AHSEC Class 12 Political Science Question  Paper 2020 (with Answers)

AHSEC Class 12 Political Science Question  Paper 2020 (with Answers)

Full Marks: 80
Time: 3 hours

PART-A (ক-অংশ) – Contemporary World Politics (সমসাময়িক বিশ্ব ৰাজনীতি)

1. (a) Write the full form of NATO.
   (NATOৰ সম্পূৰ্ণ ৰূপটো লিখা।)

• উত্তৰঃ North Atlantic Treaty Organization (উত্তৰ আটলাণ্টিক চুক্তি সংস্থা)।
• English: North Atlantic Treaty Organization.

(b) _ initiated the reforms in Soviet Union in 1985. (Fill in the blank)
(১৯৮৫ চনত ছোভিয়েট ইউনিয়নত _ য়ে সংস্কাৰৰ সূচনা কৰিছিল। (খালী ঠাই পূৰণ কৰা))

• উত্তৰঃ মিখাইল গৰ্বাচেভ।
• English: Mikhail Gorbachev.

(c) In which year Iraq invaded Kuwait?
(কিমান চনত ইৰাকে কুৱেইট আক্ৰমণ কৰিছিল?)

• উত্তৰঃ ১৯৯০ চনত।
• English: In 1990.

(d) Which event does ‘9/11’ refer to in the context of Contemporary World Politics?
(সমসাময়িক বিশ্ব ৰাজনীতিত ‘৯/১১’ বুলি কোনটো ঘটনাক বুজোৱা হয়?)

• উত্তৰঃ ২০০১ চনৰ ১১ ছেপ্টেম্বৰত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ওপৰত আল-কায়েদা সন্ত্ৰাসবাদী সংগঠনে কৰা আক্ৰমণক বুজোৱা হয়।
• English: It refers to the attacks carried out by the Al-Qaeda terrorist organization on the United States on September 11, 2001.

(e) What do you mean by ‘Operation Desert Storm’?
(‘মৰুভূমি ধুমুহা অভিযান’ মানে কি?)

• উত্তৰঃ ১৯৯১ চনত ইৰাকৰ বিৰুদ্ধে আমেৰিকাৰ নেতৃত্বত ৩৪খন দেশৰ মিত্ৰজোঁটৰ সেনাই চলোৱা সামৰিক অভিযানকে ‘মৰুভূমি ধুমুহা অভিযান’ বুলি কোৱা হয়। এই অভিযানৰ উদ্দেশ্য আছিল কুৱেইটক ইৰাকৰ দখলৰ পৰা মুক্ত কৰা।
• English: ‘Operation Desert Storm’ refers to the military operation led by the United States with a coalition of 34 countries against Iraq in 1991. The objective of this operation was to liberate Kuwait from Iraqi occupation.

(f) Where was the First SAARC Summit held?
(ছাৰ্ক (SAARC) ৰ প্ৰথমখন শীৰ্ষ সন্মিলন ক’ত অনুষ্ঠিত হৈছিল?)

• উত্তৰঃ ১৯৮৫ চনত বাংলাদেশৰ ঢাকাত।
• English: In Dhaka, Bangladesh, in 1985.

2. Write two principles of New International Economic Order.
   (নতুন আন্তৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্থনৈতিক শৃংখলাৰ দুটা নীতি লিখা।)

• উত্তৰঃ

1. উন্নয়নশীল দেশসমূহক তেওঁলোকৰ প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ ওপৰত সম্পূৰ্ণ নিয়ন্ত্ৰণ প্ৰদান কৰা।
2. পশ্চিমীয়া দেশসমূহৰ বজাৰত তেওঁলোকৰ উৎপাদিত সামগ্ৰী বিক্ৰী কৰাৰ সুবিধা প্ৰদান কৰা।

• English:

1. To give developing countries full control over their natural resources.
2. To provide access to Western markets for their manufactured goods.
3. Why did big powers need to have alliance with smaller countries? Write two reasons.
   (বৃহৎ শক্তিৰ ৰাষ্ট্ৰসমূহক সৰু সৰু ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ মিত্ৰতাৰ কিয় প্রয়োজন? দুটা কাৰণ লিখা।)

• উত্তৰঃ

1. সৰু ৰাষ্ট্ৰবোৰৰ পৰা তেল আৰু খনিজ পদাৰ্থৰ দৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ সম্পদ আহৰণ কৰিবলৈ।
2. শত্ৰু পক্ষৰ ওপৰত চোৰাংচোৱাগিৰি কৰিবলৈ সামৰিক ঘাটি স্থাপন কৰিবলৈ।

• English:

1. To access vital resources like oil and minerals from the smaller states.
2. To establish military bases for spying on the rival bloc.
3. Write two causes of disintegration of Soviet Union.
   (ছোভিয়েট ইউনিয়ন খণ্ডিতকৰণৰ দুটা কাৰণ লিখা।)

• উত্তৰঃ

1. অৰ্থনৈতিক দুৰ্বলতা: ছোভিয়েট অৰ্থনীতি বহু বছৰ ধৰি স্থবিৰ হৈ আছিল, যাৰ ফলত জনসাধাৰণৰ মাজত অসন্তুষ্টি বাঢ়িছিল।
2. ৰাজনৈতিক জবাবদিহিতাৰ অভাৱ: কমিউনিষ্ট পাৰ্টিৰ শাসন ব্যৱস্থাটো জনসাধাৰণৰ প্ৰতি জবাবদিহি নাছিল, যাৰ ফলত ব্যাপক দুৰ্নীতি আৰু ক্ষমতাৰ অপব্যৱহাৰ হৈছিল।

• English:

1. Economic Weakness: The Soviet economy had been stagnant for many years, leading to growing dissatisfaction among the public.
2. Lack of Political Accountability: The Communist Party’s rule was not accountable to the people, leading to widespread corruption and abuse of power.
3. Write two constraints on American hegemony.
   (মাৰ্কিন আধিপত্যৰ ওপৰত থকা দুটা প্ৰতিবন্ধকতা লিখা।)

• উত্তৰঃ

1. আমেৰিকাৰ সাংগঠনিক গাঁথনি: আমেৰিকাৰ শাসন ব্যৱস্থাৰ ভিতৰতে ক্ষমতাৰ বিভাজন থকাৰ বাবে চৰকাৰৰ সামৰিক ক্ষমতাৰ ওপৰত কিছুমান বাধা আছে।
2. জনমত: আমেৰিকাৰ মুক্ত সমাজে চৰকাৰৰ সামৰিক পদক্ষেপত বাধা দিব পাৰে।

• English:

1. Institutional Architecture of the US: The separation of powers within the American system of government places some constraints on its military power.
2. Public Opinion: The open nature of American society can act as a constraint on the government’s military actions.
3. In which year the World Bank was created? Mention any one activity of the World Bank.
   (বিশ্ব বেংক কোন চনত স্থাপন কৰা হৈছিল? ইয়াৰ যিকোনো এটা কাৰ্য্য উল্লেখ কৰা।)

• উত্তৰঃ
  • স্থাপন: বিশ্ব বেংক ১৯৪৪ চনত স্থাপন কৰা হৈছিল।
  • কাৰ্য্য: ইয়াৰ এটা প্ৰধান কাৰ্য্য হ’ল উন্নয়নশীল দেশসমূহক তেওঁলোকৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশ আৰু দৰিদ্ৰতা নিৰ্মূলৰ বাবে কম সুতত ঋণ আৰু অনুদান প্ৰদান কৰা।
• English:
  • Establishment: The World Bank was created in 1944.
  • Activity: One of its main activities is to provide low-interest loans and grants to developing countries for their economic development and poverty reduction.

7. What is the difference between traditional and non-traditional security?
   (পৰম্পৰাগত আৰু অপৰম্পৰাগত নিৰাপত্তাৰ মাজৰ পাৰ্থক্য কি?)

