঠ গদ্য
এই গোটত আধুনিক অসমীয়া গদ্যৰ দুটা ব্যক্তিনিষ্ঠ (Subjective) ৰচনা সন্নিৱিষ্ট কৰা হৈছে। ব্যক্তিনিষ্ঠ গদ্যত লেখকৰ ব্যক্তিগত অনুভূতি, অভিজ্ঞতা, আৱেগ আৰু চিন্তা-ভাৱনাই প্ৰাধান্য লাভ কৰে। ইয়াত তথ্য বা যুক্তিৰ সলনি লেখকৰ মনন আৰু অনুভূতিৰ প্ৰকাশেই মুখ্য। এই গোটৰ ৰচনা দুখন হ’ল ভ্ৰমণ কাহিনী আৰু ৰম্য ৰচনা।
১. কপলিং ছিগা ৰেলৰ অংশ (লীলা গগৈ)
- লেখক পৰিচয়: ড° লীলা গগৈ (১৯৩০-১৯৯৪) অসমৰ এজন প্ৰসিদ্ধ লোক-সংস্কৃতিৰ গৱেষক, বুৰঞ্জীবিদ, সাহিত্যিক আৰু শিক্ষাবিদ আছিল। তেওঁৰ গদ্য সৰল, প্ৰাঞ্জল আৰু ৰসাল। তেওঁ বহুতো বুৰঞ্জীমূলক, গৱেষণামূলক গ্ৰন্থৰ লগতে ভ্ৰমণ কাহিনীও ৰচনা কৰিছিল।
- সংক্ষিপ্ত আলোচনা (Summary Note):
“কপলিং ছিগা ৰেলৰ অংশ”টো লীলা গগৈৰ ভ্ৰমণমূলক গ্ৰন্থ “নীলা খামৰ চিঠি”ৰ পৰা লোৱা হৈছে। এই ৰচনাখন এখন উৎকৃষ্ট ভ্ৰমণ কাহিনী। ইয়াত লেখকে তেওঁৰ ৰে’ল যাত্ৰাৰ এক আমোদজনক আৰু ৰোমাঞ্চকৰ অভিজ্ঞতা বৰ্ণনা কৰিছে। যাত্ৰাপথত ৰে’লৰ কপলিং (দুটা ডবা সংযোগ কৰা অংশ) ছিগি যোৱাৰ ফলত কেনে এক অপ্ৰীতিকৰ অথচ আমোদজনক পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, তাৰ এক জীৱন্ত বিৱৰণ ইয়াত পোৱা যায়। লেখকে সহযাত্ৰীসকলৰ বিভিন্ন প্ৰতিক্ৰিয়া, তেওঁলোকৰ কথা-বতৰা আৰু আচৰণক অতি ৰসাল আৰু ব্যংগাত্মক ভংগীত উপস্থাপন কৰিছে। এই ৰচনাৰ জৰিয়তে পাঠকে কেৱল এটা ঘটনাৰ বিৱৰণেই নহয়, মানুহৰ চৰিত্ৰৰ বিভিন্ন দিশৰো উমান পায়। ইয়াৰ গদ্য অতি সৰল, ঘৰুৱা আৰু হাস্যৰসপূৰ্ণ। - পাঠ্যভিত্তিক প্ৰশ্নোত্তৰ (Textual Questions):
প্ৰশ্ন: ভ্ৰমণ কাহিনী হিচাপে “কপলিং ছিগা ৰেল” ৰচনাখনৰ সাৰ্থকতা বিচাৰ কৰা।
উত্তৰ: “কপলিং ছিগা ৰেল” এখন সাৰ্থক ভ্ৰমণ কাহিনী। কাৰণ ইয়াত ভ্ৰমণৰ অভিজ্ঞতা কেৱল ভৌগোলিক বিৱৰণতে সীমাবদ্ধ নাথাকি এক মানৱীয় অভিজ্ঞতা হৈ পৰিছে। লেখকে ঘটনাৰ বিৱৰণ দিয়াৰ লগতে সহযাত্ৰীসকলৰ চৰিত্ৰ, তেওঁলোকৰ আচৰণ আৰু কথা-বতৰাক ৰসাল ভংগীত উপস্থাপন কৰিছে। ইয়াৰ সৰল ভাষা, হাস্যৰস আৰু নাটকীয় বৰ্ণনাই পাঠকক শেষলৈকে আকৃষ্ট কৰি ৰাখে। সেয়ে ই এখন সফল ব্যক্তিনিষ্ঠ ৰচনা।
