ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ স্নাতক দ্বিতীয় ষাণ্মাসিকৰ অসমীয়া সাধাৰণ পাঠ্যক্ৰম “অসমীয়া গদ্যসাহিত্য” (DSC-1B) ৰ গোট-৩: আধুনিক অসমীয়া গদ্যঃ বস্তুনিষ্ঠ গদ্য সম্পৰ্কে এক বিস্তৃত আলোচনা আগবঢ়োৱা হ’ল। – Dibrugarh University 2nd Semester Assamese Study Guide
গোট-৩: আধুনিক অসমীয়া গদ্যঃ বস্তুনিষ্ঠ গদ্য
এই গোটত আধুনিক অসমীয়া গদ্যৰ তিনিগৰাকী শ্ৰেষ্ঠ শিল্পীৰ তিনিটা বস্তুনিষ্ঠ (Objective) বা চিন্তামূলক প্ৰবন্ধ সন্নিৱিষ্ট কৰা হৈছে। এই প্ৰবন্ধসমূহত লেখকৰ ব্যক্তিগত আৱেগ-অনুভূতিৰ সলনি জ্ঞান, তথ্য, যুক্তি আৰু গভীৰ চিন্তাৰ প্ৰাধান্য দেখা যায়।
১. জাৰ্মেনিৰ জ্ঞান-সাধনা (কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ)
- লেখক পৰিচয়: ড° কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈ (১৮৯৮-১৯৮২) অসমৰ এজন বিশ্ববিশ্ৰুত সংস্কৃত পণ্ডিত, ভাষাতত্ত্ববিদ আৰু শিক্ষাবিদ আছিল। তেওঁ একাধাৰে এগৰাকী মহান মনীষী আৰু অসমীয়া চিন্তামূলক গদ্যৰ শ্ৰেষ্ঠ প্ৰবক্তা। তেওঁৰ গদ্য জ্ঞান-গৰ্ভ, যুক্তিনিষ্ঠ আৰু মাৰ্জিত।
- সংক্ষিপ্ত আলোচনা (Summary Note):
“জাৰ্মেনিৰ জ্ঞান-সাধনা” প্ৰবন্ধটোত লেখকে জাৰ্মান জাতিৰ জ্ঞান-চৰ্চাৰ প্ৰতি থকা গভীৰ অনুৰাগ আৰু একাগ্ৰতাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিছে। তেওঁ দেখুৱাইছে যে যুদ্ধৰ ধ্বংসলীলাৰ মাজতো জাৰ্মানসকলে কেনেকৈ জ্ঞান-বিজ্ঞানৰ চৰ্চা অব্যাহত ৰাখিছিল। তেওঁলোকে পুথিভঁৰাল, গৱেষণাগাৰ আদিক জ্ঞানৰ মন্দিৰ হিচাপে গণ্য কৰিছিল আৰু জ্ঞান আহৰণক জীৱনৰ ব্ৰত হিচাপে লৈছিল। সন্দিকৈয়ে জাৰ্মানসকলৰ এই জ্ঞান-পিপাসাৰ লগত ভাৰতীয়সকলৰ মানসিকতাৰ তুলনা কৰিছে আৰু ভাৰতীয়সকলক জ্ঞান-চৰ্চাত অধিক মনোনিৱেশ কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছে। প্ৰবন্ধটোৰ জৰিয়তে তেওঁ অসমীয়া সমাজক জ্ঞান-সাধনাৰ গুৰুত্ব উপলব্ধি কৰাবলৈ চেষ্টা কৰিছে। - পাঠ্যভিত্তিক প্ৰশ্নোত্তৰ (Textual Questions):
প্ৰশ্ন: “জাৰ্মেনিৰ জ্ঞান-সাধনা” প্ৰবন্ধটোৰ মূল বক্তব্য কি?