• উত্তৰঃ পৰম্পৰাগত নিৰাপত্তাৰ মূল কেন্দ্ৰবিন্দু হ’ল ৰাষ্ট্ৰ আৰু ইয়াৰ প্ৰধান চিন্তা হ’ল বাহ্যিক সামৰিক আক্ৰমণ। আনহাতে, অপৰম্পৰাগত নিৰাপত্তাৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হ’ল ব্যক্তি আৰু মানৱ সমাজ, আৰু ই সন্ত্ৰাসবাদ, মহামাৰী, দৰিদ্ৰতা আৰু পৰিৱেশ সংকটৰ দৰে ব্যাপক ভাবুকিক সামৰি লয়।
• English: The main referent of traditional security is the state, and its primary concern is external military aggression. In contrast, the referent of non-traditional security is the individual and human society, and it covers a wide range of threats such as terrorism, pandemics, poverty, and environmental crises.

8. Discuss briefly the causes of conflict between India and Pakistan.
   (ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত সংঘাতৰ কাৰণসমূহ চমুকৈ আলোচনা কৰা।)

• উত্তৰঃ
  • ভূমিকা: ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত সংঘাতৰ মূল কাৰণসমূহ ঐতিহাসিক আৰু ৰাজনৈতিক।

2. কাশ্মীৰ সমস্যা: ১৯৪৭ চনত দেশ বিভাজনৰ সময়ৰ পৰাই কাশ্মীৰক লৈ দুয়োখন দেশৰ মাজত বিবাদ চলি আহিছে, যাৰ ফলত কেইবাবাৰো যুদ্ধও হৈছে।
3. সীমান্ত-পাৰ সন্ত্ৰাসবাদ: পাকিস্তানে ভাৰতত, বিশেষকৈ কাশ্মীৰত, সন্ত্ৰাসবাদক প্ৰৰোচনা দিয়াৰ অভিযোগে সম্পৰ্ক অধিক জটিল কৰি তুলিছে।
4. নদীৰ পানী বণ্টন: সিন্ধু নদী আৰু ইয়াৰ উপনৈসমূহৰ পানী ভাগ-বতৰাক লৈও সময়ে সময়ে মতভেদ দেখা যায়।

• English:
  • Introduction: The main causes of conflict between India and Pakistan are historical and political.

1. Kashmir Issue: Since the partition in 1947, there has been a dispute between the two countries over Kashmir, which has led to several wars.
2. Cross-border Terrorism: Allegations of Pakistan sponsoring terrorism in India, especially in Kashmir, have further complicated the relationship.
3. River Water Sharing: Disagreements also arise from time to time over the sharing of water from the Indus River and its tributaries.
4. Discuss briefly about the need of reforms in the United Nations.
   (ৰাষ্ট্ৰসংঘত সংস্কাৰৰ প্ৰয়োজনীয়তা সম্পৰ্কে চমুকৈ আলোচনা কৰা।)

• উত্তৰঃ
  • ভূমিকা: সময়ৰ লগে লগে বিশ্বৰ পৰিস্থিতি সলনি হোৱাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰসংঘত সংস্কাৰৰ প্ৰয়োজনীয়তা আহি পৰিছে।

2. নিৰাপত্তা পৰিষদৰ পুনৰ্গঠন: নিৰাপত্তা পৰিষদৰ গাঁথনিটো ১৯৪৫ চনৰ বিশ্ব পৰিস্থিতিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি গঢ় লৈ উঠিছিল। বৰ্তমানৰ বিশ্বৰ ৰাজনৈতিক বাস্তৱতাক প্ৰতিফলিত কৰিবলৈ ইয়াৰ স্থায়ী আৰু अस्थायी সদস্যৰ সংখ্যা বৃদ্ধি কৰাৰ প্ৰয়োজন।
3. নতুন প্ৰত্যাহ্বান: সন্ত্ৰাসবাদ, জলবায়ু পৰিৱৰ্তন, মহামাৰী আদি নতুন বিশ্বজনীন প্ৰত্যাহ্বানৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ ৰাষ্ট্ৰসংঘক অধিক কাৰ্যকৰী কৰাৰ প্ৰয়োজন।
4. শান্তিৰক্ষা অভিযান: শান্তিৰক্ষা অভিযানসমূহক অধিক শক্তিশালী আৰু ফলপ্ৰসূ কৰাৰ বাবে সংস্কাৰৰ প্ৰয়োজন।

• English:
  • Introduction: With the changing world situation over time, the need for reforms in the United Nations has arisen.

1. Restructuring the Security Council: The structure of the Security Council was based on the world situation of 1945. It needs to increase its permanent and non-permanent members to reflect the current political realities of the world.
2. New Challenges: The UN needs to be made more effective to tackle new global challenges like terrorism, climate change, and pandemics.
3. Peacekeeping Operations: Reforms are needed to make peacekeeping operations stronger and more effective.
4. What is the relationship between human security and health? Discuss briefly.
   (মানৱীয় নিৰাপত্তা আৰু স্বাস্থ্যৰ মাজৰ সম্পৰ্ক কি? চমুকৈ আলোচনা কৰা।)

• উত্তৰঃ মানৱীয় নিৰাপত্তা আৰু স্বাস্থ্যৰ মাজত এক গভীৰ সম্পৰ্ক আছে। মানৱীয় নিৰাপত্তাৰ ধাৰণাটোৱে ব্যক্তিৰ জীৱন, মৰ্যাদা আৰু কল্যাণক সুৰক্ষিত কৰাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে। স্বাস্থ্য এই সকলোবোৰৰ এক অপৰিহাৰ্য অংশ।

1. স্বাস্থ্য এক মৌলিক অধিকাৰ: সুস্বাস্থ্য অবিহনে এজন ব্যক্তিয়ে সম্পূৰ্ণ আৰু উৎপাদনশীল জীৱন যাপন কৰিব নোৱাৰে। সেয়েহে, স্বাস্থ্যক এক মৌলিক মানৱ অধিকাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
2. মহামাৰীৰ ভাবুকি: ক’ভিড-১৯, এইডছ, বা ইব’লাৰ দৰে মহামাৰীয়ে লাখ লাখ লোকৰ জীৱনলৈ ভাবুকি কঢ়িয়াই আনে, অৰ্থনীতিত বিৰূপ প্ৰভাৱ পেলায় আৰু সামাজিক অস্থিৰতা সৃষ্টি কৰে। এইবোৰ মানৱীয় নিৰাপত্তাৰ প্ৰতি এক ডাঙৰ ভাবুকি।
3. দৰিদ্ৰতা আৰু স্বাস্থ্য: দৰিদ্ৰতাই মানুহক স্বাস্থ্যসেৱাৰ পৰা বঞ্চিত কৰে, যাৰ ফলত তেওঁলোক ৰোগৰ প্ৰতি অধিক সংবেদনশীল হৈ পৰে। সেয়েহে, স্বাস্থ্য সুৰক্ষা প্ৰদান কৰাটো মানৱীয় নিৰাপত্তা নিশ্চিত কৰাৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ।

• English: There is a deep relationship between human security and health. The concept of human security focuses on protecting the life, dignity, and well-being of individuals. Health is an essential part of all of this.

1. Health as a Fundamental Right: Without good health, a person cannot live a full and productive life. Therefore, health is considered a fundamental human right.
2. Threat of Pandemics: Pandemics like COVID-19, AIDS, or Ebola threaten the lives of millions, adversely affect the economy, and create social instability. These are major threats to human security.
3. Poverty and Health: Poverty deprives people of healthcare, making them more vulnerable to diseases. Therefore, providing health security is a crucial step towards ensuring human security.
4. What is the relationship between the rights of indigenous people and environment? Discuss briefly.
   (খিলঞ্জীয়া জনসাধাৰণৰ অধিকাৰ আৰু পৰিৱেশৰ মাজৰ সম্পৰ্ক কি? চমুকৈ আলোচনা কৰা।)

• উত্তৰঃ খিলঞ্জীয়া জনসাধাৰণৰ অধিকাৰ আৰু পৰিৱেশৰ মাজত এক অবিচ্ছেদ্য সম্পৰ্ক আছে।

1. পৰিৱেশৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতা: খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ জীৱিকা, সংস্কৃতি আৰু পৰিচয় তেওঁলোকৰ পৰম্পৰাগত ভূমি, অৰণ্য আৰু প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ ওপৰত গভীৰভাৱে নিৰ্ভৰশীল।
2. পৰম্পৰাগত জ্ঞান: তেওঁলোকৰ পৰিৱেশ সংৰক্ষণৰ বাবে এক সমৃদ্ধ পৰম্পৰাগত জ্ঞান আছে, যি বহনক্ষম বিকাশৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।
3. উন্নয়নৰ প্ৰভাৱ: উন্নয়নমূলক প্ৰকল্প, যেনে – খনন, বান্ধ নিৰ্মাণ আদিৰ বাবে তেওঁলোকক তেওঁলোকৰ ভূমিৰ পৰা উচ্ছেদ কৰা হয়, যাৰ ফলত তেওঁলোকৰ জীৱিকা আৰু সংস্কৃতি দুয়োটাই সংকটত পৰে।
   সেয়েহে, খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ অধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰাটো পৰিৱেশ সংৰক্ষণৰ বাবেও অতি জৰুৰী, কাৰণ তেওঁলোকক প্ৰায়ে পৰিৱেশৰ শ্ৰেষ্ঠ সংৰক্ষক বুলি গণ্য কৰা হয়।

• English: There is an inseparable relationship between the rights of indigenous people and the environment.

