ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ স্নাতক দ্বিতীয় ষাণ্মাসিকৰ অসমীয়া সাধাৰণ পাঠ্যক্ৰম “অসমীয়া গদ্যসাহিত্য” (DSC-1B) ৰ গোট-২: পুৰণি অসমীয়া গদ্য সম্পৰ্কে এক বিস্তৃত আলোচনা আগবঢ়োৱা হ’ল। Dibrugarh University 2nd Semester Assamese Study Guide
গোট-২: পুৰণি অসমীয়া গদ্য
এই গোটত পুৰণি অসমীয়া গদ্যৰ তিনিটা ভিন্ন শৈলীৰ নিদৰ্শন দাঙি ধৰা হৈছে: ভট্টদেৱৰ ধৰ্মীয়-তাত্ত্বিক গদ্য, বুৰঞ্জীৰ নিৰপেক্ষ-তথ্যনিষ্ঠ গদ্য আৰু সদৰামিনৰ আত্মজীৱনীমূলক আধুনিক গদ্যৰ আৰম্ভণিৰ গদ্য।
১. কথা ভাগৱতৰ অংশ (ভট্টদেৱ)
- লেখক পৰিচয়: বৈকুণ্ঠনাথ ভাগৱত ভট্টাচাৰ্য, চমুকৈ ভট্টদেৱ (আনুমানিক ১৫৫৮-১৬৩৮ খ্ৰী.), অসমীয়া গদ্য সাহিত্যৰ জনক। তেওঁ দামোদৰদেৱৰ শিষ্য আছিল আৰু পাটবাউসী সত্ৰৰ অধিকাৰ আছিল। তেওঁৰ প্ৰধান গদ্য-গ্ৰন্থ হ’ল “কথা-গীতা”, “কথা-ভাগৱত” আৰু “কথা-ৰত্নাৱলী”।
- সংক্ষিপ্ত আলোচনা (Summary Note):
“কথা-ভাগৱত” হ’ল শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ অসমীয়া গদ্যানুবাদ। ভট্টদেৱে সাধাৰণ মানুহেও যাতে ভাগৱতৰ গূঢ় তত্ত্ব সহজে বুজিব পাৰে, তাৰ বাবে ইয়াক গদ্যত ৰচনা কৰিছিল। পাঠ্যক্ৰমত সন্নিৱিষ্ট অংশটোত ভাগৱতৰ মূল তত্ত্ব বা কাহিনীৰ গদ্যাংশ আছে। ভট্টদেৱৰ গদ্যৰ মূল বৈশিষ্ট্য হ’ল ই তৎসম শব্দবহুল, যুক্তিনিষ্ঠ, গাম্ভীৰ্যপূৰ্ণ আৰু স্পষ্ট। তেওঁৰ বাক্যবোৰ দীঘলীয়া হ’লেও অৰ্থ বুজাত অসুবিধা নহয়। তেওঁৰ গদ্যই প্ৰথমবাৰৰ বাবে অসমীয়া ভাষাক যে ধৰ্ম আৰু দৰ্শনৰ দৰে গভীৰ বিষয় চৰ্চাৰ বাবেও এক উপযুক্ত মাধ্যম, সেই কথা প্ৰমাণ কৰিছিল। - পাঠ্যভিত্তিক প্ৰশ্নোত্তৰ (Textual Questions):
প্ৰশ্ন: ভট্টদেৱৰ গদ্যৰ দুটা প্ৰধান বৈশিষ্ট্য কি?
