| বসতি Class 8 | |
| বিষয় | সমাজ বিজ্ঞান |
| পাঠৰ নাম | বসতি |
| খণ্ড | ভূগোল |
| শ্ৰেণী | অষ্টম শ্ৰেণী |
| পাঠৰ নং | অধ্যায় ৩ |
| পাঠ্যক্ৰম | ৰাজ্যিক শৈক্ষিক গৱেষণা আৰু প্ৰশিক্ষণ পৰিষদ (SCERT) |
বসতি Class 8
অনুশীলনীৰ অতি চমু প্রশ্নোত্তৰ
প্রশ্ন ১। খালী ঠাই পূৰ কৰা :
(ক) ____ আৰম্ভ হােৱাৰ লগে লগে মানুহে একে ঠাইতে স্থায়ীভাবে বসবাস কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিলে।
উত্তৰ:কৃষিকার্য।
(খ) ___উৎসক ভিত্তি কৰি গাঁওবাসীয়ে ভালেমান সাসুবিধা ভােগ কৰে।
উত্তৰ :পানীৰ।।
(গ) আলিবাট, ৰে’লপথ, নদীৰ কাষে কাষে গঢ়ি উঠা বসতিক ____বসতি বলে।
উত্তৰঃ ৰৈখিক।
(ঘ) বর্তমান অসমত গাঁৱৰ সংখ্যা হ’ল____খন।।
উত্তৰ : ২৫,৫৯০ ধন।
২। শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱা :
(ক) গ্রাম্য বসতিৰ মূল বৃত্তি হ’ল বেপাৰ বাণিজ্য/উদ্যোগ/কৃষি।
উত্তৰঃ কৃষি।।
(খ) গ্রাম্য অঞ্চলতকৈ নগৰ অঞ্চলত জনসংখ্যা ঘনত্ব কম/অধিক/সমান।
উত্তৰ: কম
(গ) ভাৰতৰ প্রায় ৭০/৮০/৬৪ শতাংশ লােকে গাৱত বাস কৰে।
উত্তৰ : ৭০ শতাংশ
(ঘ) কোনাে ঠাইত থূপ খাই থকা বসতিয়ে হ’ল ৰৈখিক / কেন্দ্ৰিভূত/পাতল বসতি ।
উত্তৰ: কেন্দ্ৰিভূত ।
সমাজ বিজ্ঞান অষ্টম শ্ৰেণী পাঠ ৩
অনুশীলনীৰ ৰচনাধর্মী প্রশ্নোত্তৰ
প্রশ্ন ১। মানুহে স্থায়ীভাৱে বসবাস কৰিবলৈ লােৱাৰ কাৰণ কি বুলি ভাবা ?
উত্তৰ :প্ৰথম অৱস্থাৰ মানুহে অস্থায়ীভাৱে অৰণ্যত অঘৰী জীৱন যাপন কৰি পৰ্বতৰ গুহা বা গছ-গছনিক আশ্রয় কৰি নিৰাপত্তাহীন ক্ষণস্থায়ী জীৱন যাপন কৰিছিল। এই নিৰাপত্তাহীন জীৱনৰ ওৰ পেলাবলৈ আৰু আনহাতে কৃষিকার্য আৰম্ভ হােৱাৰ পাচত মানুহৰ স্থায়ী বসতি কৰাৰ আৱশ্যক হৈ পৰে। ইয়াৰ কাৰণ হ’ল-
(ক) কৃষিকার্য আৰম্ভ হােৱাৰ পাছত মাটি চহােৱা শস্য, খেতি-পথাৰ চোৱা-চিতা কৰাৰ স্বার্থত মানুহে খেতি পথাৰৰ ওচৰত স্থায়ীভাৱে বসতিৰ প্রয়ােজন হৈ পৰে।
(খ) প্রতি বছৰে খেতি চপাই উৎপাদিত শস্যৰ ভৱিষ্যতৰ বাবে সাচি ৰাখিবলৈ মানুহে স্থায়ীভাৱে ঘৰ সাজি থকাৰ প্রয়ােজন হৈ পৰে।
প্রশ্ন ২। গাঁৱলীয়া বসতিৰ মূল বৈশিষ্ট্য সম্বন্ধে আলােচনা কৰা।
