এই শ্লোকসমূহত কৃষ্ণৰ মহিমা, ভক্তিৰ গুৰুত্ব, আৰু কৃষ্ণৰ দ্বাৰকা যাত্ৰাৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰা হৈছে। শ্লোকবোৰৰ অৰ্থ আৰু ব্যাখ্যা তলত দিয়া হ’ল:
কৃষ্ণৰ মেলানি
।।পদ।।
শ্লোক ১৭৯
শৌনক বদতি তুমি শুনিয়োক সূত।
শুনিলো তোহ্মাত কৃষ্ণকথা অদভুত।।
কৃষ্ণে কি কৰিলা যুদ্ধ সমর্পিয়া পাচে।
ইটো কথা শুনিতে আহ্মাৰ ইচ্ছা আছে।।
অৰ্থ:
শৌনকে ক’লে, “হে সূত, তুমি শুনা। তোমাৰ মুখত কৃষ্ণৰ অদ্ভুত কথা শুনিলোঁ। যুদ্ধ সমাপ্ত কৰি কৃষ্ণই কি কৰিলে, এই কথা শুনিবলৈ মোৰ ইচ্ছা আছে।”
ব্যাখ্যা:
শৌনকে সূত মুনিক কৃষ্ণৰ যুদ্ধৰ পিছৰ কাহিনী শুনিবলৈ অনুৰোধ কৰিছে।
শ্লোক ১৮০
সূত নিগদতি ঋষিসৱ শুনা কথা।
ভাৰত যুদ্ধক সাঙ্গ কৰি হৰি তথা৷৷
যুধিষ্ঠিৰ নৃপতিৰ বঢ়ায়া উৎসৱ।
তাসম্বাৰ প্রীতি আতি সাধিলা মাধৱ।।
অৰ্থ:
সূত মুনিয়ে ক’লে, “হে ঋষিসকল, কথা শুনা। ভাৰত যুদ্ধ সমাপ্ত কৰি হৰি (কৃষ্ণ)ই যুধিষ্ঠিৰ ৰজাৰ উৎসৱ বৃদ্ধি কৰিলে। তেওঁলোকৰ প্ৰীতি অতি সাধন কৰিলে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই যুদ্ধৰ পিছত যুধিষ্ঠিৰৰ ৰাজ্যত উৎসৱৰ পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰিলে আৰু সকলোৰে মাজত প্ৰীতি স্থাপন কৰিলে।
শ্লোক ১৮১
কৃষ্ণৰ প্রসাদে পাচে যুধিষ্ঠিৰ নৃপ।
সাগৰ পৰ্যন্তে পাইলা ৰাজ্য জম্বুদ্বীপ।।
কৃষ্ণপাৱে চিত্ত দিয়া বঞ্চিলন্ত কাল।
পুত্ৰৱতে কৰিলা প্রজাক প্রতিপাল।।
অৰ্থ:
“কৃষ্ণৰ প্ৰসাদত যুধিষ্ঠিৰ ৰজাই সাগৰ পৰ্যন্ত জম্বুদ্বীপত ৰাজ্য লাভ কৰিলে। কৃষ্ণৰ চৰণত চিত্ত দি তেওঁ কাল কটালে আৰু পুত্ৰৰ দৰে প্ৰজাক প্ৰতিপালন কৰিলে।”
ব্যাখ্যা:
যুধিষ্ঠিৰে কৃষ্ণৰ কৃপাত বিশাল ৰাজ্য লাভ কৰিলে আৰু প্ৰজাৰ প্ৰতি পিতৃসুলভ দায়িত্ব পালন কৰিলে।
শ্লোক ১৮২
কোটি কন্দর্পতো কৰি ৰূপক সম্প্রতি।
দেখি কতো নাৰীৰ বিস্ময় ভৈল মতি।।
দুতি পুৰন্দৰ যেন থাকিলা নৃপতি।
দ্বাৰকাক যাইবাক কৃষ্ণৰ ভৈল মতি।।
অৰ্থ:
“কোটি কন্দৰ্পতকৈয়ো সুন্দৰ ৰূপ দেখি কেতিয়াবা নাৰীসকলৰ মন বিস্ময়ত পৰিল। দুতি পুৰন্দৰৰ দৰে নৃপতি থাকিল। কৃষ্ণৰ দ্বাৰকালৈ যোৱাৰ ইচ্ছা হ’ল।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ ৰূপৰ মহিমাই নাৰীসকলক বিস্মিত কৰিলে। তেওঁ দ্বাৰকালৈ যোৱাৰ সিদ্ধান্ত ল’লে।
শ্লোক ১৮৩
সুহৃদসৱক কৰাই আনন্দ উদয়।
হস্তিনাপুৰত বসি মাস কতিপয়।।
যুধিষ্ঠিৰ নৃপতিত মাগিয়া মেলানি।
কুন্তীকো কৰিলা শান্ত বুলি প্রিয়বাণী।।
অৰ্থ:
“সুহৃদসকলক আনন্দিত কৰি হস্তিনাপুৰত কেইবা মাহ থাকিল। যুধিষ্ঠিৰ ৰজাৰ পৰা বিদায় লৈ কুন্তীক শান্ত কৰি প্ৰিয়বাণী ক’লে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই হস্তিনাপুৰত কিছু সময় থাকি যুধিষ্ঠিৰ আৰু কুন্তীক শান্ত কৰি বিদায় ল’লে।
শ্লোক ১৮৪
দ্রৌপদী প্রমুখ্যে পাণ্ডৱৰ যত নাৰী।
বুলিলা আশ্বাস বাক্য সৱাকো মুৰাৰি।।
ৰথত চড়িলা পাচে পৰম মঙ্গলে।
কৃষ্ণৰ বিয়োগ দুখে পাণ্ডৱসকলে।।
অৰ্থ:
“দ্ৰৌপদী আদি পাণ্ডৱৰ সকলো নাৰীক আশ্বাস বাক্য ক’লে। তাৰ পিছত পৰম মঙ্গলময় ৰথত উঠিল। কৃষ্ণৰ বিয়োগৰ দুখত পাণ্ডৱসকল দুখী হ’ল।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই পাণ্ডৱসকলৰ নাৰীক আশ্বাস দি ৰথত উঠিল। তেওঁৰ বিয়োগত পাণ্ডৱসকল দুখী হ’ল।
শ্লোক ১৮৫
কহিবাক খোজন্তে নেত্ৰৰ বহে নীৰ।
প্রবন্ধে কৰিলা তাক কথমপি থিৰ।।
কতো আলিঙ্গন্ত কতো প্রণামন্ত মাথে।