উত্তৰ: ভট্টদেৱৰ গদ্যৰ দুটা প্ৰধান বৈশিষ্ট্য হ’ল:- গাম্ভীৰ্য আৰু তত্ত্বনিষ্ঠা: তেওঁৰ গদ্য ধৰ্মীয় আৰু দাৰ্শনিক তত্ত্বৰে পৰিপূৰ্ণ। ই আৱেগিক নহয়, বৰঞ্চ যুক্তিনিষ্ঠ।
- তৎসম শব্দৰ প্ৰাচুৰ্য: সংস্কৃত ভাষাৰ গভীৰ জ্ঞান থকা বাবে তেওঁৰ গদ্যত বহুতো তৎসম শব্দৰ ব্যৱহাৰ দেখা যায়, যিয়ে গদ্যক এক ধ্ৰুপদী মৰ্যাদা দিছে।
২. অসম বুৰঞ্জীৰ ‘দশম অধ্যায়’ (স্বৰ্গদেউ চক্ৰধ্বজ সিংহ)
- গ্ৰন্থ পৰিচয়: এই বুৰঞ্জীখন সুকুমাৰ মহন্তৰ ঘৰত পোৱা গৈছিল আৰু ড° সূৰ্য্যকুমাৰ ভূঞাই সম্পাদনা কৰিছিল। পাঠ্যাংশটো স্বৰ্গদেউ চক্ৰধ্বজ সিংহৰ (১৬৬৩-১৬৬৯ খ্ৰী.) ৰাজত্বকালৰ। এই সময়তে মোগলৰ সৈতে অসমীয়াৰ সংঘৰ্ষ হৈছিল আৰু শৰাইঘাটৰ যুদ্ধৰ পটভূমি ৰচনা হৈছিল।
- সংক্ষিপ্ত আলোচনা (Summary Note):
বুৰঞ্জীৰ গদ্য অসমীয়া সাহিত্যৰ এক অমূল্য সম্পদ। ইয়াৰ ভাষা নিৰপেক্ষ, বাহুল্যবৰ্জিত আৰু তথ্যভিত্তিক। বুৰঞ্জীকাৰে কোনো আৱেগ বা ব্যক্তিগত মতামত প্ৰকাশ নকৰি কেৱল ঘটনাৱলীৰ হুবহু বিৱৰণ দাঙি ধৰে। বাক্যবোৰ চুটি চুটি আৰু পোনপটীয়া। পাঠ্যাংশত স্বৰ্গদেউ চক্ৰধ্বজ সিংহৰ মোগলৰ বিৰুদ্ধে যুদ্ধ কৰাৰ মানসিক প্ৰস্তুতি, লাচিত বৰফুকনক সেনাপতি pতাৰ ঘটনা আৰু যুদ্ধৰ আয়োজনৰ বিৱৰণ আছে। স্বৰ্গদেউৰ বিখ্যাত উক্তি “মোগলৰ অধীনত থকাতকৈ মৃত্যুৱেই শ্ৰেয়” এই অংশৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ। বুৰঞ্জীৰ গদ্যই অসমীয়া ভাষাক ৰাজনৈতিক আৰু প্ৰশাসনিক কাম-কাজৰ মাধ্যম হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। - পাঠ্যভিত্তিক প্ৰশ্নোত্তৰ (Textual Questions):
প্ৰশ্ন: বুৰঞ্জীৰ গদ্যৰীতিৰ দুটা বৈশিষ্ট্য লিখা।
উত্তৰ: বুৰঞ্জীৰ গদ্যৰীতিৰ দুটা বৈশিষ্ট্য হ’ল:- বস্তুনিষ্ঠতা আৰু নিৰপেক্ষতা: বুৰঞ্জীকাৰে নিজৰ মতামত বা আৱেগ প্ৰকাশ নকৰি কেৱল ঘটনাৰ তথ্যভিত্তিক বিৱৰণ দিয়ে।
- সৰল আৰু পোনপটীয়া বাক্য গঠন: বুৰঞ্জীৰ বাক্যবোৰ চুটি, সৰল আৰু পোনপটীয়া, যাৰ ফলত ই সহজে বুজিব পৰা বিধৰ।
৩. সদৰামিনৰ আত্মজীৱনীৰ ‘চিপাহী বিদ্ৰোহাদি’ অংশ (হৰকান্ত বৰুৱা সদৰামিন)
- লেখক পৰিচয়: হৰকান্ত বৰুৱা সদৰামিন (১৮১৫-১৯০১) ব্ৰিটিছ প্ৰশাসনৰ এজন বিষয়া আছিল। তেওঁৰ আত্মজীৱনীখন আধুনিক অসমীয়া গদ্যৰ প্ৰাৰম্ভিক কালৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ দলিল।
- সংক্ষিপ্ত আলোচনা (Summary Note):
এই পাঠ্যাংশত ১৮৫৭ চনৰ চিপাহী বিদ্ৰোহৰ সময়ত অসমত তাৰ কি প্ৰভাৱ পৰিছিল, তাৰ এক চাক্ষুষ বিৱৰণ পোৱা যায়। বিশেষকৈ, মণিৰাম দেৱানৰ বিদ্ৰোহৰ প্ৰচেষ্টা, তেওঁক কেনেকৈ গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হ’ল আৰু বিচাৰৰ অন্তত ফাঁচী দিয়া হ’ল, তাৰ এক স্পষ্ট বিৱৰণ ইয়াত আছে। হৰকান্ত বৰুৱাই নিজে সেই ঘটনাৰ সাক্ষী হোৱা বাবে তেওঁৰ বৰ্ণনা অতি জীৱন্ত। এই গদ্যত বুৰঞ্জীৰ নিৰপেক্ষতা আৰু আধুনিক গদ্যৰ বৰ্ণনাত্মক ভংগীৰ এক মিশ্ৰণ দেখা যায়। ই পুৰণি গদ্য আৰু “অৰুণোদই” যুগৰ গদ্যৰ মাজৰ এক যোগসূত্ৰ স্থাপন কৰিছে। ইয়াত বহুতো ফাৰ্চী আৰু ইংৰাজী প্ৰশাসনিক শব্দৰ ব্যৱহাৰ মন কৰিবলগীয়া। - পাঠ্যভিত্তিক প্ৰশ্নোত্তৰ (Textual Questions):
প্ৰশ্ন: সদৰামিনৰ গদ্যত পুৰণি আৰু আধুনিক গদ্যৰ কি কি লক্ষণ দেখা যায়?