উত্তৰ : গ্রামাঞ্চলৰ মূল আৰু প্রধান বৈশিষ্ট্য হ’ল কৃষিভিত্তিক কর্ম। আদিম যুগৰে পৰা মানৱ জাতিয়ে নিজৰ মৌলিক প্রয়ােজনীয় খাদ্য, পানী, আৰু আশ্ৰয়ৰ বাবেই বসতি স্থান বিচাৰি ফুৰিছিল। সেইবাবেই মাটি আৰু পানীৰ সন্ধানত, স্থায়ী বসতিৰ বাবে সাৰুৱা মাটি, নৈ, জান-জুৰি, হ্রদৰ পাৰতহে মানুহে বসতি কৰিবলৈ ঠাইবােৰ বাছি লৈছিল। মুঠতে খাদ্য শস্যৰ বাবে কৃষিকৰ্মৰ সাৰুৱা মাটি আৰু শস্য, খােৱা, ধােৱা-পখলাৰ বাবে পানী থকা ঠাইতহে বসতি কৰিছিল। কৃষিকৰ্ম আৰু পশুপালন আছিল জীৱিকাৰ মূল বৃত্তি। সেইকাৰণে গ্রামাঞ্চলৰ বসতিস্থান নৈ-বিলৰ পাৰত সাৰুৱা, ওখ ঠাইতহে স্থায়ীভাৱে বসতি কৰিছিল। গতিকে, গাঁৱলীয়া বসতিৰ মূল বৈশিষ্ট্য হ’ল– (১) কৃষি আৰু পশুপালন (২) নদীৰ পানী (৩) সাৰুৱা মাটি (4) সহজ-সৰল আত্মনিৰ্ভৰশীল জীৱন।
প্রশ্ন ৩। কেন্দ্রীভূত বসতি কেনেধৰণে সৃষ্টি হয় লিখা।
উত্তৰঃ গ্ৰাম্যাঞ্চলত বহল ডাঙৰ খেতি-পথাৰবােৰত খেতি কৰা কৃষকসকলে নিৰাপত্তাৰ বাবে মুকলি খেতি পথাৰবােৰত থূপ খাই ওচৰা-উচৰিকৈ ঘৰবােৰ সাজি লয়। সাধাৰণতে পানীৰ সুবিধা থকা ঠাইৰ ওপৰতহে এনে ধৰণে থূপিকৃতভাৱে ঘৰ সাজি চুবুৰি পাতি থাকে। এনে থূপিকৃত চুবুৰিবােৰকে কেন্দ্রীভূত বসতি বােলে। সাধাৰণতে নদী, বিল, সকলাে ফালে সহজে যাব পৰা বাট-পথ থকা ঠাইতহে এই কেন্দ্রীভূত বসতি দেখা যায়।
প্রশ্ন ৪। পৌৰ বসতিৰ মানুহৰ জীৱিকাৰ উপায় কেনেকুৱা চমুকৈ লিখা।
উত্তৰ: পৌৰ বা নগৰৰ মানুহৰ জীৱিকাৰ উপায়বােৰ গাঁৱৰ মানুহৰ জীৱিকাৰ লগত নিমিলে বা একে নহয়। নগৰৰ মানুহৰ জীৱিকা শিল্প ভিত্তিক। নগৰৰ মানুহৰ জীৱিকা ঔদ্যোগিক, বাণিজ্যিক, যাতায়াত বা পৰিবহণৰ লগত জড়িত। নগৰৰ মানুহে বেপাৰ- বাণিজ্যৰ কিনা-বেছা কৰা জীৱিকাৰ কাম, শিল্প-উদ্যোগৰ উৎপাদনৰ কাম, শিক্ষানুষ্ঠান, অফিচ-কাছাৰীৰ লগত জড়িত কাম আদি কৰে। বেছিভাগ মানুহ চাকৰিজীৱি। মুঠতে গাঁৱত কৃষি যেনেদৰে মানুহৰ প্ৰধান বৃত্তি ঠিক সেইদৰে নগৰত মানুহৰ প্ৰধান বৃত্তি হ’ল চাকৰি। অৱশ্যে বর্তমান যুগত বহুতাে গাঁৱত বাসকৰা মানুহে পৰিবহণ ব্যৱস্থাৰ উন্নতি হােৱা বাবে বহু দূৰ-দূৰণিৰ পৰা গৈও নগৰত দিনটো চাকৰি কৰি গাঁৱত বাস কৰা নিয়ম প্রচলিত হৈছে। এনেদৰে জীৱিকা অর্জন কৰা লােকৰ সংখ্যা বেছি নহয়।