1. Dependence on Environment: The livelihood, culture, and identity of indigenous peoples are deeply dependent on their traditional lands, forests, and natural resources.
2. Traditional Knowledge: They possess rich traditional knowledge for environmental conservation, which is very important for sustainable development.
3. Impact of Development: They are often displaced from their lands for development projects like mining, dam construction, etc., which puts both their livelihood and culture at risk.
   Therefore, protecting the rights of indigenous people is also crucial for environmental conservation, as they are often considered the best conservators of the environment.
4. Write two arguments in favour of and two arguments against globalization.
   (বিশ্বায়নৰ সপক্ষে দুটা আৰু বিপক্ষে দুটা যুক্তি লিখা।)

• উত্তৰঃ
  • সপক্ষে যুক্তি:

1. অৰ্থনৈতিক বিকাশ: বিশ্বায়নে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্য আৰু বিনিয়োগ বৃদ্ধি কৰি অৰ্থনৈতিক বিকাশত সহায় কৰে।
2. সাংস্কৃতিক আদান-প্ৰদান: ই বিভিন্ন সংস্কৃতিৰ মাজত আদান-প্ৰদানৰ সুবিধা দিয়ে, যাৰ ফলত পাৰস্পৰিক বুজাবুজি বৃদ্ধি পায়।

• • বিপক্ষে যুক্তি:

1. অৰ্থনৈতিক বৈষম্য: বিশ্বায়নে ধনী আৰু দুখীয়াৰ মাজৰ ব্যৱধান বৃদ্ধি কৰে বুলি অভিযোগ আছে, কাৰণ ইয়াৰ লাভালাভ ধনী দেশ আৰু বহুজাতিক নিগমসমূহেহে বেছিকৈ পায়।
2. সাংস্কৃতিক আধিপত্য: ই শক্তিশালী পশ্চিমীয়া সংস্কৃতিৰ প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰি স্থানীয় সংস্কৃতিসমূহৰ প্ৰতি ভাবুকি সৃষ্টি কৰে।

• English:
  • Arguments in Favour:

1. Economic Growth: Globalization promotes economic growth by increasing international trade and investment.
2. Cultural Exchange: It facilitates exchange between different cultures, which increases mutual understanding.

• • Arguments Against:

1. Economic Inequality: It is alleged that globalization widens the gap between the rich and the poor, as its benefits are mostly reaped by rich countries and multinational corporations.
2. Cultural Hegemony: It poses a threat to local cultures by spreading the influence of dominant Western culture.
3. Discuss the consequences of disintegration of Soviet Union.
   (ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ খণ্ডিতকৰণৰ পৰিণতি সমূহ আলোচনা কৰা।)

• উত্তৰঃ ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ খণ্ডিতকৰণৰ পৰিণতিসমূহ আছিল সুদূৰপ্ৰসাৰী:

1. শীতল যুদ্ধৰ অৱসান: ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ পতনৰ লগে লগে আমেৰিকা আৰু ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ মাজত চলি থকা শীতল যুদ্ধৰ অৱসান ঘটে।
2. একমেৰু বিশ্বৰ উত্থান: বিশ্বত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ একমাত্ৰ মহাশক্তি হিচাপে পৰিগণিত হয়, যাৰ ফলত একমেৰু বিশ্ব ব্যৱস্থাৰ সৃষ্টি হয়।
3. নতুন ৰাষ্ট্ৰৰ আবিৰ্ভাৱ: ছোভিয়েট ইউনিয়ন ভাঙি ১৫খন নতুন স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰৰ সৃষ্টি হয়, যেনে – ৰাছিয়া, ইউক্ৰেইন, কাজাখস্তান আদি।
4. ‘শ্বক থেৰাপী’ৰ প্ৰয়োগ: পূৰ্বৰ কমিউনিষ্ট দেশবোৰত সমাজবাদী অৰ্থনীতিৰ পৰা পুঁজিবাদী অৰ্থনীতিলৈ পৰিৱৰ্তনৰ বাবে ‘শ্বক থেৰাপী’ নামৰ এক বেদনাদায়ক প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ হয়, যাৰ ফলত অৰ্থনৈতিক সংকট আৰু সামাজিক অস্থিৰতাৰ সৃষ্টি হয়।
5. নতুন সংঘাতৰ সৃষ্টি: কিছুমান পূৰ্বৰ ছোভিয়েট গণৰাজ্যত গৃহযুদ্ধ আৰু জনগোষ্ঠীয় সংঘাতৰ সৃষ্টি হয়, যেনে – চেচনিয়া।

• English: The consequences of the disintegration of the Soviet Union were far-reaching:

1. End of the Cold War: With the collapse of the Soviet Union, the Cold War between the United States and the Soviet Union came to an end.
2. Rise of a Unipolar World: The United States emerged as the sole superpower in the world, leading to the creation of a unipolar world order.
3. Emergence of New States: The disintegration of the Soviet Union led to the creation of 15 new independent states, such as Russia, Ukraine, Kazakhstan, etc.
4. Application of ‘Shock Therapy’: A painful process called ‘Shock Therapy’ was initiated in the former communist countries to transition from a socialist to a capitalist economy, which led to economic crisis and social instability.
5. Creation of New Conflicts: Civil wars and ethnic conflicts emerged in some former Soviet republics, such as Chechnya.

(Or / অথবা)

Discuss the latest trend in Indo-U.S. relationship.
(আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ আৰু ভাৰতৰ মাজৰ সম্পৰ্কৰ শেহতীয়া ধাৰাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।)

• উত্তৰঃ শেহতীয়া বছৰবোৰত ভাৰত আৰু আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ মাজৰ সম্পৰ্ক এক কৌশলগত অংশীদাৰিত্বলৈ (strategic partnership) ৰূপান্তৰিত হৈছে।

1. প্ৰতিৰক্ষা সহযোগিতা: দুয়োখন দেশৰ মাজত প্ৰতিৰক্ষা সহযোগিতা যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে। ভাৰতে আমেৰিকাৰ পৰা বৃহৎ পৰিমাণৰ প্ৰতিৰক্ষা সামগ্ৰী ক্ৰয় কৰিছে আৰু দুয়োখন দেশে নিয়মীয়াকৈ যুটীয়া সামৰিক অনুশীলন চলায়। LEMOA, COMCASA আদিৰ দৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰতিৰক্ষা চুক্তি স্বাক্ষৰিত হৈছে।
2. কৌশলগত অংশীদাৰিত্ব: চীনৰ বৰ্ধিত প্ৰভাৱক প্ৰতিহত কৰিবলৈ দুয়োখন দেশে ইণ্ডো-পেচিফিক অঞ্চলত সহযোগিতা বৃদ্ধি কৰিছে। ‘কোৱাড’ (Quad) নামৰ চতুৰ্ভুজীয় নিৰাপত্তা সংলাপত (য’ত জাপান আৰু অষ্ট্ৰেলিয়াও আছে) দুয়োখন দেশেই সক্ৰিয় অংশীদাৰ।
3. অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্ক: আমেৰিকা ভাৰতৰ অন্যতম বৃহত্তম বাণিজ্যিক অংশীদাৰ। তথ্য-প্ৰযুক্তি, সেৱা খণ্ড আৰু বিনিয়োগৰ ক্ষেত্ৰত সম্পৰ্ক অতি শক্তিশালী।
4. ডায়স্প‘ৰাৰ ভূমিকা: আমেৰিকাত থকা বৃহৎ সংখ্যক ভাৰতীয় মূলৰ লোকে (Indian Diaspora) দুয়োখন দেশৰ সম্পৰ্ক উন্নত কৰাত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।

• English: In recent years, the relationship between India and the United States has transformed into a strategic partnership.