মহোৎসৱে কৰিলন্ত যাত্রা জগন্নাথে।।
অৰ্থ:
“কথা ক’বলৈ চেষ্টা কৰোঁতে চকুৰ পানী বৈ যায়। প্ৰবন্ধেৰে তাক কিছুমান স্থিৰ কৰিলে। কেতিয়াবা আলিঙ্গন কৰে, কেতিয়াবা মূৰত প্ৰণাম কৰে। মহোৎসৱেৰে জগন্নাথৰ যাত্ৰা কৰিলে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ যাত্ৰাৰ সময়ত সকলোৱে গভীৰ ভাৱে আবেগিক হৈ পৰিল। তেওঁলোকে কৃষ্ণক আলিঙ্গন আৰু প্ৰণাম কৰিলে।
শ্লোক ১৮৬
মৃদঙ্গ গোমুখ শঙ্খ বজাৱে কাহাল।
ডিণ্ডিম ডগৰ ঢোল ৰোল কৰতাল।।
চিহ্ন চৌণ্ডা দণ্ড ছত্র গাউল বোম্বালে।
চলি যায় সেনাসৱ মহা কৌতুহলে।।
অৰ্থ:
“মৃদঙ্গ, গোমুখ, শঙ্খ, কাহাল, ডিণ্ডিম, ডগৰ, ঢোল, কৰতাল আদি বাদ্য বজাইছে। চিহ্ন, চৌণ্ডা, দণ্ড, ছত্ৰ, গাউল, বোম্বাল আদি লৈ সেনাসকল মহা উৎসাহেৰে যাত্ৰা কৰিলে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ যাত্ৰাৰ সময়ত বিভিন্ন বাদ্য আৰু চিহ্নৰে উৎসৱমুখৰ পৰিৱেশ সৃষ্টি হ’ল।
শ্লোক ১৮৭
অৰ্জ্জুনে ধৰিলা ছত্র মাথাত সাদৰে।
উদ্ধৱ সাত্যকি বিঞ্চৈ ধৱল চামৰে।।
চড়িয়া গৃহত যত নগৰস্থ নাৰী।
শিৰত বৰিষে পুষ্প হুয়া দুই শাৰী।।
অৰ্থ:
“অৰ্জুনে ছত্ৰ মূৰত ধৰিলে। উদ্ধৱ আৰু সাত্যকিয়ে ধৱল চামৰ বিঞ্চিলে। নগৰৰ নাৰীসকলে ঘৰৰ ওপৰত উঠি শিৰত পুষ্প বৰ্ষণ কৰিলে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ যাত্ৰাৰ সময়ত অৰ্জুন, উদ্ধৱ, সাত্যকি আদিয়ে বিভিন্ন দায়িত্ব পালন কৰিলে। নাৰীসকলে পুষ্প বৰ্ষণ কৰি উৎসৱত অংশ ল’লে।
শ্লোক ১৮৮
কৃষ্ণৰ চৰণ চিন্তি লোতক নিৰোধি।
কতো প্রেমে কহে কথা সখিক সম্বোধি।।
নকৰিবা প্রাণসখি কৃষ্ণত বিস্ময়।
সাক্ষাতে ঈশ্বৰ এন্তে জানিবা নিশ্চয়।।
অৰ্থ:
“কৃষ্ণৰ চৰণ চিন্তি চকুৰ পানী ৰোধ কৰিলে। কেতিয়াবা প্ৰেমেৰে কথা কৈ সখিক সম্বোধন কৰিলে। ‘হে প্ৰাণসখি, কৃষ্ণত বিস্ময় নকৰিবা। তেওঁ সাক্ষাত ঈশ্বৰ, ইয়াক নিশ্চয় জানিবা।’”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ চৰণত মনোনিৱেশ কৰি সকলোৱে তেওঁক ঈশ্বৰ বুলি স্বীকাৰ কৰিলে।
শ্লোক ১৮৯
মহা প্রলয়ত যত জগত সংহৰি।
কেৱলে থাকন্ত সনাতন মহাহৰি।।
তেহেন্তেসে এন্তে কৃষ্ণ জানিবা নিশ্চয়।
জগত কাৰণ হেতু ভৈলন্ত উদয়।।
অৰ্থ:
“মহাপ্ৰলয়ত যেতিয়া জগত সংহাৰ হয়, তেতিয়া কেৱল সনাতন মহাহৰিয়েই থাকে। তেওঁৱেই কৃষ্ণ, ইয়াক নিশ্চয় জানিবা। জগতৰ কাৰণ হেতু তেওঁৰ উদয় হৈছে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই জগতৰ সৃষ্টি, স্থিতি আৰু লয়ৰ কাৰক। তেওঁ সনাতন আৰু অমৰ।
শ্লোক ১৯০
মায়াৰ হাতত পাচে প্রলয়ৰ অন্তে।
জগতকে স্ৰজন্ত এহেন্তে ভগৱন্তে।।
বেদক নিৰ্মিলা কৰ্ম্ম কৰাইবাক প্রতি।
পুৰাণ পুৰুষ এহেন্তেসে লক্ষ্মীপতি।।
অৰ্থ:
“মায়াৰ হাতত প্ৰলয়ৰ অন্তত জগতক সৃষ্টি কৰে, এওঁৱেই ভগৱন্ত। বেদক নিৰ্মাণ কৰি কৰ্ম কৰাবলৈ, এওঁৱেই পুৰাণ পুৰুষ লক্ষ্মীপতি।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই মায়াৰ দ্বাৰা জগত সৃষ্টি কৰে আৰু বেদৰ জৰিয়তে কৰ্মৰ পথ প্ৰদৰ্শন কৰে।
শ্লোক ১৯১
জ্ঞানপথে নপায় আঙ্ক মহাযোগীজন।
আনে নাম গুণ কৰৈ শ্ৰৱণ কীৰ্ত্তন।।
তেৱেসে প্রেমত ৰূপ দেখন্ত হিয়াত।
হোৱে চিত্ত শুদ্ধি এহি চৰণ সেৱাত।।
অৰ্থ:
“জ্ঞানপথেৰে মহাযোগীসকলেও তেওঁক নাপায়। আনসকলে নাম-গুণ শ্ৰৱণ-কীৰ্ত্তন কৰে। তেওঁলোকে প্ৰেমত তেওঁৰ ৰূপ হৃদয়ত দেখে। চৰণ সেৱাত চিত্ত শুদ্ধি হয়।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণক পাবলৈ জ্ঞানপথতকৈ ভক্তি পথ সহজ। নাম-গুণ শ্ৰৱণ-কীৰ্ত্তনৰ দ্বাৰা চিত্ত শুদ্ধ হয়।