উত্তৰ: সদৰামিনৰ গদ্যত পুৰণি গদ্যৰ লক্ষণ হিচাপে ঘটনাৰ ক্ৰমবদ্ধ বিৱৰণ আৰু তথ্যনিষ্ঠা দেখা যায়, যি বুৰঞ্জী গদ্যৰ সৈতে মিলে। আনহাতে, আধুনিক গদ্যৰ লক্ষণ হিচাপে ব্যক্তিগত অভিজ্ঞতাৰ বৰ্ণনা আৰু ইংৰাজী-ফাৰ্চী প্ৰশাসনিক শব্দৰ ব্যৱহাৰ দেখা যায়, যিয়ে তেওঁৰ গদ্যক “অৰুণোদই” যুগৰ গদ্যৰ ওচৰ চপাই নিয়ে।
(গ) বিগত বৰ্ষৰ প্ৰশ্নোত্তৰ (Previous Year Questions)
প্ৰশ্ন: “কথা-গীতা”ৰ ৰচক কোন? (Who is the author of “Katha-Gita”?)
উত্তৰ: “কথা-গীতা”ৰ ৰচক হ’ল ভট্টদেৱ।
প্ৰশ্ন: শৰাইঘাটৰ যুদ্ধৰ সময়ত অসমৰ স্বৰ্গদেউ কোন আছিল? (Who was the Ahom king during the Battle of Saraighat?)
উত্তৰ: শৰাইঘাটৰ যুদ্ধৰ সময়ত অসমৰ স্বৰ্গদেউ আছিল চক্ৰধ্বজ সিংহ (যুদ্ধৰ আৰম্ভণি) আৰু পিছলৈ উদয়াদিত্য সিংহ (যুদ্ধৰ সামৰণি)।
(ঘ) সম্ভাৱ্য গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্নোত্তৰ (Most Important Questions)
প্ৰশ্ন ১: অসমীয়া গদ্য সাহিত্যৰ জনক কোন?
উত্তৰ: ভট্টদেৱ।
প্ৰশ্ন ২: বুৰঞ্জীৰ গদ্যৰ মূল উপজীব্য কি?
উত্তৰ: ৰাজনৈতিক ঘটনাৱলীৰ তথ্যভিত্তিক আৰু নিৰপেক্ষ বিৱৰণ।
প্ৰশ্ন ৩: মণিৰাম দেৱানক ক’ত ফাঁচী দিয়া হৈছিল?
উত্তৰ: যোৰহাটত।
প্ৰশ্ন ৪: ভট্টদেৱৰ গুৰু কোন আছিল?
উত্তৰ: দামোদৰদেৱ।
প্ৰশ্ন ৫: “মোগলৰ অধীনত থকাতকৈ মৃত্যুৱেই শ্ৰেয়” – কথাষাৰ কোনে কৈছিল?
উত্তৰ: স্বৰ্গদেউ চক্ৰধ্বজ সিংহই।
প্ৰশ্ন ৬: হৰকান্ত বৰুৱাৰ পদবী কি আছিল?
উত্তৰ: সদৰামিন।
প্ৰশ্ন ৭: চিপাহী বিদ্ৰোহ কিমান চনত হৈছিল?
উত্তৰ: ১৮৫৭ চনত।
প্ৰশ্ন ৮: বুৰঞ্জী শব্দটোৰ অৰ্থ কি?
উত্তৰ: নজনা কথা জনাৰ ভঁৰাল।
প্ৰশ্ন ৯: ভট্টদেৱে ৰচনা কৰা এখন গ্ৰন্থৰ নাম লিখা।
উত্তৰ: “কথা-ভাগৱত”।
প্ৰশ্ন ১০: সদৰামিনৰ আত্মজীৱনীয়ে কোন যুগৰ গদ্যৰ মাজত যোগসূত্ৰ ৰক্ষা কৰে?
উত্তৰ: মধ্য যুগৰ বুৰঞ্জী-চৰিত পুথিৰ গদ্য আৰু আধুনিক যুগৰ “অৰুণোদই”ৰ গদ্যৰ মাজত।