1. Defence Cooperation: Defence cooperation between the two countries has increased significantly. India has purchased a large amount of defence equipment from the US, and both countries regularly conduct joint military exercises. Important defence agreements like LEMOA and COMCASA have been signed.
2. Strategic Partnership: To counter China’s growing influence, both countries have increased cooperation in the Indo-Pacific region. Both are active partners in the Quadrilateral Security Dialogue, known as the ‘Quad’ (which also includes Japan and Australia).
3. Economic Relations: The US is one of India’s largest trading partners. The relationship is very strong in the fields of information technology, the service sector, and investment.
4. Role of Diaspora: The large number of people of Indian origin in the US (Indian Diaspora) plays an important role in improving the relationship between the two countries.
5. Examine the political and diplomatic influence of European Union.
   (ইউৰোপীয়ান ইউনিয়নৰ ৰাজনৈতিক আৰু কূটনৈতিক প্ৰভাৱ পৰীক্ষা কৰা।)

• উত্তৰঃ ইউৰোপীয়ান ইউনিয়নৰ (EU) ৰাজনৈতিক আৰু কূটনৈতিক প্ৰভাৱ বিশ্বজুৰি অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।

1. ৰাষ্ট্ৰ-সদৃশ সংগঠন: EU-ৰ নিজা পতাকা, জাতীয় সংগীত, প্ৰতিষ্ঠা দিৱস আৰু মুদ্ৰা আছে। ই এক বৃহৎ ৰাষ্ট্ৰ-সদৃশ সংগঠন হিচাপে কাম কৰে।
2. নিৰাপত্তা পৰিষদত প্ৰভাৱ: EU-ৰ সদস্য ফ্ৰান্স ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ নিৰাপত্তা পৰিষদৰ স্থায়ী সদস্য। ইয়াৰ জৰিয়তে EU-এ বিশ্বৰ ঘটনাক্ৰমক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে।
3. কূটনৈতিক মধ্যস্থতা: EU-এ বিভিন্ন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিবাদত, যেনে – ইৰাণৰ পাৰমাণৱিক কাৰ্যসূচীৰ দৰে বিষয়ত, এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কূটনৈতিক ভূমিকা পালন কৰে।
4. মানৱ অধিকাৰ আৰু পৰিৱেশ: EU-এ বিশ্বজুৰি মানৱ অধিকাৰ, গণতন্ত্ৰ আৰু পৰিৱেশ সংৰক্ষণৰ দৰে বিষয়ত এক শক্তিশালী স্থিতি গ্ৰহণ কৰে আৰু আন দেশসমূহক এই ক্ষেত্ৰত প্ৰভাৱিত কৰে।
5. অন্যান্য দেশৰ সৈতে সম্পৰ্ক: ই বিশ্বৰ বিভিন্ন দেশ আৰু আঞ্চলিক সংগঠনৰ সৈতে আলোচনা আৰু চুক্তিৰ জৰিয়তে নিজৰ প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে।

• English: The political and diplomatic influence of the European Union (EU) is very significant worldwide.

1. State-like Organization: The EU has its own flag, anthem, founding date, and currency. It functions like a large nation-state.
2. Influence in the Security Council: EU member France is a permanent member of the UN Security Council. Through this, the EU can influence world events.
3. Diplomatic Mediation: The EU plays an important diplomatic role in various international disputes, such as on the issue of Iran’s nuclear program.
4. Human Rights and Environment: The EU takes a strong stance on issues like human rights, democracy, and environmental protection worldwide and influences other countries in these areas.
5. Relations with Other Countries: It expands its influence through dialogue and agreements with various countries and regional organizations around the world.

(Or / অথবা)

Describe the aims and achievements of Association of South-East Asian Nations (ASEAN).
(আছিয়ানৰ (ASEAN) ৰ লক্ষ্য আৰু সাফল্য বৰ্ণনা কৰা।)

• উত্তৰঃ
  • লক্ষ্য (Aims):

1. অৰ্থনৈতিক বিকাশ: সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশ ত্বৰান্বিত কৰা।
2. সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক উন্নতি: অঞ্চলটোত সামাজিক প্ৰগতি আৰু সাংস্কৃতিক বিকাশ সাধন কৰা।
3. আঞ্চলিক শান্তি আৰু স্থিৰতা: ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ নীতি-নিয়মৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আঞ্চলিক শান্তি আৰু স্থিৰতা বজাই ৰখা।

• • সাফল্য (Achievements):

1. আছিয়ান শৈলী (ASEAN Way): আছিয়ানে অনানুষ্ঠানিক, অ-সংঘাতমূলক আৰু সহযোগিতামূলক আলোচনাৰ এক নতুন শৈলী সৃষ্টি কৰিছে, যাক ‘আছিয়ান শৈলী’ বুলি জনা যায়।
2. আছিয়ান সম্প্ৰদায় গঠন: আছিয়ানে তিনিটা স্তম্ভ – নিৰাপত্তা সম্প্ৰদায়, অৰ্থনৈতিক সম্প্ৰদায়, আৰু সামাজিক-সাংস্কৃতিক সম্প্ৰদায় – গঠন কৰি একত্ৰীকৰণৰ দিশত এক ডাঙৰ পদক্ষেপ লৈছে।
3. আঞ্চলিক মঞ্চ: আছিয়ান আঞ্চলিক মঞ্চ (ASEAN Regional Forum) গঠন কৰি ই নিৰাপত্তা আৰু বৈদেশিক নীতিৰ সমন্বয়ৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদান কৰিছে।
4. মুক্ত বাণিজ্য অঞ্চল: আছিয়ানে এক মুক্ত বাণিজ্য অঞ্চল (Free Trade Area) সৃষ্টি কৰি অঞ্চলটোৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছে।

• English:
  • Aims:

1. Economic Growth: To accelerate the economic growth of member states.
2. Social and Cultural Progress: To promote social progress and cultural development in the region.
3. Regional Peace and Stability: To maintain regional peace and stability based on the principles of the UN Charter.

• • Achievements:

1. ASEAN Way: ASEAN has created a new style of informal, non-confrontationist, and cooperative dialogue, known as the ‘ASEAN Way’.
2. Formation of ASEAN Community: By forming three pillars – the Security Community, the Economic Community, and the Socio-Cultural Community – ASEAN has taken a major step towards integration.
3. Regional Forum: By establishing the ASEAN Regional Forum, it has provided a platform for coordinating security and foreign policy.
4. Free Trade Area: ASEAN has made a significant contribution to the region’s economic development by creating a Free Trade Area.

AHSEC Class 12 Political Science Question  Paper 2020

PART-B (Politics in India since Independence) (স্বাধীনোত্তৰ ভাৰতৰ ৰাজনীতি)

15. (a) India has a multi-party system. (Write true or false)
    (ভাৰতত বহুদলীয় ব্যৱস্থা আছে। (সত্য নে অসত্য লিখা))

• উত্তৰঃ সত্য।
• English: True.

(b) Who was the Chairman of the drafting committee of The Constituent Assembly?
(সংবিধান পৰিষদৰ খচৰা প্ৰস্তুতি সমিতিৰ অধ্যক্ষ কোন আছিল?)

• উত্তৰঃ ড° বি. আৰ. আম্বেদকাৰ।
• English: Dr. B. R. Ambedkar.