২. গদ্যৰ সাধনা (হোমেন বৰগোহাঞি)
- লেখক পৰিচয়: হোমেন বৰগোহাঞি (১৯৩২-২০২১) আধুনিক অসমীয়া সাহিত্যৰ এগৰাকী দিক্পাল স্ৰষ্টা। তেওঁ একাধাৰে ঔপন্যাসিক, গল্পকাৰ, কবি, প্ৰবন্ধকাৰ আৰু সাংবাদিক আছিল। তেওঁৰ গদ্য শক্তিশালী, স্বচ্ছ, যুক্তিনিষ্ঠ আৰু গভীৰভাৱে আত্মানুসন্ধানী। তেওঁৰ ৰচনাই অসমীয়া পাঠক সমাজক গভীৰভাৱে প্ৰভাৱিত কৰি আহিছে।
- সংক্ষিপ্ত আলোচনা (Summary Note):
“গদ্যৰ সাধনা” এটা ৰম্য ৰচনা বা লঘু ৰচনা। এই প্ৰবন্ধটোত লেখকে গদ্য ৰচনাৰ আঁৰত থকা সাধনা, কষ্ট আৰু প্ৰস্তুতিৰ কথা নিজৰ ব্যক্তিগত অভিজ্ঞতাৰ মাজেৰে বৰ্ণনা কৰিছে। তেওঁ দেখুৱাইছে যে গদ্য লিখাটো কোনো সহজ কাম নহয়, ই এক গভীৰ সাধনাৰ ফল। এজন ভাল গদ্য লেখকে কেনেকৈ শব্দ চয়ন কৰিব লাগে, বাক্য গঠন কৰিব লাগে আৰু নিজৰ ভাবক স্পষ্টকৈ প্ৰকাশ কৰিব লাগে, সেই বিষয়ে তেওঁ আলোচনা কৰিছে। তেওঁ বিশ্ব সাহিত্যৰ মহান লেখকসকলৰ উদাহৰণ দি কৈছে যে তেওঁলোকেও গদ্যক আয়ত্ত কৰিবলৈ কঠোৰ পৰিশ্ৰম আৰু সাধনা কৰিবলগীয়া হৈছিল। ৰচনাখনৰ ভাষা সৰল হ’লেও ইয়াৰ মাজেৰে লেখকৰ গভীৰ চিন্তা আৰু সাহিত্যৰ প্ৰতি থকা দায়বদ্ধতা প্ৰকাশ পাইছে। ই নতুন লেখকসকলৰ বাবে এক পথ-নিৰ্দেশিকা স্বৰূপ। - পাঠ্যভিত্তিক প্ৰশ্নোত্তৰ (Textual Questions):
প্ৰশ্ন: “গদ্যৰ সাধনা” প্ৰবন্ধত হোমেন বৰগোহাঞিয়ে গদ্য ৰচনা সম্পৰ্কে কি কৈছে?
উত্তৰ: হোমেন বৰগোহাঞিয়ে কৈছে যে গদ্য ৰচনা এক কঠিন সাধনা। তেওঁৰ মতে, ভাল গদ্য লিখিবলৈ হ’লে কেৱল প্ৰতিভা থাকিলেই নহ’ব, তাৰ বাবে কঠোৰ অনুশীলন, অধ্যয়ন আৰু শব্দৰ ওপৰত দখল থকাটো অতি প্ৰয়োজন। এজন লেখকে নিজৰ ভাবক আটাইতকৈ কম শব্দত, আটাইতকৈ স্পষ্টকৈ আৰু আটাইতকৈ সুন্দৰকৈ প্ৰকাশ কৰিবলৈ নিৰন্তৰ চেষ্টা চলাই যাব লাগে। তেওঁৰ মতে, গদ্য লিখাটো এটা শিল্প আৰু ইয়াৰ বাবে আজীৱন সাধনাৰ প্ৰয়োজন।
(গ) বিগত বৰ্ষৰ প্ৰশ্নোত্তৰ (Previous Year Questions)
প্ৰশ্ন: “আত্মানুসন্ধান” কাৰ গ্ৰন্থ? (Whose book is “Atmanusandhan”?)