প্রশ্ন ৫। গাঁও আৰু নগৰৰ মাজৰ সম্পর্ক আলােচনা কৰা।
উত্তৰ :গাঁৱৰ মানুহ আৰু নগৰৰ মানুহৰ মাজত এৰাব নােৱৰা সম্পর্ক আছে। নগৰৰপ্ৰায়ভাগ মানুহে গাঁৱৰ পৰাই আহি নগৰত জীৱিকাৰ পথ লৈছে আৰু পিছতহে ক্রমান্বয়ে নগৰীয়া মানুহ হৈ পৰিছে আৰু আন এভাগ মানুহ সৰু নগৰত পঢ়া-শুনা কৰি ডাঙৰ নগৰত চাকৰি কৰি বসবাস কৰিছে।
দ্বিতীয়তে, বেপাৰ-বাণিজ্যৰ জৰিয়তে গাঁৱৰ মানুহ আৰু নগৰৰ মানুহৰ মাজত সম্পর্ক বজাই ৰাখিছে। নগৰৰ ওচৰ-পাজৰৰ খেতিয়কসকলে গাঁৱত উৎপাদিত প্ৰায়ভাগ সামগ্রী নগৰলৈ বেছিবলৈ নিয়া দেখা যায়। নগৰৰ বেছিভাগ মানুহে গাঁৱৰ শাক-পাচলিহে পছন্দ কৰে। আজিকালি বহু দূৰ-দূৰণীৰ পৰা গাঁৱৰ মানুহে নগৰলৈ বজাৰ-সমাৰ কৰিবলৈ আহি দিনটোৰ ভিতৰতে ঘূৰি যাব পাৰে। আনহাতে নগৰৰ মানুহেও দিনটোৰ ভিতৰতে গাঁৱৰ ঘৰখনৰ খবৰ লৈ ঘূৰি যােৱা দেখা যায়। গাঁৱৰ মানুহ নগৰৰ অফিচ-কাছাৰী, বেংক, শিক্ষা- দীক্ষাৰ অফিচলৈ আহি থাকিব লগা হয়। গাঁৱৰ মানুহ প্রায়ে ডাঙৰ ডাঙৰ হাস্পাতাল,
মেডিকেল কলেজ আদি চিকিৎসাৰ বাবে আহি থকা দেখা যায়। মুঠতে গাঁও আৰু নগৰৰ মানুহৰ মাজত এক নিবিড় সম্পর্ক আছে।
সমাজ বিজ্ঞান অষ্টম শ্ৰেণী পাঠ ৩
প্রশ্ন ৬। চমুটোকা লিখা ?
(ক) ৰৈখিক বসতি (খ) বর্গক্ষেত্রাকাৰ বসতি (গ) উচ্চভূমি বসতি।
উত্তৰ:
(ক) ৰৈখিক বসতি: গ্রাম্য বসতিক কেবা প্ৰকাৰেৰেও ভাগ কৰা হয়। তাৰু ভিতৰত ৰৈখিক বসতিও এটা প্রকাৰ। কিছুমান গাঁৱৰ বসতি দেখা যায় আলিবাট বা ৰাস্তাৰ কাষে কাষে শাৰী পাতি দীঘলীয়াকৈ ঘৰবােৰ সাজি বসতি কৰি গাঁও পাতি বাস কৰে। এনেদৰে দীঘলীয়াকৈ লানি লগাই বসতি কৰা বসতিক ৰৈখিক বসতি বােলে। সাধাৰণতে ‘দ’ ঠাইৰ খেতি পথাৰবােৰৰ মাজেৰে যােৱা দীঘল ওখ ৰাস্তাৰ দুয়াে কাষে পথাৰৰ ‘দ’ মাটি কাটি ৰাস্তাৰ কাষে কাষে ভেটা বান্ধি লাইন কৰি ঘৰ সাজি বসবাস কৰে। বাৰিষা বা বানপানীৰ পৰা ৰক্ষা পৰিবলৈ এইদৰে ওখ ঠাইত গাঁও পাতি বাস কৰে।