(c) Simla Agreement was signed between India and . (Fill in the blank)
(ছিমলা চুক্তি স্বাক্ষৰিত হৈছিল ভাৰত আৰু ৰ মাজত। (খালী ঠাই পূৰণ কৰা))

• উত্তৰঃ পাকিস্তান।
• English: Pakistan.

(d) Where the first Non-Aligned Summit was held?
(প্ৰথম গোষ্ঠী নিৰপেক্ষ সন্মিলন ক’ত অনুষ্ঠিত হৈছিল?)

• উত্তৰঃ ১৯৬১ চনত যুগোশ্লাভিয়াৰ বেলগ্ৰেডত।
• English: In Belgrade, Yugoslavia, in 1961.

(e) Article _ of the Indian Constitution gave special status to Jammu and Kashmir. (Fill in the blank)
(ভাৰতীয় সংবিধানৰ _ নম্বৰ অনুচ্ছেদে জম্মু আৰু কাশ্মীৰক বিশেষ মৰ্যাদা প্ৰদান কৰিছিল। (খালী ঠাই পূৰণ কৰা))

• উত্তৰঃ ৩৭০।
• English: 370.

(f) Write the full form of ‘NEDA’.
(‘নেদা’ (NEDA) ৰ সম্পূৰ্ণ ৰূপটো লিখা।)

• উত্তৰঃ North-East Democratic Alliance (উত্তৰ-পূব গণতান্ত্ৰিক মৰ্চা)।
• English: North-East Democratic Alliance.

16. Mention any two Ideologies of Bharatiya Jana Sangh.
    (ভাৰতীয় জনসংঘৰ যিকোনো দুটা আদৰ্শ উল্লেখ কৰা।)

• উত্তৰঃ

1. এক দেশ, এক সংস্কৃতি, এক ৰাষ্ট্ৰ: ভাৰতীয় জনসংঘই ‘এক দেশ, এক সংস্কৃতি, এক ৰাষ্ট্ৰ’ৰ আদৰ্শত বিশ্বাস কৰিছিল, যাৰ অৰ্থ হ’ল ভাৰতীয় সংস্কৃতি আৰু পৰম্পৰাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি এক শক্তিশালী আৰু একত্ৰিত ৰাষ্ট্ৰ নিৰ্মাণ কৰা।
2. অখণ্ড ভাৰত: দলটোৱে ভাৰত আৰু পাকিস্তানক একত্ৰিত কৰি এক ‘অখণ্ড ভাৰত’ গঠন কৰাৰ পোষকতা কৰিছিল।

• English:

1. One Country, One Culture, One Nation: The Bharatiya Jana Sangh believed in the ideology of ‘One Country, One Culture, One Nation’, which meant building a strong and united nation based on Indian culture and tradition.
2. Akhand Bharat: The party advocated for the creation of an ‘Akhand Bharat’ by reuniting India and Pakistan.
3. When was the Election Commission in India formed? Who was the first Election Commissioner of India?
   (ভাৰতৰ নিৰ্বাচনী আয়োগ কেতিয়া গঠন কৰা হৈছিল? ভাৰতৰ প্ৰথম গৰাকী মুখ্য নিৰ্বাচনী আয়ুক্ত কোন আছিল?)

• উত্তৰঃ
  • গঠন: ভাৰতৰ নিৰ্বাচনী আয়োগ ১৯৫০ চনৰ ২৫ জানুৱাৰীত গঠন কৰা হৈছিল।
  • প্ৰথম মুখ্য আয়ুক্ত: সুকুমাৰ সেন।
• English:
  • Formation: The Election Commission of India was formed on January 25, 1950.
  • First Chief Commissioner: Sukumar Sen.

18. Write two consequences of Emergency of 1975.
    (১৯৭৫ চনৰ জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ দুটা পৰিণতি লিখা।)

• উত্তৰঃ

1. নাগৰিক অধিকাৰ খৰ্ব: জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ সময়ত নাগৰিকৰ মৌলিক অধিকাৰসমূহ স্থগিত ৰখা হৈছিল আৰু সংবাদ মাধ্যমৰ ওপৰত চেঞ্চৰশ্বিপ আৰোপ কৰা হৈছিল।
2. কংগ্ৰেছৰ পৰাজয়: জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ পিছত অনুষ্ঠিত হোৱা ১৯৭৭ চনৰ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছ দল শোচনীয়ভাৱে পৰাজিত হয়।

• English:

1. Suspension of Civil Rights: During the Emergency, the fundamental rights of citizens were suspended, and censorship was imposed on the press.
2. Defeat of Congress: In the 1977 elections held after the Emergency, the Congress party was badly defeated.
3. Write any two factors responsible for the emergence of regional political parties in India.
   (ভাৰতত আঞ্চলিক ৰাজনৈতিক দলৰ উদ্ভৱৰ যিকোনো দুটা কাৰণ লিখা। )

• উত্তৰঃ

1. সাংস্কৃতিক আৰু ভাষিক বৈচিত্ৰ্য: ভাৰতৰ বিভিন্ন অঞ্চলৰ পৃথক ভাষা, সংস্কৃতি আৰু পৰিচয়ে আঞ্চলিক দলৰ উত্থানত সহায় কৰিছে।
2. অসম অৰ্থনৈতিক বিকাশ: কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ দ্বাৰা কিছুমান অঞ্চল অৱহেলিত হোৱা আৰু অৰ্থনৈতিক বিকাশত বৈষম্যৰ অনুভৱে আঞ্চলিক দলৰ জন্ম দিছে।

• English:

1. Cultural and Linguistic Diversity: The distinct language, culture, and identity of different regions in India have contributed to the rise of regional parties.
2. Uneven Economic Development: The feeling of neglect by the central government and disparity in economic development in some regions has given birth to regional parties.
3. Write two recommendations of the Mandal Commission.
   (মণ্ডল আয়োগৰ দুটা পৰামৰ্শ লিখা।)

• উত্তৰঃ

1. সংৰক্ষণ: কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ অধীনৰ চাকৰি আৰু শিক্ষানুষ্ঠানত অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ (OBC) বাবে ২৭% আসন সংৰক্ষণ কৰা।
2. ভূমি সংস্কাৰ: অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ অৰ্থনৈতিক অৱস্থা উন্নত কৰিবলৈ ভূমি সংস্কাৰ কাৰ্যকৰী কৰা।

• English:

1. Reservation: To reserve 27% of seats in central government jobs and educational institutions for Other Backward Classes (OBC).
2. Land Reforms: To implement land reforms to improve the economic condition of the Other Backward Classes.
3. Mention two main features of New Economic Policy in India.
   (ভাৰতৰ নতুন অৰ্থনৈতিক নীতিৰ দুটা প্ৰধান বৈশিষ্ট্য উল্লেখ কৰা।)

• উত্তৰঃ

1. উদাৰীকৰণ (Liberalisation): উদ্যোগ আৰু বাণিজ্যৰ ক্ষেত্ৰত থকা চৰকাৰী নিয়ন্ত্ৰণ আৰু অনুজ্ঞাপত্ৰ ব্যৱস্থা শিথিল কৰা।
2. ব্যক্তিগতকৰণ (Privatisation): ৰাজহুৱা খণ্ডৰ উদ্যোগসমূহক ব্যক্তিগত খণ্ডৰ হাতত অৰ্পণ কৰা।

• English:

1. Liberalisation: To relax government controls and the licensing system in industry and trade.
2. Privatisation: To transfer public sector enterprises to the private sector.
3. Explain briefly the consequences of Partition of India.
   (ভাৰত বিভাজনৰ পৰিণতিসমূহ চমুকৈ বিশ্লেষণ কৰা।)