শ্লোক ১৯২
সৃষ্টি স্থিতি লয় এন্তে সাধন্ত আপুনে।
জগত পৱিত্ৰ কৰৈ আনে নাম গুণে।।
কৰি আছা সমস্তৰে হৃদয়ত বাস।
আহাঙ্ক নজানি জীৱ হোৱৈ সৰ্ব্বনাশ।।
অৰ্থ:
“তেওঁ নিজেই সৃষ্টি, স্থিতি আৰু লয় সাধন কৰে। জগতক পৱিত্ৰ কৰে নাম-গুণৰ দ্বাৰা। তেওঁ সকলোৰে হৃদয়ত বাস কৰে। তেওঁক নজনা জীৱৰ সৰ্বনাশ হয়।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই জগতৰ সৃষ্টি, স্থিতি আৰু লয় কৰে। তেওঁৰ নাম-গুণে জগতক পৱিত্ৰ কৰে। তেওঁক নজনা জীৱৰ অস্তিত্ব বিপদজনক।
শ্লোক ১৯৩
পীড়ৈ প্রজা যৈসানি দুর্জন ৰাজাগণ।
হোন্ত অৱতাৰ তেৱে এন্তে নাৰায়ণ।।
পৰম কৃপায়ে মোক্ষ দেন্ত ভকতক।
হৰি বিমুখৰ জানা এন্তেসে অন্তক।।
অৰ্থ:
“যেতিয়া দুৰ্জন ৰজাই প্ৰজাক পীড়া কৰে, তেতিয়া তেওঁ নাৰায়ণৰ অৱতাৰ হয়। পৰম কৃপায়ে তেওঁ ভক্তক মোক্ষ দিয়ে। হৰিৰ পৰা বিমুখ হোৱাসকলৰ অন্তক হয়।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই দুৰ্জন ৰজাৰ অত্যাচাৰৰ পৰা প্ৰজাক ৰক্ষা কৰিবলৈ অৱতাৰ হয়। তেওঁ ভক্তক মোক্ষ দিয়ে আৰু তেওঁৰ পৰা বিমুখ হোৱাসকলৰ বিনাশ হয়।
শ্লোক ১৯৪
কিনো পুণ্যৱন্ত ভাগ্যৱন্ত যদুকুল।
যাহাত জন্মিল জগতৰ আদিমূল।।
কিনো পুণ্য কৰি আছে মথুৰা নগৰী।
চৰণে ভ্রমিলা যাত এন্তে মহাহৰি।।
অৰ্থ:
“কিনো পুণ্যৱন্ত আৰু ভাগ্যৱন্ত যদুকুল, য’ত জগতৰ আদিমূল জন্মিল। কিনো পুণ্য কৰিছে মথুৰা নগৰীয়ে, য’ত মহাহৰিয়ে চৰণ ফুৰাইছে।”
ব্যাখ্যা:
যদুকুল আৰু মথুৰা নগৰী কৃষ্ণৰ জন্মস্থান হিচাপে পুণ্যৱন্ত। তেওঁৰ চৰণ স্পৰ্শে এই স্থানসমূহক পৱিত্ৰ কৰিছে।
শ্লোক ১৯৫
দেখিয়ো আশ্চর্য্য ভাগ্য সিটো দ্বাৰকাৰ।
যাৰ যশে স্বৰ্গকো কৰিলা তিৰস্কাৰ।।
যাৰ প্ৰজা অনুদিনে দেখে কৃষ্ণমুখ।
স্বৰ্গতো নাহিকে জানা ব্রহ্মানন্দ সুখ।।
অৰ্থ:
“দেখা, দ্বাৰকাৰ ভাগ্য আশ্চৰ্য্য, যাৰ যশে স্বৰ্গকো তিৰস্কাৰ কৰে। যাৰ প্ৰজাই প্ৰতিদিনে কৃষ্ণমুখ দেখে, স্বৰ্গতো নথকা ব্ৰহ্মানন্দ সুখ পায়।”
ব্যাখ্যা:
দ্বাৰকাৰ প্ৰজাসকলে কৃষ্ণৰ সান্নিধ্য পাই স্বৰ্গতো নথকা আনন্দ উপভোগ কৰে।
শ্লোক ১৯৬:
বিৱাহিতা যতেক কৃষ্ণৰ পত্নীগণ।
জন্মান্তৰে অৰ্চ্চি আছৈ তাহান চৰণ।।
তাতেসে অধৰামৃত পিয়ৈ অনুক্ষণে।
যাহাক আশায়ে মোহ যান্ত নাৰীগণে।।
অৰ্থ:
কৃষ্ণৰ যত বিবাহিতা পত্নী, সিহঁতে জন্মান্তৰে কৃষ্ণৰ চৰণত অৰ্চনা কৰিছিল। সিহঁতে কৃষ্ণৰ অধৰামৃত (ওঁঠৰ অমৃত) পান কৰিছিল, যাৰ আশাত আন নাৰীসকল মোহিত হৈছিল।
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ পত্নীসকলৰ ভক্তি আৰু তেওঁলোকৰ কৃষ্ণৰ প্ৰতি থকা প্ৰেমৰ কথা ইয়াত বৰ্ণনা কৰা হৈছে। কৃষ্ণৰ অধৰামৃত পান কৰাটোৱে তেওঁলোকৰ প্ৰেমৰ পৰম সাৰ্থকতা বুজায়। আন নাৰীসকলে এই প্ৰেমৰ আকাংক্ষা কৰিছিল।
শ্লোক ১৯৭:
ৰুক্মিণী প্রমুখ্যে নাৰী কিনো ভাগ্যৱতী
যাহাৰ গৃহক কৃষ্ণে ক্ষণেকো নেৰন্তি।
কমল লোচন স্বামী পায়া অনুক্ষণে।
সেৱা কৰি থাকৈ এহি অৰুণ চৰণে।।
অৰ্থ:
ৰুক্মিণী আদি নাৰীসকল কিমান ভাগ্যৱতী, যিহেতু কৃষ্ণই তেওঁলোকৰ গৃহক ক্ষণেকো এৰি নাযায়। কমললোচন স্বামী কৃষ্ণক পাই তেওঁলোকে তেওঁৰ অৰুণ চৰণত সেৱা কৰি থাকে।
ব্যাখ্যা:
ৰুক্মিণী আদি কৃষ্ণৰ পত্নীসকলৰ ভাগ্যৰ কথা ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে। কৃষ্ণৰ সান্নিধ্য লাভ কৰাটোৱে তেওঁলোকৰ জীৱনৰ সাৰ্থকতা প্ৰমাণ কৰে। তেওঁলোকে কৃষ্ণৰ চৰণত সেৱা কৰি পৰম সুখ লাভ কৰিছিল।
শ্লোক ১৯৮:
নাহিকে দুর্লভ দ্রব্য কৃষ্ণৰ সেৱাত।
দুৱাৰতে ৰোৱাইলা শচীৰ পাৰিজাত।।
এহিমতে কृष্ণক ঈশ্বৰ হেন জানি।
কহিলন্ত বেদান্তৰো ৰহস্য কাহিনী।।
অৰ্থ:
কৃষ্ণৰ সেৱাত কোনো দুর্লভ বস্তুৰ প্ৰয়োজন নাই। তেওঁৰ দুৱাৰতে শচীদেৱীৰ পাৰিজাত ফুল ৰোৱা হৈছে। এনেদৰে কৃষ্ণক ঈশ্বৰ বুলি জানি বেদান্তৰ ৰহস্য কাহিনী ক’লা হৈছে।
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ সেৱা সহজ আৰু সকলোৰে বাবে উপলব্ধ। তেওঁৰ কৃপাত পাৰিজাতৰ দৰে দুর্লভ বস্তুও সহজলভ্য হয়। ইয়াত বেদান্তৰ গূঢ় তত্ত্বৰ ইঙ্গিত দিয়া হৈছে।
শ্লোক ১৯৯:
উপনিষদৰ মন্ত্রগণে মূৰ্ত্তি ধৰি।
শুনে কृष্ণ কাহিনী পৰম ৰঙ্গ কৰি।।
আহ্মৰো ৰহস্য কথা কিমতে জানিল।
ইসে নাৰীগণে সংসাৰক নিস্তাৰিল।।
অৰ্থ:
উপনিষদৰ মন্ত্ৰবোৰে মূৰ্তি ধৰি কৃষ্ণৰ কাহিনী শুনি পৰম আনন্দ লাভ কৰে। এই নাৰীসকলে কেনেকৈ ৰহস্য কথা জানিলে, যিয়ে সংসাৰৰ পৰা মুক্তি দিলে।
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ পত্নীসকলৰ ভক্তি আৰু তেওঁলোকৰ জীৱনৰ সাধনাৰ কথা ইয়াত বৰ্ণনা কৰা হৈছে। তেওঁলোকে কৃষ্ণৰ কৃপাত সংসাৰৰ বন্ধনৰ পৰা মুক্তি লাভ কৰিছিল।
শ্লোক ২০০:
তাসম্বাৰ প্রেমবাণী শুনি নাৰায়াণে।
হাসিয়া সৱাকো চাইলা কটাক্ষ নয়নে।।
সদয় দৃষ্টিত যেন বৰিষে অমৃত।
মিলিল আনন্দ ভৈলা হিয়াত বিদিত।।
অৰ্থ:
তেওঁলোকৰ প্ৰেমময় বাণী শুনি নাৰায়ণে হাঁহি মাৰি সকলোকে কটাক্ষ নয়নেৰে চালে। তেওঁৰ সদয় দৃষ্টিয়ে যেন অমৃত বৰ্ষণ কৰিলে, যাৰ ফলত সকলোৰে হৃদয়ত আনন্দৰ সৃষ্টি হ’ল।
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই তেওঁৰ পত্নীসকলৰ প্ৰেমত সন্তুষ্ট হৈ তেওঁলোকক কৃপা দৃষ্টিৰে চালে। ইয়াত ভক্তি আৰু প্ৰেমৰ মাহাত্ম্য ফুটি উঠিছে।
এই শ্লোকসমূহত *কৃষ্ণৰ দ্বাৰকা প্ৰত্যাৱৰ্তন, *পৰীক্ষিতৰ জন্ম আৰু ভৱিষ্যৎবাণীৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰা হৈছে। শ্লোকবোৰৰ অৰ্থ আৰু ব্যাখ্যা তলত দিয়া হ’ল:
শ্লোক ২০১
এহিমতে যান্ত হৰি আনন্দ বঢ়াই।
সবান্ধৱে পাণ্ডৱ লগতে চলি যায়।।
এৰিবে খোজন্তে আসৈ ক্রন্দন উভতি।
ধৰিয়া সবাকো নিৱৰ্ত্তাইলা লক্ষ্মীপতি।।
অৰ্থ:
“এইদৰে হৰি আনন্দ বঢ়াই যায়। পাণ্ডৱসকল আৰু বন্ধুবৰ্গ লগত যায়। এৰিবলৈ যোৱাৰ সময়ত ক্ৰন্দনৰ শব্দ উঠে। লক্ষ্মীপতিয়ে ধৰি সকলোকে উভতি নিয়ায়।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই পাণ্ডৱসকলৰ সৈতে আনন্দেৰে যাত্ৰা কৰে। তেওঁলোকক এৰি যোৱাৰ সময়ত সকলোৱে কান্দে, কিন্তু কৃষ্ণই তেওঁলোকক উভতি নিয়ে।
শ্লোক ২০২
তাসম্বাৰ প্ৰেমত বিকল ভৈলা হৰি।
কমল নেত্ৰৰ নীৰ বহে সৰসৰি।।
নিৱৰ্ত্তিলা পাঞ্চোভাই থাকিয়া কান্দন্তে।
তাসম্বাক চাই চলি যান্ত ভগৱন্তে।।
অৰ্থ:
“তেওঁলোকৰ প্ৰেমত হৰি বিকল হ’ল। কমল নয়নৰ পানী বৈ গ’ল। পাঁচোটা ভাই কান্দি থাকোতেই উভতি গ’ল। তেওঁলোকক চাই ভগৱন্তে যাত্ৰা কৰিলে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই পাণ্ডৱসকলৰ প্ৰেমত গল্গলীয়া হৈ পৰে আৰু তেওঁলোকক কান্দি থকা অৱস্থাতে উভতি যায়।
শ্লোক ২০৩
চড়াইলন্ত নদ নদী নগৰ অশেষ।
পাইলন্ত আনৰ্ত্ত নামে আপোনাৰ দেশ।।
সুহৃদসৱৰ মহাদুঃখ দূৰ কৰি।
ফুঙ্কিলন্ত পাঞ্চজন্য শঙ্খ কৰে ধৰি।।
অৰ্থ:
“নদ-নদী আৰু অসংখ্য নগৰ পাৰ হৈ তেওঁ আনৰ্ত্ত নামৰ নিজৰ দেশ পালেগৈ। সুহৃদসকলৰ মহাদুঃখ দূৰ কৰি পাঞ্চজন্য শঙ্খ বজাই দিলে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই নদ-নদী আৰু নগৰ পাৰ হৈ নিজৰ দেশ আনৰ্ত্তলৈ উভতি যায় আৰু সুহৃদসকলৰ দুখ দূৰ কৰে।
শ্লোক ২০৪
বসুদেৱ আদি কৰি যত যদুগণ।
ধ্বনিতে জানিল ভৈল প্রিয় দৰশন।।
আগ কৰি পাট হস্তী বাদ্য সুমঙ্গলে।
গৈলা সৱে আগবাঢ়ি মহা কৌতুহলে।।
অৰ্থ:
“বসুদেৱ আদি যদুবংশীয়সকলে ধ্বনি শুনি কৃষ্ণৰ দৰ্শন পোৱাৰ কথা জানিলে। আগত পাট হস্তী আৰু বাদ্য-বাজনা লৈ সকলোৱে মহা উৎসাহেৰে আগবাঢ়িলে।”
ব্যাখ্যা:
যদুবংশীয়সকলে কৃষ্ণৰ আগমনৰ বাতৰি পাই উৎসাহেৰে তেওঁক সাদৰণি জনায়।
শ্লোক ২০৫
মৃদঙ্গ গোমুখ শঙ্খ শব্দ আন্দোল।
কৃষ্ণ গুণ গান গায়া প্রজা কৰে ৰোল।।
নাচৈ নট নর্ত্তকী চপয় পঢ়ৈ ভাটে।
সুহৃদ কৃষ্ণক ভেট পাইল ৰাজবাটে।।
অৰ্থ:
“মৃদঙ্গ, গোমুখ, শঙ্খৰ শব্দত আন্দোলিত হয়। কৃষ্ণৰ গুণ গান গাই প্ৰজাই ৰোল কৰে। নট-নৰ্তকীসকলে নাচে, ভাটসকলে স্তুতি পঢ়ে। সুহৃদসকলে ৰাজবাটত কৃষ্ণক ভেট ধৰে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ আগমনত নগৰত উৎসৱৰ পৰিৱেশ সৃষ্টি হয়। সকলোৱে তেওঁৰ গুণ গান গায় আৰু নাচে।
শ্লোক ২০৬
দেখি বসুদেৱক নমিলা বনমালী।
পায়া প্রাণপুত্রক ধৰিলা আঙ্কোৱালি।।
তিয়াইলা নেত্ৰৰ নীৰে শৰীৰ কৃষ্ণৰ।
সাদৰিলা কৃষ্ণে বান্ধৱক নিৰন্তৰ।।
অৰ্থ:
“বসুদেৱক দেখি বনমালীয়ে (কৃষ্ণই) নমস্কাৰ কৰিলে। প্ৰাণপুত্ৰক পাই তেওঁক আলিঙ্গন কৰিলে। চকুৰ পানীৰে কৃষ্ণৰ শৰীৰ তিয়াই দিলে। কৃষ্ণই বান্ধৱক সাদৰেৰে আদৰণি জনালে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই পিতৃ বসুদেৱক নমস্কাৰ কৰি তেওঁৰ সৈতে মিলনৰ আনন্দ উপভোগ কৰে।
শ্লোক ২০৭
কাহাকো সাৱটি কাকো হাস্য কৰি চাই।
চলি যান্ত ৰথে পথে মহেন্দ্ৰ পৰায়।।
কৃষ্ণ আসিবাৰ শুনি দ্বাৰকাৰ নাৰী।
গৃহে চড়ি সিঞ্চৈ শিৰে পুষ্প শাৰী শাৰী৷৷
অৰ্থ:
“কাকো সাৱটি ধৰে, কাকো হাঁহি চায়। ৰথেৰে পথে পথে মহেন্দ্ৰৰ দৰে যায়। কৃষ্ণৰ আগমনৰ বাতৰি শুনি দ্বাৰকাৰ নাৰীসকলে ঘৰৰ ওপৰত উঠি শিৰত পুষ্প বৰ্ষণ কৰে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই বন্ধু-বান্ধৱক আদৰণি জনায় আৰু নাৰীসকলে তেওঁৰ আগমনত পুষ্প বৰ্ষণ কৰে।
শ্লোক ২০৮
হোৱৈ যেৱে নৱ নীল মহা মেঘখণ্ড।
উপৰে প্রকাশে তাৰ আদিত্য প্রচণ্ড।।
দুই পূর্ণচন্দ্র তাৰ থাকে দুই পাশে।
তাতে ইন্দ্রধনু থিৰ বিজুলী প্রকাশে।।
অৰ্থ:
“যেনেকৈ নীল মেঘখণ্ডৰ ওপৰত প্ৰচণ্ড সূৰ্য্য প্ৰকাশ পায়, দুয়ো পাশত পূৰ্ণচন্দ্ৰ থাকে, তাৰ মাজত ইন্দ্ৰধনু আৰু বিজুলী প্ৰকাশ পায়।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ ৰূপৰ উপমা দিয়া হৈছে। তেওঁৰ ৰূপ নীল মেঘ, সূৰ্য্য, চন্দ্ৰ, ইন্দ্ৰধনু আৰু বিজুলীৰ দৰে প্ৰকাশমান।
শ্লোক ২০৯
জিলিমিলি কৰৈ তাৰ তাৰা ঠাই ঠাই।
তেৱে কৃষ্ণ শৰীৰৰ উপমাক পাই।।
কোটি কন্দর্পৰ দর্পচুৰ হোৱে দেখি।
হেনৰূপে যান্ত কৃষ্ণ সৱাকো নিৰীক্ষি৷৷
অৰ্থ:
“তাৰাবোৰে জিলিমিলি কৰে। তেনেকৈয়ে কৃষ্ণৰ শৰীৰৰ উপমা পোৱা যায়। কোটি কন্দৰ্পৰ দৰ্প চুৰ্ণ কৰা দেখি কৃষ্ণই সকলোকে চাই যায়।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ ৰূপৰ মহিমা কোটি কন্দৰ্পকো হৰণ কৰে। তেওঁৰ ৰূপ তাৰাবোৰৰ দৰে জিলিকি থাকে।
শ্লোক ২১০
অনন্তৰে পিতৃৰ গৃহত প্রৱেশিলা।