উত্তৰ: “আত্মানুসন্ধান” হোমেন বৰগোহাঞিৰ গ্ৰন্থ।
প্ৰশ্ন: লীলা গগৈৰ এখন গ্ৰন্থৰ নাম লিখা। (Name a book by Lila Gogoi.)
উত্তৰ: লীলা গগৈৰ এখন গ্ৰন্থ হ’ল “অসমৰ সংস্কৃতি”।
(ঘ) সম্ভাৱ্য গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্নোত্তৰ (Most Important Questions)
প্ৰশ্ন ১: ব্যক্তিনিষ্ঠ গদ্য কাক বোলে?
উত্তৰ: যি গদ্যত লেখকৰ ব্যক্তিগত অনুভূতি, অভিজ্ঞতা আৰু চিন্তা-চৰ্চাই প্ৰাধান্য লাভ কৰে, তাকে ব্যক্তিনিষ্ঠ গদ্য বোলে।
প্ৰশ্ন ২: “কপলিং ছিগা ৰেল” কি ধৰণৰ ৰচনা?
উত্তৰ: ই এক ভ্ৰমণমূলক ৰচনা বা ভ্ৰমণ কাহিনী।
প্ৰশ্ন ৩: হোমেন বৰগোহাঞিয়ে কোনখন গ্ৰন্থৰ বাবে সাহিত্য অকাডেমি বঁটা লাভ কৰিছিল?
উত্তৰ: “পিতা-পুত্ৰ” উপন্যাসৰ বাবে।
প্ৰশ্ন ৪: লীলা গগৈ মূলতঃ কিহৰ গৱেষক হিচাপে পৰিচিত?
উত্তৰ: লোক-সংস্কৃতিৰ গৱেষক হিচাপে।
প্ৰশ্ন ৫: “গদ্যৰ সাধনা” ৰচনাখনৰ মূল বিষয়বস্তু কি?
উত্তৰ: গদ্য ৰচনা যে এক কঠিন সাধনা আৰু ইয়াৰ বাবে অনুশীলনৰ প্ৰয়োজন, সেয়াই ইয়াৰ মূল বিষয়বস্তু।
প্ৰশ্ন ৬: হোমেন বৰগোহাঞিয়ে সম্পাদনা কৰা এখন কাকতৰ নাম লিখা।
উত্তৰ: “আমাৰ অসম” / “নীলাচল”।
প্ৰশ্ন ৭: “নীলা খামৰ চিঠি” কাৰ ৰচনা?
উত্তৰ: ড° লীলা গগৈৰ।
প্ৰশ্ন ৮: ৰম্য ৰচনা বা লঘু ৰচনাৰ এটা বৈশিষ্ট্য লিখা।
উত্তৰ: ৰম্য ৰচনাত এটা গধুৰ বিষয়কো পাতল, হাস্যৰসयुक्त আৰু ব্যক্তিগত ভংগীত উপস্থাপন কৰা হয়।
প্ৰশ্ন ৯: “বহু কটা হ’ল, বাকী কিমান” – এই আত্মজীৱনীখন কাৰ?
উত্তৰ: ড° লীলা গগৈৰ।
প্ৰশ্ন ১০: “গদ্যৰ সাধনা” ৰচনাখনৰ জৰিয়তে লেখকে কাক উদ্দেশ্যি উপদেশ দিছে?
উত্তৰ: নতুন বা নবীন লেখকসকলক।