• উত্তৰঃ

1. ব্যাপক হিংসা আৰু স্থানান্তৰণ: ভাৰত বিভাজনৰ ফলত দুয়োফালে সাম্প্ৰদায়িক সংঘৰ্ষৰ সৃষ্টি হয়, য’ত লাখ লাখ লোকৰ মৃত্যু হয়। ই ইতিহাসৰ অন্যতম বৃহৎ মানৱ স্থানান্তৰণৰ ঘটনা আছিল, য’ত কোটি কোটি লোকে শৰণাৰ্থী হ’বলৈ বাধ্য হৈছিল।
2. সম্পত্তি আৰু নাৰীৰ ওপৰত অত্যাচাৰ: হাজাৰ হাজাৰ মহিলাক অপহৰণ, ধৰ্ষণ আৰু বলপূৰ্বক ধৰ্মান্তৰ কৰা হৈছিল। পৰিয়ালবোৰ বিভক্ত হৈ পৰিছিল আৰু লোকসকলে তেওঁলোকৰ ঘৰ-বাৰী, মাটি-সম্পত্তি এৰি আহিবলৈ বাধ্য হৈছিল।
3. সংখ্যালঘুৰ সমস্যা: বিভাজনৰ পিছতো ভাৰতত বৃহৎ সংখ্যক মুছলমান আৰু পাকিস্তানত বৃহৎ সংখ্যক হিন্দু আৰু শিখ সংখ্যালঘু হিচাপে ৰৈ গৈছিল, যিসকলে প্ৰায়ে সাম্প্ৰদায়িক হিংসাৰ বলি হৈছিল।

• English:

1. Widespread Violence and Displacement: The partition of India led to communal riots on both sides, resulting in the deaths of lakhs of people. It was one of the largest human displacements in history, forcing millions to become refugees.
2. Atrocities on Property and Women: Thousands of women were abducted, raped, and forcibly converted. Families were divided, and people were forced to leave their homes and properties.
3. Problem of Minorities: Even after the partition, a large number of Muslims remained in India, and a large number of Hindus and Sikhs remained in Pakistan as minorities, who often became victims of communal violence.
4. Discuss briefly about India’s Nuclear Policy.
   (ভাৰতৰ পাৰমাণৱিক নীতিৰ বিষয়ে চমুকৈ আলোচনা কৰা।)

• উত্তৰঃ

1. শান্তিপূৰ্ণ ব্যৱহাৰ: ভাৰতৰ পাৰমাণৱিক নীতিৰ মূল ভিত্তি হ’ল পাৰমাণৱিক শক্তিৰ শান্তিপূৰ্ণ ব্যৱহাৰ, যেনে – বিদ্যুৎ উৎপাদন।
2. প্ৰথমে ব্যৱহাৰ নকৰা (No First Use): ভাৰতে “প্ৰথমে ব্যৱহাৰ নকৰা” নীতি গ্ৰহণ কৰিছে। ইয়াৰ অৰ্থ হ’ল ভাৰতে কেতিয়াও কোনো দেশৰ বিৰুদ্ধে প্ৰথমে পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰে।
3. বিশ্বাসযোগ্য ন্যূনতম প্ৰতিৰোধ (Credible Minimum Deterrence): ভাৰতৰ পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰ আক্ৰমণৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ নিজৰ নিৰাপত্তাৰ বাবে এক বিশ্বাসযোগ্য ন্যূনতম প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বজাই ৰখাৰ বাবেহে।
4. NPT আৰু CTBT: ভাৰতে পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰপ্ৰসাৰ চুক্তি (NPT) আৰু ব্যাপক পৰীক্ষা-নিষিদ্ধ চুক্তি (CTBT) বৈষম্যমূলক বুলি গণ্য কৰে আৰু সেয়েহে এই চুক্তিসমূহত স্বাক্ষৰ কৰা নাই।

• English:

1. Peaceful Use: The cornerstone of India’s nuclear policy is the peaceful use of nuclear energy, such as for power generation.
2. No First Use: India has adopted a “No First Use” policy. This means India will never be the first to use nuclear weapons against any country.
3. Credible Minimum Deterrence: India’s nuclear weapons are not for aggression but to maintain a credible minimum deterrence for its own security.
4. NPT and CTBT: India considers the Nuclear Non-Proliferation Treaty (NPT) and the Comprehensive Test Ban Treaty (CTBT) as discriminatory and has therefore not signed these treaties.
5. Discuss briefly about the controversy relating to Presidential Election of 1969.
   (১৯৬৯ চনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি নিৰ্বাচনৰ সৈতে জড়িত বিতৰ্কৰ বিষয়ে চমুকৈ আলোচনা কৰা।)

• উত্তৰঃ ১৯৬৯ চনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি নিৰ্বাচনক লৈ হোৱা বিতৰ্ক কংগ্ৰেছ দলৰ আভ্যন্তৰীণ কন্দলৰ এক স্পষ্ট প্ৰতিফলন আছিল।
  • ৰাষ্ট্ৰপতি জাকিৰ হুছেইনৰ মৃত্যুৰ পিছত, কংগ্ৰেছৰ আনুষ্ঠানিক প্ৰাৰ্থী আছিল নীলম সঞ্জীৱ ৰেড্ডী, যাক দলৰ জ্যেষ্ঠ নেতাৰ গোট ‘চিণ্ডিকেট’-এ সমৰ্থন কৰিছিল।
  • কিন্তু, তেতিয়াৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী ইন্দিৰা গান্ধীয়ে চিণ্ডিকেটৰ প্ৰভাৱ কমাবলৈ বিচাৰিছিল আৰু তেওঁ উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি ভি. ভি. গিৰিক নিৰ্দলীয় প্ৰাৰ্থী হিচাপে প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিছিল।
  • ইন্দিৰা গান্ধীয়ে কংগ্ৰেছৰ সাংসদ আৰু বিধায়কসকলক ‘বিবেকৰ ভোট’ (conscience vote) দিবলৈ আহ্বান জনাইছিল।
  • অৱশেষত, ভি. ভি. গিৰি সামান্য ভোটৰ ব্যৱধানত জয়ী হয়। এই ঘটনাই কংগ্ৰেছ দলৰ বিভাজন নিশ্চিত কৰে, য’ত ইন্দিৰা গান্ধীৰ নেতৃত্বত কংগ্ৰেছ (R) আৰু চিণ্ডিকেটৰ নেতৃত্বত কংগ্ৰেছ (O) গঠন হয়।
• English: The controversy surrounding the 1969 Presidential election was a clear reflection of the internal conflict within the Congress party.
  • After the death of President Zakir Hussain, the official Congress candidate was Neelam Sanjiva Reddy, who was supported by the ‘Syndicate’, a group of senior party leaders.
  • However, then Prime Minister Indira Gandhi wanted to reduce the influence of the Syndicate and encouraged Vice-President V. V. Giri to contest as an independent candidate.
  • Indira Gandhi called upon Congress MPs and MLAs to cast a ‘conscience vote’.
  • Ultimately, V. V. Giri won by a narrow margin. This event confirmed the split in the Congress party, leading to the formation of Congress (R) led by Indira Gandhi and Congress (O) led by the Syndicate.

25. Discuss briefly about Chipko Movement.
    (চিপকো আন্দোলনৰ বিষয়ে চমুকৈ আলোচনা কৰা।)

• উত্তৰঃ চিপকো আন্দোলন ১৯৭৩ চনত বৰ্তমানৰ উত্তৰাখণ্ডৰ গাঢ়োৱাল অঞ্চলত আৰম্ভ হোৱা এক পৰিৱেশ ৰক্ষা আন্দোলন আছিল।
  • উদ্দেশ্য: এই আন্দোলনৰ মূল উদ্দেশ্য আছিল ব্যৱসায়িক উদ্দেশ্যে গছ কটা বন্ধ কৰি অৰণ্য সংৰক্ষণ কৰা।
  • পদ্ধতি: যেতিয়া ঠিকাদাৰসকলে গছ কাটিবলৈ আহিছিল, তেতিয়া স্থানীয় গাঁৱৰ মহিলাসকলে গছক সাৱটি ধৰিছিল (হিন্দীত ‘চিপকো’ মানে সাৱটি ধৰা) আৰু গছ কটা কাৰ্যত বাধা দিছিল।
  • নেতৃত্ব: সুন্দৰলাল বহুগুণা, চণ্ডী প্ৰসাদ ভাট আদি নেতাই এই আন্দোলনক নেতৃত্ব দিছিল।
  • প্ৰভাৱ: এই আন্দোলনে কেৱল হিমালয় অঞ্চলতে নহয়, সমগ্ৰ দেশতে পৰিৱেশ সজাগতা সৃষ্টিত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল আৰু চৰকাৰক অৰণ্য সংৰক্ষণৰ বাবে নতুন নীতি গ্ৰহণ কৰিবলৈ বাধ্য কৰাইছিল।
• English: The Chipko Movement was an environmental protection movement that started in 1973 in the Garhwal region of present-day Uttarakhand.
  • Objective: The main objective of this movement was to stop the felling of trees for commercial purposes and to conserve the forests.
  • Method: When contractors came to cut the trees, the local village women would hug the trees (in Hindi, ‘chipko’ means to hug) and prevent them from being cut.
  • Leadership: Leaders like Sunderlal Bahuguna and Chandi Prasad Bhatt led this movement.
  • Impact: This movement played a significant role in creating environmental awareness not only in the Himalayan region but across the entire country and forced the government to adopt new policies for forest conservation.