দৈৱকী প্রমুখ্যে সাতো মাতৃক নমিলা।।
চিৰকালে প্রিয়পুত্র পায়া সাতো মাৱ।
হৰিষে বিহ্বল আতি ভৈলা প্রেমভাৱ।।
অৰ্থ:
“তাৰ পিছত পিতৃৰ গৃহত প্ৰৱেশ কৰিলে। দৈৱকী আদি সাতো মাতৃক নমস্কাৰ কৰিলে। চিৰকালৰ পিছত প্ৰিয়পুত্ৰক পাই সাতো মাতৃ হৰিষত বিহ্বল হ’ল।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই মাতৃসকলক নমস্কাৰ কৰি তেওঁলোকক আনন্দিত কৰে।
শ্লোক ২১১
কোলে লৈয়া মহাস্নেহে সুঙ্গিলন্ত শিৰ।
নয়নৰ জলে তাৰ তিয়াইলা শৰীৰ।।
তাসম্বক আশ্বাসিয়া বিনয় বচনে।
নিজ মন্দিৰত প্ৰৱেশিলা নাৰায়ণে।।
অৰ্থ:
“মহাস্নেহেৰে কোলে লৈ মূৰত চুমা খালে। চকুৰ পানীৰে তেওঁৰ শৰীৰ তিয়াই দিলে। তেওঁলোকক আশ্বাস দি বিনয় বচনেৰে নাৰায়ণে নিজ মন্দিৰত প্ৰৱেশ কৰিলে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই মাতৃসকলক সান্ত্বনা দি নিজ মন্দিৰলৈ যায়।
শ্লোক ২১২
ষোড়শ হাজাৰ ভাৰ্য্যা আৰো একশত।
একেবাৰে প্ৰৱেশিলা সৱাৰো গৃহত৷৷
চিৰকালে স্ত্রীসৱে দেখি স্বামীমুখ।
মিলিল হৰিষ মনে দূৰ ভৈল দুখ।।
অৰ্থ:
“ষোল্ল হাজাৰ ভাৰ্য্যা আৰু এশজনী একেলগে তেওঁলোকৰ গৃহত প্ৰৱেশ কৰিলে। চিৰকালৰ পিছত স্বামীৰ মুখ দেখি স্ত্ৰীসকলৰ মনত আনন্দ মিলিল, দুখ দূৰ হ’ল।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই তেওঁৰ ভাৰ্য্যাসকলক লগ পাই তেওঁলোকক আনন্দিত কৰে।
শ্লোক ২১৩
পৰম সাদৰে আসনৰ পৰা উঠি।
বাঢ়ি গৈয়া প্রনাম কৰিলা মনতুষ্টি।।
মহাপ্রেমে নেত্ৰৰ লোতক ভৈলা বাজ।
আঞ্চলে মুচিলা মুখ হুয়া মহালাজ।।
অৰ্থ:
“পৰম সাদৰে আসনৰ পৰা উঠি আগবাঢ়ি গৈ প্ৰণাম কৰিলে। মহাপ্ৰেমত চকুৰ পানী ওলাল। আঞ্চলেৰে মুখ মচি মহালাজ হ’ল।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই ভাৰ্য্যাসকলক আদৰণি জনাই তেওঁলোকৰ প্ৰেমত গল্গলীয়া হৈ পৰে।
শ্লোক ২১৪
যদ্যপি কাষতে থাকা ঈশ্বৰ মাধৱ।
তথাপি দেখন্তে প্রীতি বাঢ়ে নৱ নৱ।।
যদ্যপি চঞ্চলা লক্ষ্মী জগতে বিদিত।
তথাপি নেৰন্ত পদ যাৰ কদাচিত।।
অৰ্থ:
“যদিও কাষতে থাকে ঈশ্বৰ মাধৱ, তথাপি দেখিলে প্ৰীতি নতুনকৈ বাঢ়ে। যদিও লক্ষ্মী চঞ্চলা, তথাপি যি তেওঁৰ পদ কদাচিতো এৰা নিদিয়ে।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ সান্নিধ্যত প্ৰীতি সদায় নতুন হয়। লক্ষ্মীয়ো তেওঁৰ ভক্তসকলক কেতিয়াও এৰা নিদিয়ে।
শ্লোক ২১৫
হেনয় ঈশ্বৰ কৃষ্ণ হুৱা পৰতেক।
স্ত্রীৰত্ন মধ্যে ক্রীড়া কৰিলা অনেক।।
পৰম পদ্মিনীসৱ লীলা গজগতি।
কৃষ্ণক মুহিবে কাৰো নভৈল শকতি।।
অৰ্থ:
“হেন ঈশ্বৰ কৃষ্ণই স্ত্ৰীৰত্নসকলৰ মাজত অনেক খেলা কৰিলে। পৰম পদ্মিনীসকলৰ লীলা গজগতিৰ দৰে। কৃষ্ণক মুহিবলৈ কাৰো শক্তি নাই।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই তেওঁৰ ভাৰ্য্যাসকলৰ সৈতে লীলা কৰে, কিন্তু তেওঁক মুহিবলৈ কাৰো শক্তি নাই।
শ্লোক ২১৬
জগতৰে অন্তৰ্য্যামী ঈশ্বৰ মুৰাৰি।
তাহান মহিমা নজানিল একো নাৰী।।
মনে মানিলেক কৃষ্ণ কিনো কামাতুৰ।
তাতেসে আহ্মাক ত্যজি নযান্ত বিদূৰ।।
অৰ্থ:
“জগতৰ অন্তৰ্য্যামী ঈশ্বৰ মুৰাৰি। তেওঁৰ মহিমা কোনো নাৰীয়ে নাজানে। মনে ভাবিলে কৃষ্ণ কিনো কামাতুৰ। সেয়েহে মোক এৰি নাযায়।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণৰ মহিমা অপাৰ। তেওঁৰ ভাৰ্য্যাসকলে তেওঁক কামাতুৰ বুলি ভাবে, কিন্তু তেওঁ সদায় তেওঁলোকৰ ওচৰতে থাকে।
শ্লোক ২১৭
এহিমতে জগতৰ নাথ নাৰায়ণ।
সাধন্ত সমস্তে ভকতৰ প্রয়োজন।।