(খ) বর্গাক্ষেত্রাকাৰ বসতি: গ্রাম্য বসতিৰ আন এবিধ বসতি হ’ল বর্গাক্ষেত্রাকাৰ বসতি। যেতিয়া কিছুমান মানুহে সকলাে সা-সুবিধা থকা অঞ্চল এটাৰ ওখ ঠাই এডােখৰ বর্গক্ষেত্রাকাৰ হিচাপে ঘৰবােৰ সাজি লৈ থূপ খাই গাঁও পাতি বসবাস কৰে তাকে বর্গাক্ষেত্ৰকাৰ বসতি বােলে। খুব সম্ভৱ একে সংস্কৃতি, ভাষা, ধৰ্মৰ মানুহে এনেদৰে ধৰ্মস্থান বা নামঘৰ সাজি বসবাস কৰে। এনে বসতিৰ চাৰিওফালে সাধাৰণতে বহুল খেতিপথাৰ থকা দেখা যায়।
(গ) উচ্চ ভূমি বসতি: গ্রাম্য বসতিৰ আন এটা প্ৰকাৰ হ’ল উচ্চ ভূমি বসতি। এই উচ্চ ভূমি বসতি সাধাৰণতে নৈপৰীয়া ঠাইত য’ত সাধাৰণতে প্রত্যেক বাৰিষা বানপানী হােৱা দেখা যায় তেনে ঠাইতে এই উচ্চ ভূমি বসতি দেখা যায়। ইয়াৰ চাৰিওফালে দ’ বহল খেতিপথাৰ থাকে। এই বসতিৰ পৰা সাধাৰণতে ওখ আলিবাট বা ৰাস্তা নাথাকে। বাৰিষা সাধাৰণতে নাও ব্যৱহাৰ কৰে। অসমৰ ধেমাজী আৰু লক্ষীমপুৰৰ ওচৰত এনে গাঁও কিছু দেখা যায়। এইবােৰ বসতিৰ চাৰিওফালে বছৰৰ প্রায় বেছিভাগ সময়ত পানী থাকে। ৰাস্তা-ঘাটৰ অৱস্থা অতি শােচনীয় দেখা যায়।
class 8 social science chapter 3 question answer in assamese
প্রশ্ন ৭। পার্থক্য লিখা
(ক) গ্রাম্য বসতি আৰু পৌৰ বসতি।
(খ) ৰৈখিক বসতি আৰু কেন্দ্রীভূত বসতি।
(গ) উচ্চ ভূমি বসতি আৰু নিম্নভূমি বসতি।
উত্তৰ:
(ক) গ্রাম্য বসতি আৰু পৌৰ বসতি : গাঁৱলীয়া বসতি আৰু নগৰীয়া বসতিৰ বৈশিষ্ট্যৰ বহুতাে পার্থক্য দেখা যায়। পার্থক্যবােৰ হ’ল —-প্রথমে, গ্রাম্য বসতি সম্পূর্ণকৈ কৃষিৰ লগত ওতপ্রােতভাৱে জড়িত আনহাতে নগৰীয়া বসতি মূলতঃ ব্যৱসায়- বাণিজ্য, উদ্যোগ, কার্যালয়ৰ চাকৰিৰ লগত জড়িত। দ্বিতীয়তে, গাঁৱৰ বসতি পাতল আৰু বিস্তৃত কিন্তু নগৰীয়া বসতি ঘন থুপীকৃত। তৃতীয়তে, গাঁৱৰ ঘৰ-বাৰীবােৰ বাঁহ-কাঠ, খেৰ- টিনেৰে সজা হয় কিন্তু নগৰৰ ঘৰ-বাৰীবােৰ ইটা-বালি, চিমেণ্টৰ দ্বাৰা পকা কৰি সজা হয় । কেবা মহলীয়া অট্টালিকা বর্তমান প্রচলন হৈছে। চতুর্থতে গাঁৱৰ ৰাস্তা-ঘৰ পকী নহয়, নগৰৰ ৰাস্তা-ঘাট পকী কৰা। পঞ্চমতে, গাঁৱত যাতায়াত সুবিধা কম, যানবাহন সীমিত কিন্তু নগৰত যাতায়াত সুবিধা অনেক, যান-বাহন বিভিন্ন প্রকাৰৰ পােৱা যায়। যষ্ঠতে, গাঁৱত ব্যৱসায়-বাণিজ্য, দোকান-পােহাৰ কম কিন্তু নগৰত ব্যৱসায়কেন্দ্রীক সকলাে বয়- বস্তুৰ দোকান বজাৰ আছে।