26. Discuss briefly the main features of Coalition Govt. in India.
    (ভাৰতৰ মৰ্চা চৰকাৰৰ প্ৰধান বৈশিষ্ট্যসমূহ চমুকৈ আলোচনা কৰা।)

• উত্তৰঃ

1. একাধিক দলৰ অংশগ্ৰহণ: মৰ্চা চৰকাৰ কেইবাটাও ৰাজনৈতিক দলে মিলি গঠন কৰে, য’ত কোনো এটা দলৰ একক সংখ্যাগৰিষ্ঠতা নাথাকে।
2. উমৈহতীয়া ন্যূনতম কাৰ্যসূচী (Common Minimum Programme): চৰকাৰ চলোৱাৰ বাবে অংশীদাৰী দলসমূহে এক উমৈহতীয়া ন্যূনতম কাৰ্যসূচীৰ ওপৰত একমত হয়।
3. অস্থিৰতা: মৰ্চা চৰকাৰবোৰ প্ৰায়ে অস্থিৰ হয়, কাৰণ যিকোনো এটা দলে সমৰ্থন উঠাই ল’লে চৰকাৰৰ পতন ঘটিব পাৰে।
4. আঞ্চলিক দলৰ গুৰুত্ব বৃদ্ধি: মৰ্চা চৰকাৰৰ যুগত আঞ্চলিক দলসমূহৰ গুৰুত্ব যথেষ্ট বৃদ্ধি পায়, কাৰণ কেন্দ্ৰত চৰকাৰ গঠনত তেওঁলোকে এক নিৰ্ণায়ক ভূমিকা পালন কৰে।

• English:

1. Participation of Multiple Parties: A coalition government is formed by several political parties, where no single party has a majority.
2. Common Minimum Programme: The partner parties agree on a Common Minimum Programme to run the government.
3. Instability: Coalition governments are often unstable, as the withdrawal of support by any one party can lead to the fall of the government.
4. Increased Importance of Regional Parties: In the era of coalition governments, the importance of regional parties increases significantly as they play a decisive role in government formation at the Centre.
5. Discuss the economic and political results of Green Revolution.
   (সেউজ বিপ্লৱৰ অৰ্থনৈতিক আৰু ৰাজনৈতিক ফলাফলসমূহ আলোচনা কৰা।)

• উত্তৰঃ
  • অৰ্থনৈতিক ফলাফল (Economic Results):

1. খাদ্য শস্যৰ উৎপাদন বৃদ্ধি: সেউজ বিপ্লৱৰ ফলত, বিশেষকৈ ঘেঁহু আৰু ধানৰ উৎপাদন অভূতপূৰ্বভাৱে বৃদ্ধি পায়, যাৰ ফলত ভাৰত খাদ্য শস্যত আত্মনিৰ্ভৰশীল হৈ পৰে।
2. আঞ্চলিক বৈষম্য: ইয়াৰ লাভালাভ ঘাইকৈ পঞ্জাৱ, হাৰিয়ানা আৰু পশ্চিম উত্তৰ প্ৰদেশৰ দৰে জলসিঞ্চনৰ সুবিধা থকা অঞ্চলসমূহেহে লাভ কৰে, যাৰ ফলত আঞ্চলিক বৈষম্য বৃদ্ধি পায়।
3. ধনী আৰু দুখীয়া কৃষকৰ মাজত ব্যৱধান: কেৱল ধনী কৃষকসকলেহে উচ্চ-ফলনশীল বীজ, সাৰ আৰু জলসিঞ্চনৰ খৰচ বহন কৰিব পাৰিছিল, যাৰ ফলত ধনী আৰু দুখীয়া কৃষকৰ মাজত ব্যৱধান বাঢ়িছিল।

• • ৰাজনৈতিক ফলাফল (Political Results):

1. গ্ৰাম্য সমৃদ্ধি: যিবোৰ অঞ্চলত সেউজ বিপ্লৱ সফল হৈছিল, সেইবোৰত গ্ৰাম্য সমৃদ্ধি বাঢ়িছিল আৰু ইয়াৰ ফলত মধ্যবিত্ত কৃষক শ্ৰেণীৰ ৰাজনৈতিক প্ৰভাৱ বৃদ্ধি পাইছিল।
2. কৃষক আন্দোলন: সেউজ বিপ্লৱে কৃষকসকলক ৰাজনৈতিকভাৱে অধিক সচেতন কৰি তোলে আৰু তেওঁলোকে নিজৰ দাবীসমূহৰ বাবে আন্দোলন কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।

• English:
  • Economic Results:

1. Increase in Food Grain Production: As a result of the Green Revolution, the production of food grains, especially wheat and rice, increased unprecedentedly, making India self-reliant in food grains.
2. Regional Disparity: Its benefits were mainly reaped by regions with irrigation facilities like Punjab, Haryana, and Western Uttar Pradesh, which increased regional disparity.
3. Gap between Rich and Poor Farmers: Only rich farmers could afford the cost of high-yielding seeds, fertilizers, and irrigation, which widened the gap between rich and poor farmers.

• • Political Results:

1. Rural Prosperity: In the regions where the Green Revolution was successful, rural prosperity increased, which led to the rise of the political influence of the middle-class peasant category.
2. Farmer’s Movements: The Green Revolution made farmers more politically conscious, and they started to agitate for their demands.

(Or / অথবা)

State the main arguments in the debate that ensued between Industrialisation and Agriculture Development at the time of Second Five Year Plan.
(দ্বিতীয় পঞ্চবার্ষিক পৰিকল্পনাৰ সময়ত উদ্যোগীকৰণ আৰু কৃষি বিকাশৰ মাজত উদ্ভৱ হোৱা বিতৰ্কৰ বৰ্ণনা কৰা।)

• উত্তৰঃ দ্বিতীয় পঞ্চবার্ষিক পৰিকল্পনাৰ সময়ত উদ্যোগীকৰণ আৰু কৃষি বিকাশৰ মাজত হোৱা বিতৰ্কৰ মূল যুক্তি আছিল:
  • উদ্যোগীকৰণৰ সপক্ষে যুক্তি:

1. প্ৰধানমন্ত্ৰী জৱাহৰলাল নেহৰু আৰু পৰিকল্পনাবিদ পি. চি. মহালানোবিছৰ দৰে নেতাসকলে বিশ্বাস কৰিছিল যে দ্ৰুত উদ্যোগীকৰণহে দৰিদ্ৰতা নিৰ্মূল আৰু দেশক আধুনিক কৰাৰ একমাত্ৰ উপায়।
2. তেওঁলোকে যুক্তি দিছিল যে ভাৰী উদ্যোগ, যেনে – লো আৰু তীখা, যন্ত্ৰপাতি আদিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিলেহে দেশৰ অৰ্থনৈতিক ভেটি শক্তিশালী হ’ব।

• • কৃষি বিকাশৰ সপক্ষে যুক্তি:

1. চৌধুৰী চৰণ সিং আৰু জে. চি. কুমাৰাপ্পাৰ দৰে গান্ধীবাদী নেতাসকলে যুক্তি দিছিল যে ভাৰত এখন কৃষি প্ৰধান দেশ, আৰু ইয়াৰ অধিকাংশ লোকেই গাঁৱত বাস কৰে। সেয়েহে, কৃষি আৰু গ্ৰাম্য অৰ্থনীতিৰ বিকাশতহে অধিক গুৰুত্ব দিব লাগে।
2. তেওঁলোকে কৈছিল যে উদ্যোগৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব দিলে কৃষি অৱহেলিত হ’ব, যাৰ ফলত খাদ্য সংকট আৰু গ্ৰাম্য দৰিদ্ৰতা বৃদ্ধি পাব।
   অৱশেষত, দ্বিতীয় পঞ্চবার্ষিক পৰিকল্পনাত উদ্যোগীকৰণক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হয়।

• English: The main arguments in the debate between Industrialisation and Agriculture Development during the Second Five-Year Plan were:
  • Arguments in favour of Industrialisation:

1. Leaders like Prime Minister Jawaharlal Nehru and planner P. C. Mahalanobis believed that rapid industrialization was the only way to eradicate poverty and modernize the country.
2. They argued that focusing on heavy industries like iron and steel, machinery, etc., would strengthen the country’s economic foundation.