মনুস্য চেষ্টাক দেখাই থাকিলন্ত তথা।
গৈলা দশ একাদশ অধ্যায়ৰ কথা।।
অৰ্থ:
“এইদৰে জগতৰ নাথ নাৰায়ণে ভক্তসকলৰ সকলো প্ৰয়োজন সাধন কৰে। মানুহৰ চেষ্টা দেখুৱাই তেওঁ তাতেই থাকে। দশম আৰু একাদশ অধ্যায়ৰ কথা এয়াতেই শেষ হ’ল।”
ব্যাখ্যা:
কৃষ্ণই ভক্তসকলৰ প্ৰয়োজন পূৰণ কৰে আৰু মানুহৰ চেষ্টা দেখুৱাই তেওঁ তাতেই থাকে।
শ্লোক ২১৮
বদতি শৌনক সূত কহিয়ো সাম্প্রত।
পৰীক্ষিত নৃপতিৰ জন্ম কৰ্ম্ম যত৷৷
কিমতে মিলিল তান মৰণ বিঘাত।
মৰি কোন গতি পাইলা কহিয়ো সাক্ষাত।।
অৰ্থ:
শৌনক মুনিক সূত মুনিয়ে ক’লে, “এতিয়া পৰীক্ষিত ৰজাৰ জন্ম আৰু কৰ্মৰ কথা কওঁ। তেওঁৰ মৃত্যু কেনেকৈ হ’ল আৰু মৃত্যুৰ পিছত তেওঁ কি গতি লাভ কৰিলে, সেই কথা স্পষ্টকৈ কওঁ।”
ব্যাখ্যা:
ইয়াত পৰীক্ষিত ৰজাৰ জীৱন আৰু মৃত্যুৰ কাহিনী বৰ্ণনা কৰা হৈছে। তেওঁৰ জন্মৰ পৰা মৃত্যুলৈকে সকলো ঘটনাৰ বিৱৰণ দিয়া হৈছে।
শ্লোক ২১৯:
গর্ভতে দিলন্ত দেখা যাক দামোদৰ।
কোননো মহন্ত আউৰ আছে তান্ত পৰ।।
যাক দান মহাজ্ঞান দিলা আসি শুকে।
কৈয়ো আন কথা শুনো পৰম উৎসুকে।।
অৰ্থ:
গৰ্ভতেই দামোদৰ (কৃষ্ণ)ই তেওঁক দেখা দিছিল। তেওঁতকৈ মহান আৰু কোন আছে? শুকদেৱে তেওঁক মহাজ্ঞান দান কৰিছিল। আন কথা শুনিবলৈ মোৰ পৰম উৎসাহ আছে।
ব্যাখ্যা:
পৰীক্ষিতৰ জন্মৰ সময়ত কৃষ্ণই গৰ্ভত দেখা দি আশীৰ্বাদ কৰিছিল। শুকদেৱে তেওঁক জ্ঞান দান কৰিছিল, যাৰ দ্বাৰা তেওঁৰ জীৱন পৰিবৰ্তিত হৈছিল।
শ্লোক ২২০:
নিগদতি সূত শুনা শৌনক উত্তৰ।
দেখিলা কৃষ্ণক শিশু গৰ্ভৰ ভিতৰ।।
ভৈলা অন্তৰ্দ্ধান ৰূপ কৰিয়া প্রকাশ।
ভৈল গর্ভ আসি পাচে পূর্ণ দশমাস।।
অৰ্থ:
সূত মুনিয়ে ক’লে, “শৌনক, শুনা। গৰ্ভতেই শিশুৱে কৃষ্ণক দেখা পাইছিল। কৃষ্ণই অন্তৰ্ধান হোৱাৰ পিছত গৰ্ভৰ দশমাস পূৰ্ণ হ’ল।”
ব্যাখ্যা:
পৰীক্ষিতৰ মাতৃৰ গৰ্ভত কৃষ্ণই দেখা দি আশীৰ্বাদ কৰিছিল। এই ঘটনাই তেওঁৰ ভৱিষ্যত মহান হোৱাৰ ইংগিত দিয়ে।
শ্লোক ২২১:
অনন্তৰে আসি শুভ মঙ্গল বেলাত।
পাণ্ডৱৰ বংশধৰ পুত্ৰ ভৈলা জাত।।
দেখি যুধিষ্ঠিৰ নৃপ পৰম হৰিষে।
জাতকৰ্ম্ম কৰিলা ব্যাসৰ উপদেশে।।
অৰ্থ:
শুভ মুহূৰ্তত পাণ্ডৱ বংশৰ পুত্ৰৰ জন্ম হ’ল। যুধিষ্ঠিৰ ৰজাই তেওঁক দেখি পৰম আনন্দ লাভ কৰিলে আৰু ব্যাস মুনিৰ উপদেশমতে জাতকৰ্ম্ম (জন্মৰ পিছত কৰা সংস্কাৰ) সম্পন্ন কৰিলে।
ব্যাখ্যা:
পৰীক্ষিতৰ জন্মত সকলোৱে আনন্দ পালে। যুধিষ্ঠিৰে ব্যাস মুনিৰ উপদেশমতে সকলো ধৰ্মীয় অনুষ্ঠান সম্পন্ন কৰিলে।
শ্লোক ২২২:
সুৱর্ণ বসন ধেনু অনেক ঘোটক।
লক্ষ লক্ষ দিলা দান বিশিষ্ট বিপ্রক।।
তুষ্ট হুয়া ঋষিগণে গণি কৰি স্থিৰ।
বোলন্ত শিশুৰ কথা শুনা যুধিষ্ঠিৰ।।
অৰ্থ:
সোণৰ বস্ত্ৰ, গৰু, ঘোঁৰা আদি দান কৰি যুধিষ্ঠিৰে বিপ্ৰসকলক সন্তুষ্ট কৰিলে। ঋষিসকলে তুষ্ট হৈ যুধিষ্ঠিৰক শিশুৰ ভৱিষ্যৎৰ কথা ক’লে।
ব্যাখ্যা:
যুধিষ্ঠিৰে বিপ্ৰসকলক দান-দক্ষিণা দি সন্তুষ্ট কৰিলে। ঋষিসকলে পৰীক্ষিতৰ ভৱিষ্যৎৰ কথা বৰ্ণনা কৰিলে।
শ্লোক ২২৩:
যি হেতু ৰাখিলা বিষ্ণু গৰ্ভতে সাক্ষাত।
এতেকে ইহান নাম হৈবে বিষ্ণুৰাত।।
কৃষ্ণৰ চৰণে হৈব একান্ত ভকত।
নকৰিবা ৰাজা কিছু সংশয় মনত।।
অৰ্থ:
যিহেতু বিষ্ণুই গৰ্ভত দেখা দি তেওঁক ৰক্ষা কৰিছিল, সেয়েহে তেওঁৰ নাম “বিষ্ণুৰাত” হ’ব। তেওঁ কৃষ্ণৰ চৰণত একান্ত ভক্ত হ’ব। হে ৰাজা, তুমি কোনো সংশয় নকৰিবা।
ব্যাখ্যা:
পৰীক্ষিতৰ নাম “বিষ্ণুৰাত” ৰখা হ’ল, কিয়নো বিষ্ণুই তেওঁক গৰ্ভত ৰক্ষা কৰিছিল। তেওঁ কৃষ্ণৰ একান্ত ভক্ত হ’ব বুলি ভৱিষ্যৎবাণী কৰা হ’ল।