উত্তৰ: এই প্ৰবন্ধটোৰ মূল বক্তব্য হ’ল— এটা জাতিৰ প্ৰকৃত উন্নতি কেৱল ভৌতিক বা অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ নকৰে, বৰঞ্চ জ্ঞান-বিজ্ঞানৰ চৰ্চা আৰু বৌদ্ধিক উৎকৰ্ষৰ ওপৰতহে নিৰ্ভৰ কৰে। লেখকে জাৰ্মান জাতিৰ উদাহৰণ দি দেখুৱাইছে যে জ্ঞান-সাধনাৰ প্ৰতি থকা একাগ্ৰতাই এটা জাতিক সকলো প্ৰতিকূল পৰিস্থিতিৰ মাজতো মহান কৰি ৰাখিব পাৰে।
২. মজিয়াৰ পৰা মেজলৈ: ‘তৃতীয় অধ্যায়’ (বেণুধৰ শৰ্মা)
- লেখক পৰিচয়: “বুৰঞ্জীৰ যাদুকৰ” নামেৰে খ্যাত বেণুধৰ শৰ্মা (১৮৯৪-১৯৮১) অসমৰ এজন বিশিষ্ট বুৰঞ্জীবিদ, সাহিত্যিক আৰু সাংবাদিক আছিল। তেওঁৰ গদ্য শক্তিশালী, ওজস্বী আৰু চিত্ৰধৰ্মী। তেওঁ বুৰঞ্জীৰ শুকান তথ্যক সাহিত্যৰ ৰস দি জীৱন্ত কৰি তুলিছিল। “মজিয়াৰ পৰা মেজলৈ” তেওঁৰ আত্মজীৱনীমূলক গ্ৰন্থ।
- সংক্ষিপ্ত আলোচনা (Summary Note):
“মজিয়াৰ পৰা মেজলৈ” গ্ৰন্থৰ ‘তৃতীয় অধ্যায়’ত লেখকে তেওঁৰ ছাত্ৰ জীৱনৰ অভিজ্ঞতা, বিশেষকৈ কলিকতাত পঢ়ি থকা সময়ৰ বৰ্ণনা দাঙি ধৰিছে। সেই সময়ত কলিকতা আছিল অসমীয়া ছাত্ৰসকলৰ বাবে জ্ঞান-চৰ্চা আৰু জাতীয় চেতনাৰ এক প্ৰধান কেন্দ্ৰ। লেখকে কেনেকৈ আৰ্থিক দুৰৱস্থাৰ মাজতো পঢ়া-শুনা চলাই গৈছিল, কেনেকৈ অসমীয়া ছাত্ৰ সন্মিলনৰ লগত জড়িত হৈছিল আৰু কলিকতাৰ পৰিৱেশে তেওঁৰ মনত কেনেকৈ জাতীয়তাবোধ জগাই তুলিছিল, তাৰ এক সুন্দৰ বিৱৰণ এই অধ্যায়ত পোৱা যায়। তেওঁৰ গদ্যত কেৱল ব্যক্তিগত কথাই নহয়, সেই সময়ৰ সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক পৰিৱেশৰো এক সুন্দৰ ছবি ফুটি উঠিছে। - পাঠ্যভিত্তিক প্ৰশ্নোত্তৰ (Textual Questions):
প্ৰশ্ন: বেণুধৰ শৰ্মাৰ গদ্যৰ দুটা বৈশিষ্ট্য লিখা।
উত্তৰ: বেণুধৰ শৰ্মাৰ গদ্যৰ দুটা বৈশিষ্ট্য হ’ল:- ওজস্বী আৰু চিত্ৰধৰ্মী ভাষা: তেওঁৰ গদ্য অতি শক্তিশালী আৰু তেওঁ শব্দৰ সহায়েৰে ঘটনা বা পৰিৱেশৰ এক জীৱন্ত ছবি আঁকিব পাৰে।
- বুৰঞ্জী আৰু সাহিত্যৰ সমন্বয়: তেওঁ বুৰঞ্জীৰ তথ্যক সাহিত্যিক ৰসেৰে সিক্ত কৰি পাঠকৰ বাবে আকৰ্ষণীয় কৰি তোলে।
৩. ভাবীকালৰ সংস্কৃতি (জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা)
- লেখক পৰিচয়: “ৰূপকোঁৱৰ” জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা (১৯০৩-১৯৫১) অসমীয়া কলা-সংস্কৃতি জগতৰ এক মহীৰূহ। তেওঁ একাধাৰে কবি, গীতিকাৰ, সুৰকাৰ, নাট্যকাৰ, филм-পৰিচালক আৰু চিন্তাশীল গদ্য লেখক আছিল। তেওঁৰ গদ্যত গভীৰ দৰ্শন আৰু বৈপ্লৱিক চিন্তাৰ প্ৰকাশ ঘটিছে।
- সংক্ষিপ্ত আলোচনা (Summary Note):
“ভাবীকালৰ সংস্কৃতি” প্ৰবন্ধটোত জ্যোতিপ্ৰসাদে সংস্কৃতিৰ সংজ্ঞা আৰু ভৱিষ্যতৰ ৰূপ কেনেকুৱা হোৱা উচিত, সেই বিষয়ে আলোচনা কৰিছে। তেওঁৰ মতে, সংস্কৃতি মানে কেৱল নাচ-গান বা কলা-সাহিত্য নহয়; সংস্কৃতি হ’ল এটা জাতিৰ সামগ্ৰিক জীৱন-প্ৰণালী, য’ত কৃষি, উদ্যোগ, ৰাজনীতি, অৰ্থনীতি সকলো অন্তৰ্ভুক্ত। তেওঁ এক গণমুখী বা “ৰাইজৰ সংস্কৃতি”ৰ পোষকতা কৰিছে, য’ত সংস্কৃতি কেৱল উচ্চ শ্ৰেণীৰ মাজত আবদ্ধ নাথাকি সাধাৰণ কৃষক-বনুৱাৰ জীৱনৰ অংগ হৈ পৰে। তেওঁৰ মতে, ভৱিষ্যতৰ সংস্কৃতি হ’ব এক শোষণহীন, সমতাপূৰ্ণ সমাজৰ সংস্কৃতি, য’ত কলা আৰু শ্ৰমৰ মাজত কোনো ভেদ নাথাকিব। - পাঠ্যভিত্তিক প্ৰশ্নোত্তৰ (Textual Questions):
প্ৰশ্ন: জ্যোতিপ্ৰসাদৰ মতে “সংস্কৃতি” কি?