• • Arguments in favour of Agriculture Development:

1. Gandhian leaders like Chaudhary Charan Singh and J. C. Kumarappa argued that India is an agricultural country, and most of its people live in villages. Therefore, more emphasis should be given to the development of agriculture and the rural economy.
2. They said that focusing more on industry would lead to the neglect of agriculture, which would result in food crisis and rural poverty.
   Ultimately, industrialization was prioritized in the Second Five-Year Plan.
3. Analyse the lessons India got from emergency.
   (জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ পৰা ভাৰতে লাভ কৰা শিক্ষাৰ বিশ্লেষণ কৰা।)

• উত্তৰঃ জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ পৰা ভাৰতে কেইবাটাও গুৰুত্বপূৰ্ণ শিক্ষা লাভ কৰিছিল:

1. গণতন্ত্ৰৰ শক্তি: জৰুৰীকালীন অৱস্থাই দেখুৱাইছিল যে ভাৰতত গণতন্ত্ৰক সহজে উৎখাত কৰিব নোৱাৰি। ১৯৭৭ চনৰ নিৰ্বাচনত জনসাধাৰণে গণতান্ত্ৰিকভাৱে একনায়কত্ববাদী শাসনক প্ৰত্যাখ্যান কৰিছিল।
2. সংবিধানৰ দুৰ্বলতা: ই সংবিধানৰ কিছুমান দুৰ্বলতাও পোহৰলৈ আনিছিল, য’ত জৰুৰীকালীন অৱস্থা ঘোষণা কৰাৰ ব্যৱস্থাসমূহ আছিল। ইয়াত ‘আভ্যন্তৰীণ অশান্তি’ৰ দৰে অস্পষ্ট শব্দ আছিল, যাক পিছত ‘সশস্ত্ৰ বিদ্ৰোহ’লৈ সলনি কৰা হয়।
3. নাগৰিক অধিকাৰৰ গুৰুত্ব: জৰুৰীকালীন অৱস্থাই নাগৰিকসকলক তেওঁলোকৰ মৌলিক অধিকাৰৰ গুৰুত্ব সম্পৰ্কে অধিক সচেতন কৰি তোলে। ইয়াৰ পিছত, দেশত বহুতো নাগৰিক অধিকাৰ সংগঠনৰ জন্ম হয়।
4. স্বাধীন ন্যায়পালিকা আৰু সংবাদ মাধ্যমৰ প্ৰয়োজনীয়তা: গণতন্ত্ৰ ৰক্ষাৰ বাবে এক স্বাধীন আৰু নিৰ্ভীক ন্যায়পালিকা আৰু সংবাদ মাধ্যম কিমান জৰুৰী, সেই শিক্ষা লাভ কৰা হয়।

• English: India learned several important lessons from the Emergency:

1. Strength of Democracy: The Emergency showed that democracy cannot be easily uprooted in India. In the 1977 elections, the people democratically rejected authoritarian rule.
2. Weaknesses of the Constitution: It also brought to light some weaknesses of the Constitution, including the provisions for declaring an emergency. It contained ambiguous terms like ‘internal disturbance’, which was later changed to ‘armed rebellion’.
3. Importance of Civil Rights: The Emergency made citizens more aware of the importance of their fundamental rights. After this, many civil rights organizations were born in the country.
4. Need for an Independent Judiciary and Press: The lesson was learned how crucial an independent and fearless judiciary and press are for protecting democracy.

(Or / অথবা)

Describe about the Politics of the North-East and the demands of autonomy in the region.
(উত্তৰ-পূবৰ ৰাজনীতি আৰু অঞ্চলটোত স্বায়ত্ত শাসনৰ দাবীৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰা।)

• উত্তৰঃ উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ ৰাজনীতি তিনিটা মূল বিষয়ৰ ওপৰত কেন্দ্ৰীভূত: স্বায়ত্ত শাসনৰ দাবী, বিচ্ছিন্নতাবাদ আৰু বিকাশৰ সমস্যা।
  • স্বায়ত্ত শাসনৰ দাবী:

1. কাৰণ: উত্তৰ-পূব ভাৰত এক অত্যন্ত বৈচিত্ৰ্যপূৰ্ণ অঞ্চল, য’ত বহুতো ভিন্ন জনগোষ্ঠী, ভাষা আৰু সংস্কৃতিৰ লোক বাস কৰে। স্বাধীনতাৰ পিছত, এই জনগোষ্ঠীসমূহে তেওঁলোকৰ পৃথক পৰিচয় আৰু সংস্কৃতি ৰক্ষাৰ বাবে স্বায়ত্ত শাসনৰ দাবী উত্থাপন কৰে। তেওঁলোকে অনুভৱ কৰিছিল যে অসমৰ দৰে ডাঙৰ ৰাজ্যৰ ভিতৰত তেওঁলোকৰ বিকাশ সম্ভৱ নহয়।
2. পৰিণতি: এই দাবীসমূহৰ ফলত, কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে সময়ে সময়ে কেইবাখনো নতুন ৰাজ্য গঠন কৰে, যেনে – নাগালেণ্ড (১৯৬৩), মণিপুৰ, ত্ৰিপুৰা আৰু মেঘালয় (১৯৭২), আৰু অৰুণাচল প্ৰদেশ আৰু মিজোৰাম (১৯৮৭)।
3. স্বায়ত্তশাসিত পৰিষদ: ইয়াৰ উপৰিও, সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীৰ অধীনত, অসম, মেঘালয়, ত্ৰিপুৰা আৰু মিজোৰামৰ জনজাতীয় অঞ্চলসমূহত জনগোষ্ঠীয় লোকসকলৰ অধিকাৰ ৰক্ষাৰ বাবে স্বায়ত্তশাসিত জিলা পৰিষদ (Autonomous District Councils) গঠন কৰা হৈছে।

• • বিচ্ছিন্নতাবাদ: কিছুমান গোটে স্বায়ত্ত শাসনৰ পৰিৱৰ্তে সম্পূৰ্ণ স্বাধীনতা দাবী কৰি বিচ্ছিন্নতাবাদী আন্দোলন চলাই আহিছে, যেনে – নগালেণ্ডৰ NSCN আৰু অসমৰ ULFA।
• English: The politics of North-East India is centered around three main issues: demands for autonomy, secessionism, and problems of development.
  • Demands for Autonomy:

1. Reason: North-East India is a very diverse region, inhabited by many different ethnic groups, languages, and cultures. After independence, these ethnic groups raised demands for autonomy to protect their distinct identity and culture. They felt that their development was not possible within a large state like Assam.
2. Consequence: As a result of these demands, the central government created several new states from time to time, such as Nagaland (1963), Manipur, Tripura, and Meghalaya (1972), and Arunachal Pradesh and Mizoram (1987).
3. Autonomous Councils: Additionally, under the Sixth Schedule of the Constitution, Autonomous District Councils have been formed in the tribal areas of Assam, Meghalaya, Tripura, and Mizoram to protect the rights of the ethnic people.

• • Secessionism: Some groups, instead of autonomy, have been running secessionist movements demanding complete independence, such as the NSCN in Nagaland and ULFA in Assam.