শ্লোক ২২৪-২২৬:
ইক্ষাকু নৃপতি যেন পালিবেক প্রজা।
দেৱ দ্বিজ পূজনে যেহেন ৰাম ৰাজা।।
হুইবেক শৰণদাতা যেন উশীনৰ।
বাঢ়িবেক যশ যেন ৰাজা ভৰতৰ।।
দুই অৰ্জুনৰ তুল্য হৈবে ধনুৰ্ধৰ।
প্রতাপে আদিত্য যেন গম্ভীৰে সাগৰ।।
যেন ব্রহ্মা, সকল লোকত তুল্যমতি।
তেখনে প্রসন্ন যেন হৈব পশুপতি।।
ৰন্তিদেৱ সমান উদাৰ হৈবে মতি।
পৰম ধার্মিক যেন নৃপতি যযাতি।।
যেন বলি ৰাজা এন্তে পৰম ধৈৰ্য্যত।
প্রহ্লাদ সদৃশ হৈবে কৃষ্ণৰ ভকত।।
অৰ্থ:
পৰীক্ষিত ইক্ষাকু ৰজাৰ দৰে প্ৰজা পালন কৰিব, ৰামৰ দৰে দেৱ-দ্বিজৰ পূজা কৰিব, উশীনৰৰ দৰে শৰণদাতা হ’ব, আৰু ভৰতৰ দৰে যশ বঢ়াব। তেওঁ দুই অৰ্জুনৰ দৰে ধনুৰ্ধৰ হ’ব, সূৰ্য্যৰ দৰে প্ৰতাপশালী আৰু সাগৰৰ দৰে গম্ভীৰ হ’ব। তেওঁ ব্ৰহ্মাৰ দৰে সকলো লোকত সমান মৰ্যাদা পাব, আৰু শিৱৰ দৰে প্ৰসন্ন হ’ব। তেওঁ ৰন্তিদেৱৰ দৰে উদাৰ হ’ব, যযাতি ৰজাৰ দৰে ধাৰ্মিক হ’ব, বলি ৰজাৰ দৰে ধৈৰ্য্যশীল হ’ব, আৰু প্ৰহ্লাদৰ দৰে কৃষ্ণৰ ভক্ত হ’ব।
ব্যাখ্যা:
পৰীক্ষিতৰ ভৱিষ্যৎৰ মহান গুণাবলী বৰ্ণনা কৰা হৈছে। তেওঁৰ চৰিত্ৰত মহান ৰজাসকলৰ গুণৰ সমাবেশ ঘটিব বুলি ভৱিষ্যৎবাণী কৰা হৈছে।
শ্লোক ২২৭:
এহেন্তে কৰিবে তিনি যজ্ঞ অশ্বমেধ।
পাষণ্ডক দণ্ডি সৱে কৰিবে নিষেধ।।
একে ৰথে জম্বুদ্বীপ পাইবে মহাবলী।
ধৰ্ম্ম পৃথিৱীৰ পদে নিগ্রহিবে কলি।।
অৰ্থ:
তেওঁ তিনিটা অশ্বমেধ যজ্ঞ কৰিব, পাষণ্ডসকলক দণ্ড দিব, আৰু একে ৰথেৰে জম্বুদ্বীপ জয় কৰিব। তেওঁ ধৰ্মৰ দ্বাৰা পৃথিৱীৰ পৰা কলিৰ প্ৰভাৱ নাশ কৰিব।
ব্যাখ্যা:
পৰীক্ষিতৰ ৰাজত্বত ধৰ্মৰ পুনৰুদ্ধাৰ হ’ব। তেওঁ কলিৰ প্ৰভাৱ নাশ কৰি পৃথিৱীত শান্তি স্থাপন কৰিব।
শ্লোক ২২৮:
তক্ষকত হন্তে পাচে শুনিয়া মৰণ।
কৃষ্ণৰ চৰণে লইবে একান্তে শৰণ।।
শুকে আসি দিবন্ত ইহাঙ্ক মহাজ্ঞান।
কৃষ্ণৰ অভয় পদ পাইবে তেজি প্রাণ।।
অৰ্থ:
তক্ষকৰ দ্বাৰা মৃত্যুৰ কথা শুনি পৰীক্ষিতে কৃষ্ণৰ চৰণত শৰণ ল’ব। শুকদেৱে তেওঁক মহাজ্ঞান দান কৰিব, আৰু তেওঁ কৃষ্ণৰ অভয় পদ লাভ কৰিব।
ব্যাখ্যা:
পৰীক্ষিতৰ মৃত্যুৰ সময়ত তেওঁ কৃষ্ণৰ চৰণত শৰণ ল’ব। শুকদেৱে তেওঁক জ্ঞান দান কৰি মুক্তিৰ পথ দেখুৱাব।
শ্লোক ২২৯-২৩০:
এহিমতে ঋষিসৱে কৰিয়া গণতি।
ৰাজপূজা পাই গৈলা আশ্ৰমক প্রতি।।
অনন্তৰে ভৈলা শিশু স্বভাৱে মহন্ত।
গৰ্ভতে দেখিয়া যাক পৰীক্ষা কৰন্ত।।
এতেকে ভৈলন্ত তান পৰীক্ষিত নাম।
শুক্লপক্ষ চন্দ্র যেন বাঢ়ে অনুক্রম।।
শিশুকাল হন্তে ভৈল ভকত কৃষ্ণৰ।
প্রীতি বাঢ়ি যায় তান্তে সমস্তে লোকৰ।।
অৰ্থ:
ঋষিসকলে এইদৰে গণনা কৰি ৰাজপূজা গ্ৰহণ কৰি আশ্ৰমলৈ গ’ল। পিছত শিশুটি স্বভাৱতে মহান হ’ল। গৰ্ভতে তেওঁক পৰীক্ষা কৰা হৈছিল, সেয়েহে তেওঁৰ নাম “পৰীক্ষিত” ৰখা হ’ল। তেওঁ শুক্লপক্ষৰ চন্দ্ৰৰ দৰে দিনক দিনে বাঢ়িব, আৰু শিশুকালৰ পৰাই কৃষ্ণৰ ভক্ত হ’ব। তেওঁৰ প্ৰতি সকলো লোকৰ প্ৰীতি বাঢ়িব।
ব্যাখ্যা:
পৰীক্ষিতৰ নামৰ উৎপত্তি আৰু তেওঁৰ মহান ভৱিষ্যৎৰ কথা ইয়াত বৰ্ণনা কৰা হৈছে। তেওঁৰ জীৱনত কৃষ্ণভক্তি আৰু লোকপ্ৰীতিৰ প্ৰাধান্য থাকিব।
মূল কথা:
এই শ্লোকসমূহত পৰীক্ষিত ৰজাৰ জন্ম, তেওঁৰ ভৱিষ্যৎ মহান গুণাবলী, আৰু কৃষ্ণভক্তিৰ কথা বৰ্ণনা কৰা হৈছে। তেওঁৰ জীৱনত ধৰ্মৰ পুনৰুদ্ধাৰ আৰু কলিৰ প্ৰভাৱ নাশ কৰাৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে। পৰীক্ষিতৰ জীৱনৰ দ্বাৰা ভক্তি আৰু ধৰ্মৰ মাহাত্ম্য প্ৰতিপন্ন কৰা হৈছে।