(খ) ৰৈখিক বসতি আৰু কেন্দ্রীভূত বসতি:
উত্তৰ: গ্রাম্য অঞ্চলত ৰৈখিক বসতি আৰু কেন্দ্রীভূত বসতিৰ কিছুমান পার্থক্য দেখা যায়।
(১) গাঁৱলীয়া অঞ্চলত যি ঠাইত মানুহে আলিবাট বা ৰাস্তাৰ কাষে কাষে শাৰী কৰি ঘৰ বাৰীবােৰ সাজি গাঁৱত বসবাস কৰে তাকে ৰৈখিক বসতি বােলে। আনহাতে কেন্দ্রীভূত বসতিত গাঁৱৰ মানুহে কোনাে ঠাই চাৰি আলিৰ চকত থূপ খাই ঘৰ-বাৰী সাজি স্থায়ীভাৱে বসবাস কৰে তাকে কেন্দ্রীভূত বসতি বােলে।
(২) ৰৈখিক বসতিত সাধাৰণতে খেতি পথাৰবােৰ ঘৰবাৰীৰ পিছফালে থাকে কিন্তু আনহাতে কেন্দ্রীভূত বসতি খেতি পথাৰবােৰৰ চাৰিওফালে থাকে।
(৩) কেন্দ্রীভূত বসতিত ধর্মীয় বা শিক্ষানুষ্ঠান থাকিলে গাঁওখনৰ মাজত থকা দেখা যায়। কিন্তু ৰৈখিক বসতিত গাঁৱৰ মূৰেহে থকা দেখা যায়।
বসতি Class 8
(গ) উচ্চভূমি আৰু নিম্নভূমি বসতি।
উত্তৰ:উচ্চ ভূমি আৰু নিম্নভূমিৰ বসতিৰ যথেষ্ট পার্থক্য দেখা যায়—
(১) উচ্চভূমি বসতিত মাটি ওখৰা-মােখােৰা, এফালে ঢাল থকা কিন্তু নিম্নভূমিৰ বসতিৰ মাটি সমান আৰু সমতলীয়া যায়, কিন্তু নিম্নভূমিৰ বসতি সাধাৰণতে সমতলত, সমান ঠাইত।
(২) উচ্চ ভূমিৰ বসতি পাহাৰ-পর্বত বা মালভূমিত বা পাহাৰৰ দাতিত হােৱা দেখা যায় কিন্তু নিম্ন ভূমিৰ বসতি সাধাৰণতে সমতলত , সমান ঠাইত ।
(৩) উচ্চ ভূমিত যাতায়াত পৰিবহণ সুবিধা বৰ কম, অসুবিধা বেছি। কিন্তু নিম্নভূমিৰ বসতিত যাতায়ত আৰু পৰিবহনৰ সা-সুবিধা বেছি সকলো প্ৰকাৰৰ যান-বাহন চলাচল কৰে ।
(৪) উচ্চ ভূমিত খেতি কৰি সাধাৰণতে ঝুম খেতি ঠাই সলনি কৰি কৰা হয় কিন্তু নিম্নভূমিত খেতি বাৰিষা সমান ঠাইত কৰা হয়।নিম্নভূমিত খেতি উৎপাদন বৰ বেছি আৰু সুবিধাজনক কিন্তু উচ্চভূমি খেতিৰ উপযােগী নহয়।
(৫) গৃহ নির্মাণৰ ক্ষেত্ৰত উচ্চ ভূমি আৰু নিম্নভূমি যথেষ্ট পার্থক্য দেখা যায়। উচ্চ ভূমিৰ মানুহে পাহাৰৰ ঢালত চাংঘৰ বাঁহ – কাঠেৰে সাজি বাস কৰে। নিম্নভূমিৰ দ’ অঞ্চলটো বানপানীৰ হাত সাৰিবলৈ চাংঘৰ সাজি কাম কৰে আন কিছুমানে ওখ ভেটি সাজি ঘৰ সাজে ।