উত্তৰ: জ্যোতিপ্ৰসাদৰ মতে, সংস্কৃতি কোনো বিলাসৰ বস্তু নহয়, বৰঞ্চ ই হ’ল এটা জাতিৰ সম্পূৰ্ণ জীৱন-ধাৰণৰ প্ৰণালী। মানুহে জীয়াই থাকিবলৈ যি কৰে, যেনেকৈ ভাবে, যেনেকৈ জীৱন নিৰ্বাহ কৰে— তাৰ সামগ্ৰিক ৰূপটোৱেই হ’ল সংস্কৃতি। ইয়াৰ ভিতৰত ৰাইজৰ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক আৰু সামাজিক জীৱনো সোমাই আছে।
(গ) বিগত বৰ্ষৰ প্ৰশ্নোত্তৰ (Previous Year Questions)
প্ৰশ্ন: “মজিয়াৰ পৰা মেজলৈ” কাৰ আত্মজীৱনী? (Whose autobiography is “Mojiyar Pora Mejoloi”?)
উত্তৰ: “মজিয়াৰ পৰা মেজলৈ” বেণুধৰ শৰ্মাৰ আত্মজীৱনী।
প্ৰশ্ন: ৰূপকোঁৱৰ বুলি কাক জনা যায়? (Who is known as ‘Rupkonwar’?)
উত্তৰ: জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাক ৰূপকোঁৱৰ বুলি জনা যায়।
(ঘ) সম্ভাৱ্য গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্নোত্তৰ (Most Important Questions)
প্ৰশ্ন ১: কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈয়ে কোনখন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ উপাচাৰ্য হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল?
উত্তৰ: গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ।
প্ৰশ্ন ২: বেণুধৰ শৰ্মাক কি নামেৰে জনা যায়?
উত্তৰ: বুৰঞ্জীৰ যাদুকৰ।
প্ৰশ্ন ৩: জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাই নিৰ্মাণ কৰা প্ৰথম অসমীয়া কথাছবিখনৰ নাম কি?
উত্তৰ: জয়মতী (১৯৩৫)।
প্ৰশ্ন ৪: “জাৰ্মেনিৰ জ্ঞান-সাধনা” প্ৰবন্ধত লেখকে কোনটো জাতিৰ জ্ঞান-চৰ্চাৰ প্ৰশংসা কৰিছে?
উত্তৰ: জাৰ্মান জাতিৰ।
প্ৰশ্ন ৫: বেণুধৰ শৰ্মাই কোনখন গ্ৰন্থৰ বাবে সাহিত্য অকাডেমি বঁটা লাভ কৰিছিল?
উত্তৰ: “কংগ্ৰেছৰ কাঁচিয়লি ৰ’দত”।
প্ৰশ্ন ৬: জ্যোতিপ্ৰসাদৰ মতে ভৱিষ্যতৰ সংস্কৃতি কাৰ সংস্কৃতি হ’ব?
উত্তৰ: ৰাইজৰ বা জনগণৰ সংস্কৃতি।
প্ৰশ্ন ৭: কৃষ্ণকান্ত সন্দিকৈৰ গদ্যৰ এটা প্ৰধান বৈশিষ্ট্য কি?
উত্তৰ: তেওঁৰ গদ্য জ্ঞানগৰ্ভ, তথ্যবহুল আৰু মাৰ্জিত।
প্ৰশ্ন ৮: “মজিয়াৰ পৰা মেজলৈ” গ্ৰন্থত লেখকে কোন ঠাইৰ ছাত্ৰ জীৱনৰ কথা বৰ্ণনা কৰিছে?
উত্তৰ: কলিকতাৰ।
প্ৰশ্ন ৯: “কলাকাৰৰ পৃথিৱী” কাৰ ৰচনা?
উত্তৰ: জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাৰ।
প্ৰশ্ন ১০: বস্তুনিষ্ঠ গদ্য কাক বোলে?
উত্তৰ: যি গদ্যত লেখকৰ ব্যক্তিগত আৱেগ-অনুভূতিৰ সলনি তথ্য, যুক্তি আৰু চিন্তাৰ প্ৰাধান্য থাকে, তাকে বস্তুনিষ্ঠ গদ্য বোলে।